ناآگاهي يا ضعف، چرا مشاوره قبل از ازدواج تاثير گذار نيست

به گزارش ايرنا، پس از انجام آزمايش هاي پزشكي (خون و اپيوم) به عنوان نيازهاي قبل از ازدواج با هدف تاييد سلامت زوج ها، مراكز بهداشت در شهرها اقدام به برگزاري كلاس هاي مشاوره و آموزش قبل از ازدواج براي اين افراد مي كنند تا به اصلاح آنها را با شيوه هاي درست زندگي كردن در حوزه هاي مختلف آشنا كنند.
شنيده مي شود اغلب كساني كه در اين كلاس ها حضور دارند زمان را كم و ناكافي دانسته و برخي نيز مباحث مطرح شده را پيش پا افتاده و كم اهميت مي دانند در حاليكه مي شود متوليان امر طوري برنامه ريزي كنند كه در اين كلاس ها مباحث روز و مسايلي مطرح و اطلاع رساني شود كه نياز جوانان پيش از آغاز زندگي مشترك است چون بسياري از زندگي ها در همان سال هاي اوليه بخاطر ناآگاهي زوج ها و ضعف اطلاعاتي شان در خصوص مسايل مهم به بن بست مي رسد و به جدايي ختم مي شود.
به نظر مي رسد ﻫﺪف كلي وزارت بهداشت از برگزاري اين كلاس‌ها، ارائه آموزش هاي ﺗﻨظيم ﺧﺎﻧﻮاده و آموزش به منظور اﻧﺘﺨﺎب روش‌هاي متنوع ﺟﻠﻮگيري از ﺑﺎرداري اﺳﺖ در حاليكه آموختن روش‌هاي پيشگيري از بارداري به تنهايي ضامن ﺟﻠﻮگيري از ﻧﺎرﺿﺎيتي و شكست در زﻧﺪگي زﻧﺎﺷﻮيي نيست.
از صحبت هاي شركت كنندگان در اين كلاس ها پيداست، مشاوره اي كه مراكز بهداشت پيش از ازدواج ارائه مي شود براي آنها آنطور كه بايد و شايد مفيد و مثمرثمر نيست.
يكي از دﻻيلي كه براي ﭘﺎيين ﺑﻮدن تاثير آﻣﻮزش در كلاسﻫﺎي ﻗﺒﻞ از ازدواج اعلام مي‌شود، پراكنده‌گويي و ﻣﺤﺪود كردن آﻣﻮزش‌ دﻫﻨﺪه ﺑﻪ ﺧﻼﺻﻪﮔﻮيي و ﻋﺪم ﻓﺮﺻﺖ ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ و ﺑﺤﺚ پيرامون مباحث مطرح شده، است.
يكي از شركت كنندگان در كلاس مشاوره قبل از ازدواج مركز بهداشت سنندج با بيان اينكه زمان و نحوه ارائه مشاوره مناسب نيست، گفت: نياز است بعد از مشاوره، زوج ها مورد تست قرار گيرند تا از درجه آگاهي و شناخت آنان اطمينال حاصل شود.
بهمن تخت مينا با اشاره به اينكه كلاس هاي مشاوره زوجين بطور جداگانه برگزار مي شود، افزود: به نظر من كلاس ها بايد مشترك باشد و زوج ها جدا از هم نباشند تا هر دو از مطالب و مباحث مشترك بهره مند شوند.
وي مباحث روانشناسي مطرح شده در اين كلاس ها را نامطلوب و محدود دانست و يادآور شد: مدرسان بيشتر توجه به مسائل جسمي و سلامت جنسي زوجين دارند كه اين اگر چه به لحاظ روانشناسي مفيد هست، اما كافي نيست.
به گفته وي، مشاوران بايد مهارت زندگي و رشد اجتماعي زوجين نسبت به هم و جامعه را به صورت فراگير آموزش دهند ضمن آنكه اين مهم نيازمند افزايش زمان و برگزاري كلاس هاي بيشتري است.
يكي ديگر از شركت كنندگان در اين كلاس ها گفت: بزرگترين مشكل كلاس مشاوره، جدي نگرفتن آموزش ها از طرف شركت كنندگان است به گونه اي كه برخي، حتي مطالب و بحث هاي مطرح شده در كلاس را به سخره مي گيرند.
فردين رشيديان اظهار كرد: تا زمانيكه شركت كنندگان و دختران و پسران در شرف ازدواج، كلاس مشاوره را جدي نگيرند و به آن توجه نكنند، نمي توان انتظار يادگيري داشت.
وي مدت كلاس مشاوره در مركز بهداشت را كم دانست و يادآور شد: مطالب تدريس شده در كلاس هم كم فايده و اغلب در حد مسايل ابتدايي و پيش پا افتاده است.

