گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی منتشر شد

به گزارش پنجشنبه شب ایرنا، «یوكیا آمانو» مدیر كل آژانس بین المللی انرژی اتمی در این گزارش تاكید كرد كه آژانس از 16 ژانویه 2016 تاكنون اجرای تعهدات هسته ای ایران را در ارتباط با برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) مورد راستی آزمایی و نظارت قرار داده است.
این گزارش تاكید كرد كه ایران ساخت رآكتور تحقیقاتی آب سنگین اراك را مطابق با طراحیه اولیه دنبال نكرده و هیچ گونه تولیدات یا آزمایش هایی در این زمینه نداشته است. همچنین ایران مستمرا آژانس را در جریان فعالیت های آب سنگین قرار داده و امكان نظارت بر كمیت ذخایر آب سنگین و تولید آن را برای این سازمان فراهم كرده است.
گزارش آژانس با تاكید بر اینكه حجم ذخایر آب سنگین ایران از زمان گزارش قبلی تا كنون از 130 تن فراتر نرفته، افزود كه ایران هیچ فعالیتی در زمینه بازیافت در هیچ یك از تاسیسات هسته ای خود نداشته و شمار سانتریفیوژهای ایران در سایت هسته ای نطنز برابر با 5060 سانتریفیوژ نسل IR-1 و در سایت فردو 1044 سانتریفیوژ از همان نسل است كه از تعداد موافقت شده در برجام فراتر نرفته است.
مدیر كل آژانس در یازدهمین گزارش خود با تائید اینكه غنی سازی اورانیوم ایران نیز از 3.67 عبور نكرده، تصریح كرد كه ذخیره این نوع اروانیوم غنی شده نیز از میزان 300 كیلوگرم فراتر نرفته و همچنین هیچ گونه فعالیت غنی سازی اورانیوم در سایت فردو انجام نشده است.
آمانو درباره فعالیت سانتریفیوژهای ایران با تاكید بر نظارت مستمر آژانس بر این فعالیت ها و همكاری ایران در دسترسی روزانه به این تاسیست، تایید كرد كه هیچ فعالیتی فراتر از آنچه در برجام مشخص شده از سوی ایران انجام نشده است.
یازدهمین گزارش فصلی آژانس بین المللی انرژی هسته در تایید پایبندی كامل ایران به برجام در حالی منتشر می شود كه رئیس جمهوری آمریكا سه شنبه 12 اردیبهشت خروج كشورش از این توافق و بازگشت تحریم های هسته ای را اعلام كرد و وزیر خارجه او نیز دوشنبه 31 اردیبهشت در سخنانی مملو از اتهام های بی اساس علیه كشورمان، راهبرد جدید واشنگتن علیه ایران در فضای پس از خروج آمریكا از برجام را اعلام كرد.
افزون بر آژانس اتمی، 5 كشور دیگر طرف برجام، آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه و همچنین اتحادیه اروپا با تایید پایبندی ایران به برجام اعلام كرده اند كه به توافق متعهد خواهند ماند.
متن كامل یازدهمین گزارش فصلی مدیركل آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای حكام و شورای امنیت سازمان ملل ذیل قطعنامه 2231 این شورا به شرح ذیل است:
A. مقدمه
1. این گزارش مدیركل به شورای حكام و به موازات آن به شورای امنیت سازمان ملل (شورای امنیت) درخصوص اجرای تعهدات مرتبط هسته ای جمهوری اسلامی ایران (ایران) ذیل برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) و درخصوص موضوعات مرتبط با راستی آزمائی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت می باشد.
این (گزارش) همچنین اطلاعاتی درخصوص موضوعات مالی و مشورت ها و تبادل اطلاعات آژانس با كمیسیون مشترك ایجاد شده توسط برجام، ارائه می دهد.
B. سابقه
2. در تاریخ 14 ژوئیه 2015، چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریكا به همراه نماینده عالی اتحادیه اروپا برای امور خارجی و سیاست امنیتی (E3/EU+3) و ایران در مورد برجام توافق كردند. در تاریخ 20 ژوئیه 2015 شورای امنیت قطعنامه 2231 (2015) را به تصویب رساند كه در آن از جمله از مدیركل درخواست نمود كه 'راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران برای كل دوره تعهدات یادشده درچارچوب برجام را برعهده گیرد' GOV/2015/53 and Corr.1, para.8. در اوت 2015، شورای حكام به مدیركل اجازه داد تا راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران همانگونه كه در برجام پیش بینی شده را انجام داده و بر همین اساس برای كل دوره تعهدات یادشده در پرتو قطعنامه شماره 2231 (2015) شورای امنیت سازمان ملل، منوط به در اختیار داشتن منابع مالی و منطبق با رویه های پادمانی استاندارد آژانس، گزارش ارائه نماید. شورای حكام همچنین اجازه داد كه آژانس با كمیسیون مشترك همچنانكه در سند GOV/2015/53 و اصلاحیه یك آن آمده، مشورت و تبادل اطلاعات نماید.
3. در دسامبر 2016 و ژانویه 2017 مدیركل نه (9) سند كه از سوی همه اعضای كمیسیون مشترك تهیه و به تایید رسیده و متضمن روشنگری هائی برای اجرای اقدامات مرتبط هسته ای ایران مندرج در برجام برای دوره زمانی آن بود را با كشورهای عضو در میان گذاشت.
4. هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتكل الحاقی ایران و برای راستی آزمایی و نظارت تعهدات مرتبط هسته ای ایران به شرح مندرج در برجام مبلغ 2/9 میلیون یورو در سال می باشد. برای سال 2018 منابع مالی فرابودجه ای برای مبلغ 1/5 میلیون یورو از 2/9 میلیون یورو لازم است. تا تاریخ 15 می‌ 2018، مبلغ 1/6 میلیون یورو منابع مالی فرابودجه ای برای تامین هزینه فعالیتهای مرتبط با برجام برای سال 2018 و بعد آن در دسترس است.
C. فعالیتهای راستی آزمایی و نظارت بر برجام (JCPOA)
5. از تاریخ 16 ژانویه 2016 (روز اجرای برجام) آژانس اجرای تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برجام را منطبق با رویه های پادمانی استناندارد آژانس و به شیوه ای بیطرفانه و عینی راستی آزمایی و نظارت نموده است. آژانس از زمان انتشار گزارش فصلی قبلی مدیركل، بشرح ذیل گزارش می دهد.

