به گزارش خبرنگار پارلماني ايرنا، در قانون اساسي مشروطه و تاسيس نخستين نهاد قانونگذاري در ايران در سال 1285 خورشيدي و قانون اساسي جمهوري اسلامي پيش از بازنگري ، نام اين نهاد 'مجلس شوراي ملي' بود اما در ۳۱ تير ۱۳۵۹ نمايندگان مجلس اين نهاد را «مجلس شوراي اسلامي» ناميدند.
مجلس به عنوان نهاد قانونگذاري در ايران همواره و در طول ادوار تاريخ كشور مورد توجه جدي بوده است و در اين ميان ايرانيان شاهد تشكيل مصلحت‌خانه 25 نفره تا خانه ملت 290 نفره بوده‌اند.
هفتم خرداد ماه سال 1359 مجلس شوراي اسلامي در ايران تاسيس شد، گشايش مجلس يكي از مهم‌ترين دلايل احترام به قانون و اهميت دادن به رأي و نظر مردم در نظام جمهوري اسلامي است و وجود مجالس قانونگذاري در هر كشور، حكايت از وجود آزادي در نظام حكومتي آن ميكند.
به همين منظور، هفتم خرداد ماه، سالروز افتتاح اولين دوره مجلس شوراي اسلامي، به عنوان روز قانون ناميده شده است.
بر اساس اصل هفتاد و يكم قانون اساسي، مجلس شوراي اسلامي صلاحيت عام قانونگذاري را دارا است و در عموم مسايل در حدود مقرر در قانون اساسي مي‌تواند قانون وضع كند. مجلس شوراي اسلامي علاوه بر وظيفه قانونگذاري، مسووليت‌هاي نظارتي نيز برعهده دارد.
در حال حاضر 290 عضو اين نهاد قانونگذاري بر اساس اصل شصت و دوم قانون اساسي با راي مستقيم مردم انتخاب مي‌شوند.
مجلس در ايران سابقه و تاريخچه كهني دارد به طوري كه اسناد نشان مي‌دهد در زمان اشكانيان هم چنين ساختاري در تشكيلات حكومتي ايران وجود داشت.
امام خميني(ره) در مورد اهميت مجلس ميگويند: «مجلس شوراي اسلامي مجلس مشورت است. مجلسي است كه بايد متفكران و آقايان، مسايلي را كه مايحتاج ملت و كشور است در ميان بگذارند و با هم مشورت كنند.»
بر اساس اصل 64 قانون اساسي تعداد نمايندگان مجلس شوراي اسلامي دويست و هفتاد نفر در نظر گرفته شد و تغيير اين تعداد بر اساس سازوكاري پيش‌بيني شد كه از تاريخ بازنگري در قانون اساسي در سال 1368 پس از هر 10 سال، با در نظر گرفتن عوامل انساني، سياسي، جغرافيايي و نظاير آن‌ها حداكثر 20 نماينده مي‌تواند اضافه شود.
**اشكانيان بنيانگذار مجلس در ايران
نخستين مجلس شناخته شده در تاريخ ايران به زمان اشكانيان باز مي‌گردد، در اين دوران مجلس مهستان از ميان بزرگان و اشراف ايراني به دو دسته بزرگان و شاهي تقسيم مي‌شده است. پس از حمله اعراب به ايران بساط مجلس در حكومت‌هاي ايران براي بيش از ۱۲ قرن برچيده شد.
در زمان ناصرالدين شاه وي در چند مورد مجوز تشكيل مجالسي را صادر كرد، از ميان آن مي توان به مجلس ۲۵ نفره مصلحت‌خانه يا به اختصار مجلس مشورت و مجلس وكلاي تجار اشاره كرد.
نخستين مجلس ملي كشور پس از انقلاب مشروطه تشكيل شد، فرمان تشكيل اين مجلس در روز ۱۴ مرداد سال ۱۲۸۵ توسط مظفرالدين شاه به امضا رسيد.
مجلس شوراي ملي كه در فرمان مشروطيت نيز يك بار مجلس شوراي اسلامي خوانده شده بود از ۱۲۸۵ تا زمان وقوع انقلاب اسلامي در سال 1357به مدت 72 سال به حيات خود ادامه داد.
**مجلس ايران پس از پيروزي انقلاب
اولين انتخابات مجلس شوراي اسلامي نيز در بيست و چهارم اسفندماه 1358 برگزار شد و در روز هفتم خردادماه 1359 اولين جلسه مجلس شوراي اسلامي برگزار شد.
با توجه به شرايط انقلابي جامعه ايران، اين دوره، به خاطر اختلاف نظر شديد نمايندگان كه از طيف‌ها و گروه‌هاي مختلف سياسي بودند به تغيير قوانين قديمي و تصويب قوانين جديد مشغول شد. البته وقوع جنگ در سال 1359، سال‌هاي پاياني دوره مجلس اول را به خود مشغول كرد.