** مدت زمان كلاس هاي مشاوره قبل از ازدواج به 6 ساعت افزايش مي يابد
معاون مركز بهداشت شهرستان سنندج با بيان اينكه زوج ها بعد از انجام آزمايش خون به كلاس مشاوره معرفي مي شوند، افزود: در حال حاضر مدت اين كلاس هاي آموزشي 2 ساعت است و در آن مباحث مربوط به آناتومي دستگاه تناسلي، فرآيندهاي بارداري، مشكلات قاعدگي، مهارت هاي زندگي و مسائل جنسي ارائه مي شود.
سامرند سعيدي از افزايش طول مدت اين كلاس ها به 6 ساعت در آينده نزديك خبر داد و يادآور شد: اين طرح در پنج استان كشور به صورت پايلوت آغاز شده و به احتمال زياد نيمه دوم امسال در كردستان هم اجرايي شود.
به گفته وي، در صورت اجراي طرح، كلاس ها در سه قسمت 2 ساعتي و در بخش هاي احكام، روانشناسي و آموزش مهارت هاي زندگي و جنسي برگزار مي شود.
سعيدي اضافه كرد: در حال حاضر بسته (فيلم) آموزشي كه شامل چند كتابچه در مباحث ناباروي، زندگي سالم و سقط و ناباروري است بين زوج هاي جوان شركت كننده در كلاس هاي آموزشي توزيع مي شود.
وي با بيان اينكه هدف ما مهارت اوليه در بحث مسائل جنسي و ارتباطات زناشويي است، افزود: از زمان اجرايي شدن طرح تحول سلامت، روانشناسان و كارشناسان تغذيه در مراكز و پايگاه هاي سلامت حضور دارند و جوانان مي توانند از فرصت حضور آنها براي افزايش آگاهي خود در مورد ازدواج استفاده كنند.

** كلاس هاي مشاوره قبل از ازدواج كاربردي نيست
كارشناس ارشد مشاوره خانواده و ازدواج مي گويد: از سال‌هاي گذشته انتقاداتي به كميت و كيفيت آموزش‌هاي پيش از ازدواج از سوي متخصصان، مراجعه‌كنندگان و رسانه ها همواره مطرح بوده است.
عطاالله شاكريان افزود: هر چند كه اظهار نظر دقيق در اين خصوص به شواهد پژوهشي نياز دارد اما با توجه به بازخوردهايي كه از مردم ديده مي شود به كارايي اين آموزش‌ها ديدگاه مثبتي وجود ندارد و شواهد حاكيست كلاس هاي قبل از ازدواج در كشور ما بيشتر حالت نمادين دارد و خيلي كاربردي نيست.
به گفته وي، در سال هاي قبل، هدف از اجراي اين برنامه افزايش آگاهي زوجين در خصوص بهداشت باروري و روش هاي پيشگيري از باروري از يك طرف و از طرف ديگر هماهنگي بين رشد جمعيت و ابزار و عوامل توسعه اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي كشور بود.
شاكريان با بيان اينكه در سال هاي اخير و با ابلاغ سياست‌هاي جمعيتي جديد، رويه آموزشي در اين كلاس‌ها تغيير كرد و موضوع هاي جديدي افزوده و جايگزين شد، گفت: مي بايد مباحث مختلفي از موضوعات فقهي تا مباني پزشكي و روانشناسي مطرح شود كه طبق پروتكل، مدرس اين كلاس ها بايد پزشك باشد اما در بسياري از موارد خانم هاي ماما مسئوليت تشكيل كلاس را بر عهده دارند كه خود اين مساله از نظر تخصصي دامنه موضوعات مورد بحث را محدود و نارسا مي كند جداي از اينكه با توجه به زمان محدود كلاس، طرح همه مباحث و پاسخگويي به سوالات زوج ها ميسر نيست.
كارشناس ارشد مشاوره خانواده و ازدواج تاكيد كرد: هر چند كه مشاوره قبل از ازدواج ابتدا در زمينه مسائل پزشكي، مسئله گروه‌هاي خوني و ژنتيكي آغاز مي شود اما بايد به مسائل شخصيتي، رواني و روابط نيز توجه شود.
شاكريان با بيان اينكه در مشاوره قبل از ازدواج عوامل متعددي مانند ميزان جاذبه، شباهت فرهنگي، هماهنگي در منش و شخصيت و همانندي در هوش و تحصيلات بايد مورد شناسايي قرار گيرند، افزود: هر اندازه اين همانندي و هماهنگي بيشتر باشد، سلامت آن ازدواج بيشتر خواهد بود.
به گفته او، در كلاس هاي مشاوره قبل از ازدواج، به اين جنبه ها توجه چنداني نمي شود و به نظر مي رسد اين آموزش ها از استاندارد و غناي لازم برخوردار نيست.

