به گزارش ایرنا، آداب و رسوم ماه مبارك رمضان در استان كردستان از گذشته های دور زبانزد خاص و عام بوده و هنوز برخی از این آیین‌ها با شور و حال وصف نشدنی برگزار می‌شود.
یكی از آداب و رسوم خاص مردمان این دیار اجرای موسیقی مخصوص فرا رسیدن ماه مبارك است كه در وقت های افطار و سحر در محله ها و مساجد است كه به آن موسیقی سحرخوانی می‌گویند.
از میان این موسیقی‌ها و نواها كه برای بیدار كردن مردم بكار می‌رود نوای خوش مرحبا و الوداع از همه مشهورتر است و در تمام مناطق كُردنشین خوانده می‌شود.
در برخی مناطق از این استان در گذشته های دور از نقاره‌چی‌ها و دهل برای اعلام سحری استفاده می كردند و مرسوم بود گاهی توپی به سمت تپه‌های اطراف شلیك می‌كردند تا زمان سحر به اطلاع مردم رسیده شود.
** مرحبا شهرالرمضان
طنین انداز شدن نوای ملكوتی مرحبا یا شهرالرمضان در مساجد استان كردستان یكی دیگر از آداب و رسوم مردمان این دیار است كه مژده فرا رسیدن ماه مبارك رمضان را می دهد و همزمان با شنیدن این نوای روح بخش مومنان یك ماه كامل مهمان خداوند متعال می شوند.
در 15 روز اول ماه رمضان قبل از اذان عشا، موذن بر پشت بام مسجد رفته و با صدای بلند و به صورت آواز حلول ماه مبارك رمضان را خوش آمد میگفت؛ مرحبا مرحبا یا شهر رمضان، مرحبا مرحبا یا شهر تسبیح و التهلیل و تلاوت القران مرحبا، مرحبا مرحبا یا شهر الخیر و البركت و الاحسان مرحبا.
** آواز الوداع رمضان
با پایان نیمه اول ماه مبارك رمضان موذن به جای ندای دلنشین مرحبا، الوداع شهر الرمضان سر می داد تا مردم كم كم خود را برای خداحافظی با این ماه پرخیر و بركت آماده كنند.
** غبارروبی و عطر افشانی مساجد
كردستان از جمله استان هایی است كه ماه مبارك رمضان با آیین ها و سنت های خاصی همراه است، چند روز قبل از آغاز ماه، شهرها و روستاهای استان رنگ و بوی معنوی وصف ناپذیری به خود می گیرند و مردم روزهای آخر ماه شعبان با غبارروبی و عطر افشانی مساجد خود را مهیای ورود به ماه ضیافت الهی می كنند.
بسیاری از مردمان این دیار براساس رسم دیرینه هر ساله چند روز آخر ماه شعبان را روزه می گیرند و به این طریق به پیشواز و استقبال ماه ضیافت الهی می روند.
مردم كردستان بر این باورند خداوند متعال در این ماه خیر و بركت بیشتری را به آنها ارزانی می‌دارد لذا فعالیت‌های خود را متوقف نكرده و مانند ماه‌های دیگر در رمضان نیز به كار و تلاش مشغول هستند.
** پخت نان محلی كولیره و برساق
در قدیم در شهرها و بویژه روستاهای كردستان مرسوم بود كه یك ساعت قبل از افطار روزه داران با بقچه‌هایی پر از خرما و یك نوع نان مخصوص (كولیره) به مسجد می‌رفتند و در آنجا افطار می‌كردند، اما امروزه این رسم تقریبا بدست فراموشی سپرده شده و كمتر كسی برای مراسم افطاری به مسجد می‌رود.
در ایام قدیم، نزدیك غروب سینی‌های خرما و نان محلی توسط یكی از اعضای خانواده به مسجد فرستاده می‌شد و دعای خیر روزه‌داران كه روزه خود را با این بركت الهی باز می‌كنند، خستگی یك روز كار و تلاش را از بدن كسانی كه در مهیا كردن این طبق‌ها تلاش كرده‌اند، بیرون می‌كرد.
مردم كردنشین، غذاها و نان‌های محلی متنوعی را در این ماه مبارك طبخ می‌كنند كه از جمله می‌توان به ماودو، كاروان ناشی، كولیره چوره، ناوتاوایی، برساق و داندوگ اشاره كرد.
در كردستان در روز 27 ماه رمضان نان مخصوصی به نام بیست و هفتمی یا كولیره می‌پختند كه این نان برای ثواب و رفع بلا و ایجاد خیر و بركت پخته می‌شد البته در برخی مناطق نیز نانی به نام برساق می‌پختند ولی نان‌های ماشینی و شیرینی‌ها امروزی باعث كمرنگ شدن رسوم شده اند و كمتر برساق و كولیره پخته می شود.
** صلای پارشیو
یكی از آدابی كه از گذشته در میان مردمان این دیار وجود داشته است و امروز در جوامع شهری رنگ باخته و فقط در برخی مناطق روستایی انجام می شود سحری خوانی یا (صلای پارشیو) است كه یك نفر با زدن بر دهل مردم را در وقت سحر بیدار می كرد.
