اجماع كشورهای اسلامی در نشست استانبول

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، نشست سران كشورهای همكاری اسلامی كه به منظور حمایت از فلسطین و بررسی تحولات در سرزمین های اشغالی در سالن كنگره مركزی شهر استانبول برگزار شد، جمعه 28 اردیبهشت با صدور بیانیه نهایی 30 ماده ای پایان یافت.
سران كشورهای اسلامی در این بیانیه تشكیل كمیته بررسی جنایات صهیونیست ها در سرزمین های اشغالی را خواستار شدند شركت كنندگان رژیم صهیونیستی را به دلیل دست زدن به جنایات غیرانسانی، وحشیانه و غیرقانونی در قبال مردم فلسطین محكوم كردند.
افتتاح سفارت آمریكا در قدس سبب ساز اعتراضات شدید در فلسطین از جمله درگیری در نواز غزه شد كه شهادت 62 نفر و زخمی شدن بیش از سه هزار فلسطینی را به دنبال داشت. در پی این رویداد، تركیه همراه با بسیاری از كشورهای اسلامی اقداماتی را برای محكومیت این اقدام و اعلام همبستگی با مردم فلسطین آغاز كرد كه برگزاری نشست استانبول در این راستا بود.
در ادامه نگاهی به مهم ترین محورهای تحلیلی رسانه های عربی درباره نشست سران كشورهای همكاری اسلامی در استانبول خواهیم داشت.

** محكومیت رژیم صهیونیستی در نشست استانبول
روزنامه «العربی 21» مصر با پوشش اخبار نشست استانبول و بررسی بیانیه پایانی این نشست نوشت: استانبول میزبان نشست فوق العاده سران كشورهای همكاری اسلامی بود. تركیه رئیس دوره ای به دنبال انتقال سفارت آمریكا از تل آویو به قدس و افزایش شمار شهدای غزه در نتیجه حمله های رژیم صهیونیستی به نواز غزه خواستار برگزاری این نشست شد.
در بیانیه پایانی بر اتخاذ تدابیر سیاسی و اقتصادی علیه كشورهایی كه موضوع انتقال سفارت رژیم صهیونیستی به قدس را به رسمیت شناخته اند، تاكید شد.
بیانیه از نهادهای بین المللی خواست اقدامات لازم را برای تشكیل كمیته تحقیقات بین المللی درباره حملات اخیر رژیم صهیونیستی به غزه و ارسال نیروهای بین المللی برای دفاع از مردم فلسطین به عمل آورد.
همچنین از دبیر كل سازمان همكاری اسلامی خواسته شده نسبت به تشكیل كمیته ای از كارشناسان مستقل بین المللی برای بررسی جنایات رژیم صهیونیستی علیه تظاهرات كنندگان غزه اقدام كند ، مسوولیت جنایی مقامات اسرائیل مشخص و نتیجه به هیات های بین المللی مربوط منتقل شود.
افزون براین در بیانیه از شورای امنیت بین الملل، مجمع عمومی سازمان و شورای حقوق بشر خواسته شده است به مسوولیت خود درباره تشكیل كمیته تحقیق بین المللی درباره حمله ها به غزه عمل كنند.