C.1 . فعالیت‌های مربوط به آب سنگین و بازفرآوری
6. ایران ساخت رآكتور تحقیقاتی آب سنگین اراك (رآكتور IR-40) موجود را طبق طراحی اولیه آن پیگیری نكرده است. ایران قرص‌های اورانیوم طبیعی، میله‌های سوخت یا مجموعه‌های سوخت طراحی شده به صورت ویژه برای راكتور IR-40 طبق طراحی اولیه را تولید یا آزمایش نكرده و همه قرص‌های سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعه های سوخت موجود در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده است (بندهای 3 و 10).
7. ایران به اطلاع رسانی به آژانس در خصوص موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در كارخانه تولید آب سنگین (HWPP) ادامه و به آژانس اجازه داده است كه بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP نظارت نماید (بند 15). در تاریخ 6 می 2018، آژانس راستی آزمائی نمود كه این كارخانه در حال فعالیت است و اینكه ذخیره آب سنگین ایران 3/120 متریك تن می‌باشد. در طول دوره گزارش دهی ایران بیش از 130 متریك تن آب سنگین نداشته است (بند 14).
8. ایران فعالیت‌های مربوط به بازفرآوری را در رآكتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تأسیسات تولید ایزوتوپ مولیبدن، ید و زنون(MIX) و یا در هر تأسیسات اعلام شده دیگر به آژانس، انجام نداده است (بندهای 18 و 21).

