به گزارش ایرنا، پژوهش های كاربردی علوم مختلف در كمال ناباوری و در بیشتر موارد تنها با پیگیری یك سوال به نتیجه می رسد و اكنون این سوال در مورد موجود مرموز دریاچه ارومیه مطرح است « آیا با ایجاد شرایط مصنوعی می توان این جاندار گران قیمت را در حاشیه نگین آبی آذربایجان پرورش داد؟»
تولید سالانه 180 تن آرتمیا در تنها مركز بخش خصوصی كرمان و صدور یك مجوز جدید اما محدود برای پرورش آرتمیا در ورودی زرینه رود به دریاچه ارومیه نیز امید به صادرات این موجود را افزایش می دهد؛ موجودی كه كاربردهای آن روز به روز در حال افزایش است.
بر اساس یافته های جدید كه چندی پیش در همایش غذای زنده آبزیان در دانشگاه ارومیه از زبان محققان خارجی مطرح شد، استفاده از این موجود در تحقیقات بیولوژیكی، علوم تغذیه و كشاورزی نیز به اثبات رسیده است.
بر اساس اسناد تاریخی، نخستین گزارش علمی درباره میگوی آب شور یا آرتمیا متعلق به دریاچه ارومیه بوده كه در اوایل قرن دهم میلادی توسط « اسطخری » جغرافیدان ایرانی در 2 كتاب «صور الاقالیم »و «مسالك و ممالك» تحت عنوان سگ آبزی درج شده است اما با وجود گذشت قرن ها، بی توجهی ها به عرضه این موجود ارزشمند همچنان ادامه دارد.
رئیس مركز تحقیقات آرتمیای كشور در گفت و گو با ایرنا با اعلام اینكه امسال بانك سیست و ژن ' آرتمیا اورمیانا ' برای جلوگیری از انقراض این آبزی خاص دریاچه ارومیه راه اندازی می شود، افزود: راه اندازی بانك ژن كه از تعهدات مركز تحقیقات آرتمیاست در صورت تامین اعتبار در نیمه نخست سال جاری در دستور كار قرار می گیرد.
علی نكوئی همچنین به راه اندازی بانك سیست ' آرتمیا اورمیانا ' نیز اشاره كرد و افزود: هدف از راه اندازی بانك سیست و ژن آرتمیا یا میگوی آب شور حفظ ذخایر ژنتیكی و تحقیقاتی این آبزی است و در صورت راه اندازی آنها امكان ذخیره ژنتیكی آرتمیای كشور و دیگر كشورهای منطقه فراهم می شود.
نكوئی با اعلام اینكه میزان آرتمیای زنده موجود در هر لیتر از دریاچه ارومیه به صفر رسیده است، افزود: در آخرین پایشی كه در اول اردیبهشت سال جاری در دریاچه ارومیه انجام شد، در هر لیتر از آب دریاچه 28.8 عدد سیست آرتمیا، 0.3 عدد جلبك /غذای آرتمیا/ و 348 گرم نمك مشاهده شد.
وی ادامه داد: آرتمیا در شوری حداكثر 220 گرم در لیتر می تواند زیست كند ولی اكنون وضعیت شوری دریاچه ارومیه به دلیل افزایش دما و كاهش بارندگی به 348 گرم بر لیتر رسیده است و امكان حیات برای این گونه جانوری وجود ندارد.
رئیس مركز تحقیقات آرتمیای كشور با اشاره به تولید سالانه نزدیك به 100 كیلوگرم سیست آرتمیا در كشور، گفت: سالانه 10 تا 30 تن سیست آرتمیا برای مصرف داخلی آبزیان وارد كشور می شود.
وی با اعلام اینكه سالانه نزدیك به 200 تن آرتمیای زنده در كشور تولید می شود، ادامه داد: سال گذشته 20 تن آرتمیا از مركز تحقیقات آرتمیای كشور در آذربایجان غربی و 180 تن نیز در تنها مركز بخش خصوصی واقع در كرمان برداشت شده است.
نكوئی با اشاره به میزان برداشت آرتمیا از دریاچه ارومیه در دوران پرآبی آن، بیان كرد: در اوایل دهه 1380 از محل مجوزهای صادر شده برای بهره برداری از پنج درصد دریاچه ارومیه، سالانه پنج هزار تن آرتمیای زنده و یكهزار تن سیست مرطوب آرتمیا برداشت می شد.