** حمایت ایران و تركیه از مساله فلسطین
روزنامه های «البناء» و «الاخبار» لبنان و «العرب الیوم» مصر و «الحیات» چاپ لندن، شبكه خبری «الجزیره» قطر و صفحه های عربی تارنمای «دویچه وله» آلمان و شبكه «اسپوتنیك» روسیه با پوشش اخبار نشست استانبول، دفاع ایران و تركیه از مساله فلسطین و بی توجهی كشورهای عربی به این مساله و همگرایی آنان با رژیم صهیونیستی را مورد توجه قرار دادند.
به نوشته البناء، در نشست تركیه هیچ گونه اقدام عملی و موضع گیری اساسی در این نشست اتخاذ نشد.
این روزنامه می افزاید: درخواست «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران برای برگزاری روز جهانی قدس در آخرین جمعه ماه رمضان و فراگیر شدن تظاهرات در كشورهای اسلامی در حمایت از فلسطین تنها موضع و درخواست عملی در این نشست بود.
همچنین موضع گیری «جبران باسیل» وزیر امور خارجه لبنان برای ادامه گزینه مقاومت به عنوان تنها راه بازگشت حقوق مردم فلسطین از رژیم غاصب صهیونیستی تنها موضع جدی بود.
به نوشته شبكه خبری الجزیره، در این نشست روحانی گفت: جنایتكاران صهیونیست با ارتكاب جنایت علیه مردم فلسطین همه را به چالش كشیده اند. كاخ سفید نشان داده است كه از ویران سازی پایه های نظام جهانی هراسی ندارد و انتقال سفارت آمریكا به قدس چراغی سبزی به مقام های رژیم صهیونیستی برای ارتكاب جنایت است. اگر امت اسلامی متحد بود رژیم صهیونیستی دست به چنین جنایاتی نمی زد.
تارنمای دویچه وله در گزارشی با عنوان «نشست سران كشورهای همكاری اسلامی در میان چُرت عربی» نوشت: قدس سهم اردوغان و روحانی را افزایش داده است. در سایه حضور نیافتن رهبران عربستان، امارات و مصر در سطحی بالا با حضور روحانی در این نشست محبوبیت او و اردوغان در میان مسلمان افزایش می یابد.
در میان نمایندگان همه كشورهایی كه در نشست استانبول حضور داشتند مواضع ایران و تركیه در محكوم كردن سیاست های رژیم اسرائیل و آمریكا از همه قوی تر بود. مواضع ایران و تركیه محبوبیت این دو كشور را در میان محافل عربی و اسلامی كه از مساله فلسطین دفاع می كنند به طور روز افزونی افزایش خواهد داد. این در شرایطی كه بسیاری از كشورهای منطقه سطح انتقاد خود را از رژیم اسرائیل كاهش داده اند ، در نشست های خود تنها بیانیه هایی با لحن آرام خوانده ، مواضع پیشین خود را تكرار كرده و اقدام مهمی انجام نمی دهند. از این رو، آنكارا و تهران خلاء كشورهای عربی را پر می كنند.
به نوشته تارنمای اسپوتنیك، «عریب الرنتاوی» تحلیلگر مسائل خاورمیانه گفت: پیش بینی می شد كه عربستان و امارات در سطح پایین در نشست تركیه حضور یابند. این دو كشور توجهی به مساله فلسطین ندارند و بر روی ایران به عنوان نخستین دشمن خود به جای اسرائیل تمركز كرده اند. همچنین این دو كشور روابط خوبی با تركیه ندارند. زیرا تركیه با قطر و اخوان المسلمین روابط خوبی دارد و آنكارا رقیب قدرتمند عربستان به شمار می رود. از این رو، این دو كشور هیچ تمایلی برای برگزاری این نشست نداشتند و تنها برای اینكه بتوانند اتهام ها را از خود دور كنند در این نشست در سطحی پایین حضور یافتند.
روزنامه الاخبار هم در گزارشی با عنوان «صلح سعودی در سال 2018 از ابتكار عمل عبدالله تا شروط ترامپ» در گزارشی به قلم «علی جواد الامین» نوشت: به دنبال به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل و مطرح كردن آن در روند صلح، عربستان از طرح عادی سازی در سال 2002 به طرح عادی سازی مجانی در سال 2018 تغییر یافته است.
هر بار اوضاع قدس پرده دیگری كنار می زند كه نشان می دهد كشورهای عربی در تصمیم ترامپ نقش اساسی داشته اند.
روزنامه الحیات در گزارشی به قلم «عبدالوهاب بدرخان» نوشت: بدبینی، تردید و تسلیم كارآمد نیست اما كشورهای عربی در آزمون قدس مردود شده اند. شاید آنها اكنون به طور واقعی قدس را از دست داده اند.
این وضعیت ناخوشایند، ناامید كننده و دردناك است و تنها راه فراروی آنان كاهش زیان ها است. كشورهایی كه پیش از این سلاح نفت را به رخ آمریكا می كشیدند اكنون بهای نفت را به عنوان باج به آمریكا می دهند. گزینه تحریم های سیاسی از بین رفته است. آمریكا و رژیم اسرائیل به طور هدفمند نابودسازی مساله فلسطین را در دستور كار قرار داده اند. دیگر مساله فلسطین موضوع اصلی كشورهای عربی نیست.
روزنامه العرب الیوم به نقل از «حسن الساعور» تحلیلگر مسائل سیاسی نوشت: موفقیت نشست استانبول در گرو تصمیم هایی است كه اتخاذ خواهد شد و حضور یافتن یا نیافتن مقامات كشورها در این زمینه تاثیری ندارد.
موفقیت نشست در تصمیم كشورهای عربی و اسلامی برای قطع روابط با رژیم صهیونیستی و كاهش سطح روابط با آمریكا است و اگر تصمیمی غیر از این گرفته شود، سودمند نخواهد بود.

پژوهشم **9278**1601**