** مشاوره قبل از ازدواج يك فرايند كمك كننده براي تشكيل زندگي مشترك موفق است
عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد سنندج نيز بر نقش انكار ناپذير مشاوره هاي مفيد و با كيفيت در كاهش طلاق چه پيش از ازدواج و چه پس از آن تاكيد كرد.
شاكريان گفت: واقعيت اين است كه بسياري از جوانان بدون اينكه مهارت لازم براي تشكيل خانواده را داشته باشند، ازدواج مي‌كنند كه بعدها در زندگي مشترك اولين بحران‌ها، آنها را از پا در مي آورد و كارشان به طلاق مي‌كشد.
وي تاكيد كرد: اين در حالي است كه اگر افراد قبل و بعد از ازدواج به مشاور مراجعه كنند، مسائل آنان تا حدود زيادي قابل حل است.
به گفته وي، مشاوره قبل از ازدواج يك فرايند كمك‌ كننده است كه در آن مشاور، سعي خود را خواهد كرد تا با ايجاد توانايي در فرد متقاضي، او را به گرفتن بهترين تصميم قادر سازد.
كارشناس ارشد مشاور خانواده و ازدواج يادآور شد: مشاوره قبل از ازدواج در اولويت اول به روشن‌ ساختن ملاك‌هايي مي‌پردازد كه براي داشتن يك انتخاب مناسب در ازدواج ضروري هستند.
شاكريان توجه ‌نكردن به تعيين ملاك‌ها، ارزش ‌گذاري و اولويت ‌بندي مناسب را موجب ناكامي‌هاي بعدي در زندگي مشترك دانست و اضافه كرد: با انجام مشاورە ازدواج، تجربياتي مانند تناسب گزيني در تمامي ابعاد جسماني، اقتصادي، اجتماعي، رواني، خانوادگي و جنسي، آموزش مهارت هاي زندگي، آموزش مهارت هاي حل تعارض و شناسايي كانون هاي تعارض در زندگي آيندە، عايد زوج ها خواهد شد.

** بهزيستي و قوه قضاييه در امر آموزش هاي قبل از ازدواج مشاركت كنند
عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد سنندج به آمار ازدواج و طلاق در كشور اشاره اي داشت و گفت: بر اساس آمار رسمي، در سال 96 تعداد ازدواج‌هاي ثبت‌ شده حدود هشت درصد كاهش داشته اما تعداد طلاق‌ها به حدود 175 هزار مورد رسيده كه بيشترين آمار ثبت شده در تاريخ ايران است.
شاكريان با بيان اينكه طبق دستورالعمل ها يكي از ﻣﻬﻢ ﺗﺮين وﻇايف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ﺑﺮﮔﺰاري كلاسﻫﺎي ﻗﺒﻞ از ازدواج اﺳﺖ، افزود: ضرورت دارد كه نهاد هاي ديگري مانند سازمان بهزيستي و قوه قضاييه در اين امر مشاركت داشته باشند و اين آموزش ها با جديت بيشتر و هدفمندتر برگزار شود.

** تغيير در آموزش هاي پيش از ازدواج ضروري است
كارشناس ارشد مشاوره خانواده و ازدواج اظهار كرد: با توجه به تفاوت هاي فردي زوج ها از لحاظ فرهنگي، تحصيلات و سن، آموزش كنوني در چنين سطحي كمك چنداني به آنان نخواهد كرد.
شاكريان بر ضرورت تغيير در آموزش‌هاي پيش از ازدواج در مراكز بهداشت تاكيد كرد و گفت: در چند سال اخير آمار طلاق شتاب زيادي به خود گرفته و اين موضوع به يك آسيب اجتماعي جدي تبديل شده است، پس نياز است مسئولان و كارشناسان احساس خطر كرده و به مشاوره پيش از ازدواج اهميتي دوچندان دهند.
وي با اشاره به اينكه آموزش شيوه صحيح زندگي به جوانان، با يك تا دو جلسه امكان‌پذير نيست، يادآور شد: براي آگاهي جوانان از معنا و مفهوم صحيح زندگي مشترك، بايد به صورت گسترده در جامعه فرهنگ‌سازي صورت گيرد به گونه‌اي كه تغيير رفتار در جوانان نهادينه شود.
به گفته شاكريان، اگرچه زمان كافي در اختيار پرسنل مراكز بهداشت براي آموزش به زوج ها وجود ندارد و حجم مطالب اجازه توضيحات بيشتر را نمي دهد؛ اما حضور زوج ها در اين كلاس ها به شرط مفيد بودن آموزش ها، مي تواند گام موثري براي شروع يك زندگي موفق باشد.
به گزارش ايرنا، در سال 96 چهار هزار و 145 زوج در آستانه ازدواج در استان كردستان در 253 كلاس آقايان و 253 كلاس مختص خانم ها شركت كرده و بمدت 2 ساعت آموزش هاي لازم با موضوع آناتومي دستگاه تناسلي، فرآيندهاي بارداري، مشكلات قاعدگي، مهارت هاي زندگي و مسائل جنسي آشنا شدند.
نياز است وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ضمن اجباري كردن شركت زوج ها در كلاس مشاوره قبل از ازدواج، نسبت به افزايش ساعات اين كلاس ها و ارتقاي كيفيت و تنوع مباحث مطرح شده در آن توجه ويژه اي داشته باشد چون برگزاري چنين كلاس هايي در افزايش آگاهي زوج ها براي تشكيل زندگي مشترك موفق، بسيار موثر است.
7355/9102