C.2 . فعالیت‌های مربوط به غنی سازی و سوخت
9. در كارخانه غنی سازی سوخت (FEP) در نطنز بیش از 5060 سانتریفیوژ IR-1 به صورت نصب شده در 30 آبشار به شكل محاسبه شده در واحدهای عملیاتی در زمان توافق پیرامون برجام (بند 27) به صورت نصب شده باقی نمانده اند. ایران تعداد 20 سانتریفیوژ IR-1 را از میان سانتریفیوژهای در حال نگهداری در انبار به منظور جایگزینی با سانتریفیوژهای آسیب دیده یا خراب نصب شده در FEP خارج كرده است (بند 29.1).
10. ایران به غنی سازی UF6 در FEP ادامه داده است. ایران غنی سازی بالاتر از 67/3 درصد از اورانیوم 235 را انجام نداده است (بند 28).
11. در بازه زمانی گزارش، كل موجودی ذخیره شده اورانیوم غنی سازی شده ایران از میزان 300 كیلوگرم UF6 غنی شده تا میزان 67/3 درصد اورانیوم 235 (یا معادل آن در اشكال مختلف شیمیایی) فراتر نرفته است (بند 56). میزان 300 كیلوگرم UF6 معادل با 8/202 كیلوگرم اورانیوم می باشد.
12. تا تاریخ 14 می 2018، میزان اورانیوم غنی شده تا 3.67 درصد اورانیوم 235 ایران 9/123 كیلوگرم بوده است، بر اساس برجام و مصوبات كمیسیون مشترك.
13. در كارخانه غنی سازی سوخت فردو (FFEP) تعداد 1044 سانتریفیوژ IR-1 در یك بال (واحد 2) از تاسیسات مزبور قرار داده شده اند (بند 46). در تاریخ 16 می 2018 آژانس راستی آزمایی نمود كه تعداد 1020 سانتریفیوژ IR-1 در 6 آبشار نصب هستند. در همان تاریخ آژانس راستی آزمایی نمود كه پنج سانتریفیوژ IR-1 در قالب طراحی موقعیت های 16 سانتریفیوژ IR-1 نصب شده بودند و یك سانتریفیوژ IR-1 در یك موقعیت جداگانه نصب شده بود، به منظور انجام «تحقیق مقدماتی و فعالیت های تحقیق و توسعه در ارتباط با تولید ایزوتوپ های پایدار».
ایران در بازه زمانی گزارش هیچ گونه غنی سازی اورانیوم یا فعالیت های تحقیق و توسعه مرتبط در این كارخانه انجام نداده و هیچ گونه مواد هسته ای در كارخانه وجود نداشته است (بند 45).
14. همه سانتریفیوژهای انبار شده به همراه متعلقات آنها در انبار، تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده اند (بندهای 29، 47، 48 و 70). آژانس دسترسی منظم به ساختمان های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و كارخانه نیمه صنعتی غنی سازی (PFEP) را ادامه داده و دسترسی روزانه طبق درخواست آژانس انجام شده است (بند 71). آژانس كماكان دسترسی معمول به FFEP، از جمله دسترسی روزانه در صورت درخواست، داشته است. (بند 51)
15. ایران فعالیت های غنی سازی اش را در راستای برنامه بلند مدت غنی سازی و تحقیق و توسعه غنی سازی خود به همان صورت ارائه شده به آژانس در تاریخ 16 ژانویه 2016 انجام داده است (بند 52).
16. در تاریخ 12 می 2018 آژانس راستی آزمایی كرد كه كلیه میله های سوخت پرتودهی شده در TRR در ایران از میزان پرتودهی بالاتر از 1 رم بر ساعت (در یك متر در هوا) برخوردار هستند.
17. ایران هیچكدام از تأسیسات اعلام شده را به منظور تبدیل صفحات سوخت یا ضایعات به UF6 مورد استفاده قرار نداده و از ساخت تأسیسات جدید بدین منظور به آژانس اطلاعی نداده است (بند 58).

C.3. تحقیق و توسعه، تولید و موجودی سانتریفیوژ
18. هیچ اورانیوم غنی شده ای از طریق فعالیتهای تحقیق و توسعه انباشت نگردیده، و غنی سازی تحقیق و توسعه ایران انجام شده با یا بدون اورانیوم و با استفاده از سانتریفیوزها در چارچوب محدودیت های تعریف شده در برجام بوده است (بندهای 42-32).
19. ایران اظهارنامه های مربوط به تولید و موجودی لوله های روتور سانتریفیوژ و بیلوز (Bellows) را به آژانس ارائه نموده و اجازه راستی آزمایی اقلام در موجودی را به آژانس داده است ( بند 1/80 ). آژانس نظارت مداوم شامل استفاده از اقدامات نظارتی و مراقبتی را انجام داده و راستی آزمایی نموده كه تجهیزات اعلام شده برای تولید لوله های روتور و بیلوزها برای تولید سانتریفیوژ فقط برای فعالیتهای مشخص شده در برجام استفاده شده اند( بند 2/80 ). ایران هیچگونه سانتریفیوژ IR-1 را برای جایگزینی با آنهایی كه خراب شده و یا از كار افتاده اند تولید نكرده است.( بند 62)
20. همه لوله های روتور اعلام شده، بیلوزها و مجموعه های روتور شامل لوله روتورها و بیلوزهایی كه از روز اجرا تولید شده اند تحت نظارت مداوم آژانس قرار داشته اند. (بند 70) ایران با استفاده از فیبر كربن لوله های روتور تولید كرده كه توسط آژانس نمونه برداری و آزمایش شده و تمامی آنها تحت اقدامات نظارتی و مراقبتی آژانس بوده است.