وی قیمت هر كیلوگرم آرتمیای زنده را یك میلیون و 200 هزار ریال و منجمد آن را 450 هزار ریال اعلام كرد و گفت: در صورت بسته بندی مناسب، قیمت هر كیلوگرم از آرتمیای زنده در بازار به چهار میلیون ریال می رسد.
رئیس مركز تحقیقات آرتمیای كشور از راه اندازی مركز پرورش آرتمیا در ورودی آب زرینه به دریاچه ارومیه توسط بخش خصوصی نیز خبر داد و گفت: مجوز احداث 10 هكتار استخر خاكی در بستر دریاچه ارومیه برای پرورش آرتمیا صادر شده است كه در صورت تامین اعتبار یا جذب سرمایه گذار مراحل احداث آن آغاز می شود.
رئیس پژوهشكده آرتمیا و آبزی پروری دانشگاه ارومیه گفت: دریاچه ارومیه از ظرفیت بالای تولید آرتمیا برخوردار است و پس از احیای فاز اول دریاچه، سالانه می توان حداقل یكهزار تن تخم آرتمیا در آن تولید كرد.
ناصر آق با بیان اینكه حدود چهار هزار تن تخم آرتمیا سالانه در دنیا استفاده می شود، افزود: دریاچه ارومیه در دوران پرآبی می توانست نیاز كل دنیا را برآورد كند.
وی با اشاره به اینكه استفاده از ظرفیت آرتمیای دریاچه ارومیه اولین بار در سال 1376 مطرح شد، افزود: در آن دوره بهره برداری از آرتمیا مورد موافقت قرار نگرفت و بهره برداری آن در سال 1380 برای مدتی كوتاه انجام شد.
وی ادامه داد: در اوایل دهه 1380 هشدارهای لازم درباره از بین رفتن فرصت استفاده از آرتمیا را مطرح كردم اما به این هشدارها توجهی نشد.
پژوهشگر مركز رفرانس جهانی آرتمیا در دانشگاه گنت/Gent/ بلژیك نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در ارومیه بیان كرد: بر اساس یافته های جدید آرتمیا در تحقیقات بیولوژیكی/زیست شناسی/ شامل مطالعات ژنتیكی و میكروبیولوژیكی/میكروب شناسی/ كاربردهای وسیعی دارد.
پروفسور ژیلبرت وان استاپن (Gilbert Van Stappen) افزود: آرتمیا همچنین در كشاورزی و تحقیقات مرتبط با علم تغذیه نیز استفاده می شود.
وی با اشاره به اینكه ایران منابع آرتمیای مختلفی دارد اما هیچ یك به اهمیت و بزرگی دریاچه ارومیه نمی رسد، اضافه كرد: تولید آرتمیا در حاشیه دریاچه ارومیه و در مناطق كم عمق مستعد در زمان حاضر از لحاظ علمی ممكن به نظر می رسد اما به مطالعه دقیق تر نیاز دارد.
پژوهشگر مركز آبزی پروری ایرتا از اسپانیا نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در ارومیه بیان كرد: آرتمیا به عنوان ریزترین ماده غذایی برای تغذیه لاروی ماهی در صنعت آبزی پروی و كشاورزی كاربرد دارد.
پروفسور انریك گیسبرت (Enric Gisbert)ادامه داد: لاروی كالچر/Larviculture/ یا تولید و پرورش لاروی ماهی یا حلزون صدفی یك شاخه تخصصی از شیلات بوده كه كاربردهای نوین آرتمیا در این بخش مطرح شده است.
به گزارش ایرنا آرتمیا یا میگوی آب شور موجود ظریف و كوچكی از رده سخت پوستان بوده كه به زندگی در آب های شور عادت كرده است اما در شرایط طبیعی به دلیل بالا رفتن غلظت نمك دریاچه ارومیه، امكان حیات ندارد؛ موجودی كه در صورت تولید می تواند موجب ایجاد صنایع تبدیلی برای بسته و شركت های تجاری برای صادرات آن در منطقه شود.
3214/3072
گزارش از: شاهین سپهراد
تاریخ انتشار: ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۰۸:۱۲
ارومیه - ایرنا - شرایط برای ادامه زندگی تنها جاندار دریاچه ارومیه به علت غلظت بالای نمك ناممكن به نظر می رسد اما ایجاد موقعیت های مصنوعی با هدف پرورش و صادرات آرتمیا در حاشیه دریاچه ای كه روزگاری غنی ترین زیستگاه آن بود، نیازمند پژوهش و سرمایه گذاری است.