امروزه با پیشرفت تكنولوژی و مجازی شدن ارتباطات مردم، بیدار كردن همسایه ها و اقوام و آشنایان برای سحری در ماه رمضان تلفنی شده است تا صلای پارشیو كم كم به فراموشی سپرده شود.
از دیگر آداب و سنت های مردم استان كردستان در ماه مبارك رمضان برپایی محافل و مجالس مولودی خوانی و دف نوازی در مساجد و منازل است كه از اول تا پایان این ماه پر فضیلت ادامه دارد و نوای لااله الا الله و یا رسول الله از هر كوی و برزن به گوش می رسد.
** نماز تراویح
اقامه نماز تراویح از دیگر آداب و سنن استان كردستان در ماه مبارك رمضان است، مردم از همان شب اول تا پایان این ماه هر شب با حضور در مساجد و یا در منزل پس از نماز عشا، نماز تروایح می خوانند.
ركعت های نماز تروایح فرد است و ثابت هم نیست و برخی 11، برخی 23 یا 25 و برخی از افراد نیز بیشتر و یا كمتر از این تعداد اقامه می كنند.
برپایی جلسات جزء خوانی قرآن كریم در منازل، مساجد و اماكن متبركه استان از دیگر آیین ها و آداب و رسوم مردمان این دیار است كه چند سالی است پررنگ تر از گذشته برگزار می شود.
یكی از برنامه هایی كه در سال های اخیر توسط دستگاه های فرهنگی و متولیان امر در ماه مبارك مورد توجه جدی قرار گرفته است دعوت از چهار تا پنج قاری و حافظ برجسته برای برپایی محفل جزء خوانی قرآن در مسجد جامع سنندج و پخش مستقیم آن از شبكه استانی است.
در این محفل قرآنی كه از روز اول ماه مبارك رمضان آغاز می شود هر روز یك جزء از قرآن كریم توسط قاریان قرائت می شود و بدین صورت مردم با حضور در مسجد و یا در منزل با دنبال كردن این برنامه از طریق شبكه استانی تا پایان ماه مبارك قرآن را بطور كامل ختم می كنند.
** سفره افطاری
از آداب مردم استان كردستان در این ماه برپایی سفره های افطاری برای نیازمندان و اقشار ضعیف و كم درآمد است، این سفره ها توسط موسسات خیریه و گاهی به صورت خودجوش توسط مردم برپا می شود و در آن از نیازمندان و سایر اقشار با انواع غذاها پذیرایی می شود.
علاوه بر برپایی سفره های افطاری، خیرین و نیكوكاران در این ماه مبارك نیازمندان واقعی را شناسایی كرده و از طریق مختلف از جمله توزیع مواد غذایی خشك آنان را كمك می كنند.
جشن نزول قرآن و برپایی مراسم اعتكاف و شب زنده داری در لیالی قدر از دیگر آداب و رسوم مردمان این دیار در این ماه پرخیر و بركت است كه با حضور پرشور اقشار مختلف مردم در مساجد و تكایای استان برگزار می شود.
مردم استان كردستان در دهه آخر ماه مبارك رمضان حضور پر شورتری در مساجد دارند و مساجد در این شب ها مملو از جمعیت است و بسیاری از مردم تا نزدیك اذان صبح در مساجد و تكایا حضور دارند و به ذكر و تسبیح، تلاوت قرآن كریم، خواندن نماز و دعا و نیایش می پردازند.
پرداخت فطریه از دیگر آداب و رسوم مردم استان كردستان است كه در روزهای پایانی ماه مبارك رمضان توسط سرپرست خانوار انجام و در میان نیازمندان و فقرا تقسیم می شود.
با پایان ماه مبارك رمضان و رویت ماه شوال، پس از اذان صبح نوای روحبخش 'الله اكبر، الله اكبر، الله اكبر، لا اله الا الله، الله اكبر، الله اكبر و الله الحمد در مساجد شهرهای و روستاهای استان طنین انداز می شود و مردم مسلمان و روزه دار پس از یك ماه روزه داری با پوشیدن لباس های نو برای اقامه نماز فطر راهی مساجد محل خود می شوند.
پس از اقامه نماز عید فطر، مردم با روبوسی و تبریك عید از یكدیگر طلب حلالیت كرده و راهی منازل خود می شوند و برای به جای آوردن صله ارحام، به دیدار اقوام و آشنایان می روند.
** روزه مستحبی شه شلان
یكی دیگر از آداب و رسوم مردم استان این است كه روز بعد از عید سعید فطر و 6 روز نخست ماه شوال را روزه می گیرند كه به آن روزه مستحبی شه شلان می گویند و عقیده دارند روزه داری در این ایام از اجر و پاداش زیادی برخوردار است.
این ماه مبارك كه درهای رحمت و مغفرت الهی به روی بندگان باز و خوان و سفره الهی گسترده تر از همیشه است فرصت مغتنمی برای بخشش گناهان است، امید می رود همه بتوانیم از این فرصت نهایت استفاده را ببریم.
7348/9102 /1354
تاریخ انتشار: ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۱۲:۲۰
سنندج - ایرنا - ماه رمضان كه از راه می‌رسد ندای مرحبا مرحبا شهر الرمضان با آهنگ و وزن خاصی در محله‌ها و از پشت بام خانه‌ها و مساجد جای جای استان كردستان گوش های مومنان را نوازش می دهد.