D. اقدامات شفاف سازی
21. ایران كماكان به آژانس اجازه داده تا از نظاره گرها و مهر و مومهای الكترونیكی آنلاین در زمینه غنی سازی استفاده نماید تا بدینوسیله وضعیت آنها در اماكن هسته ای به بازرسان آژانس مخابره و جمع آوری خودكار ثبت سوابق اندازه گیری توسط ادوات اندازه گیری نصب شده آژانس تسهیل گردد (بند 67.1). ایران بنا به درخواست آژانس نسبت به صدور روادید درازمدت برای بازرسان منصوب آژانس اقدام نموده و برای آژانس در اماكن هسته ای، محل كار مناسب فراهم نموده و استفاده از محل كار در مكان های نزدیك سایتهای هسته ای در ایران را تسهیل نموده است (بند 67.2). ایران بازرسان منصوب بیشتری را پذیرفته است(بند 67.3)
22. ایران كماكان به آژانس اجازه داده - تا از طریق اقدامات مورد توافق با ایران، از جمله از طریق اقدامات مراقبتی و نظارتی - بر تمامی كنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده در ایران یا كسب شده از دیگر منابع و منتقل شده به تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) در اصفهان (بند 68)، نظارت نماید. همچنین، ایران تمامی اطلاعات ضروری برای قادر نمودن آژانس جهت راستی آزمایی تولید كنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) و موجودی انبار UOC تولید شده در ایران یا كسب شده از هر منبع دیگری را ارایه نموده است (بند 69) .

E. دیگر اطلاعات مرتبط
23. ایران اجرای موقت پروتكل الحاقی موافقتنامه پادمانها بر اساس ماده 17 (b) پروتكل الحاقی، تا زمان لازم الاجرا شدن آن را ادامه می دهد. آژانس به ارزیابی اظهارنامه های ایران ذیل پروتكل الحاقی ادامه داده است و تحت پروتكل الحاقی دسترسی های تكمیلی به همه سایتها و اماكن مورد نیاز برای بازدید در ایران داشته است. همكاری بموقع و فعالانه از سوی ایران در ارایه چنین دسترسی موجب تسهیل در اجرای پروتكل الحاقی و افزایش اعتماد می گردد.
24. همانگونه كه قبلاً گزارش شد، در ژانویه 2018، آژانس از ایران درخواست نمود تا بر اساس پروتكل الحاقی روشن سازی و توضیحات بیشتری در خصوص طرحهایش در مورد توسعه چرخه سوخت هسته ای، شامل فعالیتهای تحقیق و توسعه برای پیشران هسته ای دریایی ارایه نماید. همچنین آژانس توصیه نمود كه چنانچه ایران تصمیم به ساخت تاسیسات جدید مورد استفاده برای پیشران هسته ای دریایی گرفته است، مقتضی است براساس كد اصلاحی 1/3 از ترتیبات فرعی (بخش عمومی) از موافقتنامه پادمانها، اطلاعات طراحی اولیه مربوط به این تاسیسات را به آژانس ارایه نماید. طی نامه مورخ 28 آوریل 2018، ایران به آژانس اطلاع داد كه در رابطه با كد اصلاحی 1/3 ، از جمله، « مراحل بعدی ارایه اطلاعات در زمان مقتضی به آژانس تحویل داده خواهد شد» و افزود كه « طی پنج سال اول، هیچ نوع تاسیساتی دخیل نخواهد بود و موتورها / رآكتورهای با سوخت هسته ای برای اهداف غیر نظامی (Civilian) مورد استفاده قرار خواهد گرفت». در همان نامه، در رابطه با پروتكل الحاقی، ایران اعلام نمود كه اطلاعات بیشتر در قالب نسخه روزآمد شده بعدی اظهارنامه های سال 2017 (پروتكل الحاقی) به آژانس ارایه میگردد.
25. راستی آزمایی و نظارت آژانس بر سایر تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برجام، شامل تعهداتی كه در بخش های D، E، S و T ضمیمه یك برجام تصریح شده، ادامه دارد.
26. طی مقطع زمانی این گزارش، آژانس در جلسات گروه كاری خرید كمیسیون مشترك شركت نكرده است. (برجام، ضمیمه چهار - كمیسیسون مشترك، بند 6.4.6).

F. خلاصه:
27. آژانس به راستی آزمائی عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در تاسیسات هسته ای و مكان های خارج از تاسیسات كه بطور معمول مورد استفاده قرار می گیرند (LOFs) و از سوی ایران درچارچوب موافقت نامه پادمان ها اعلام شده، ادامه می دهد. ارزیابی ها در خصوص نبود فعالیتها و مواد هسته ای اعلام نشده برای ایران كماكان ادامه دارد.
28. از روز اجرا، آژانس به نظارت و راستی آزمائی اجرای تعهدات مرتبط هسته ای از سوی ایران بر اساس مفاد برجام پرداخته است.
29. مدیركل به گزارش دهی به طور مقتضی ادامه خواهد داد.
شبد**9416**1010