انتخابات دومين دوره مجلس در بيست و ششم فروردين ماه 1363 برگزار شد، برگزاري انتخابات اين دوره با تصرف بخش‌هايي از مناطق مرزي كشور توسط نيروهاي عراق مصادف بود، اما انتخابات حوزه‌هاي جنگ‌زده براي مهاجرين آن شهر‌ها در حوزه‌هاي مجاور برگزار شد. اين دوره شديداً تحت‌الشعاع جنگ قرار داشت. علاوه بر اين، برخي از مسايل سياست خارجي نظير تداوم دشمني آمريكا نيز از دل‌مشغولي‌هاي مجلس دوم بود.
در نوزدهم فروردين ماه 1367 كه آخرين سال جنگ تحميلي بود، انتخابات سومين دوره مجلس برگزار شد. در اين دوره مباحث سازندگي ويرانه‌هاي موضوع مهم براي مجلسيان بود.
انتخابات دوره چهارم مجلس در 21 فروردين 1371 برگزار شد. تداوم سازندگي همچنان در رأس دستور كارهاي مجلس اين دوره بود.
انتخاب نمايندگان پنجمين دوره مجلس در هجدهم اسفندماه 1374 صورت گرفت، مقابله با برخي از مسايل خارجي نظير افزايش فشارهاي آمريكا و اروپا به ويژه پس از اعمال تحريم‌هاي آمريكا عليه ايران مهم‌ترين موضوع كاري مجلس پنجم بود.
بنا بر سازوكاري كه در اصل 64 قانون اساسي طراحي شده بود و بر اساس يكي از مصوبات دوره پنجم، تعداد منتخبان از دوره ششم مجلس شوراي اسلامي به 290 نفر و تعداد حوزه‌هاي انتخابيه به 207 حوزه افزايش يافت.
انتخابات ششمين دوره مجلس شوراي اسلامي در بهمن 1378 برگزار شد. اين دوره توسعه سياسي در عرصه داخلي و تنش‌زدايي در عرصه سياست خارجي را در دستور كار خود قرار داد.
انتخابات هفتمين دوره مجلس شوراي اسلامي نيز در اسفند 1382 برگزار شد، مقابله با مشكلات اقتصادي و اجتماعي، تصويب پروتكل الحاقي، تلاش براي پيوستن به سازمان تجارت جهاني و... از مهم‌ترين موضوعاتي بود كه پس از شروع به كار اين دوره مجلس در دستور كار نمايندگان قرار گرفت.
در اسفند 1386 نيز شاهد برگزاري انتخابات هشتمين دوره مجلس شوراي اسلامي بوديم و طرح كاهش رابطه با انگليس، اصلاح الگوي مصرف انرژي و طرح سوال از رئيس‌جمهور وقت محمود احمدي‌نژاد از مهم‌ترين موضوعات مورد پيگيري اين مجلس بود.
انتخابات نهمين دوره مجلس شوراي اسلامي در اسفند 1390 برگزار شد، اين مجلس مصادف با دو دولت دهم(احمدي نژاد) و يازدهم(روحاني) بود، نهايتا دورهٔ دهم مجلس شوراي اسلامي از 8 خرداد 1395 رسماً آغاز شد، نمايندگان اين دوره در انتخابات دهمين دوره مجلس شوراي اسلامي كه در 7 اسفند 1394 و 10 ارديبهشت 1395 برگزار شد، انتخاب شدند.[
**رييسان مجلس در ادوار مختلف
در دوره هاي اول و دوم اكبر هاشمي‌رفسنجاني رييس مجلس شوراي اسلامي بود، در سال هاي اول و دوم مجلس سوم بار ديگر هاشمي‌رفسنجاني رييس مجلس شد ولي در سال هاي سوم و چهارم رياست مجلس را مهدي كروبي بر عهده گرفت، علي‌اكبر ناطق نوري در دوره هاي چهارم و پنجم رييس مجلس شوراي اسلامي شد، مهدي كروبي بار ديگر رياست مجلس را در مجلس ششم بر عهده گرفت، در دوره هفتم رياست مجلس به غلامعلي حداد عادل واگذار شد و در دوره هاي هشتم و نهم و تاكنون در مجلس دهم نيز علي لاريجاني رياست مجلس شوراي اسلامي را بر عهده دارد.
هم اكنون دو سال از مجلس دهم مي گذرد و نمايندگان از چهارشنبه اين هفته وارد سومين سال مجلس دهم مي شوند، انتخابات هيات رييسه مجلس دهم چهارشنبه اين هفته برگزار مي شود.
سيام**9121 /1449
تاریخ انتشار: ۷ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۵:۳۴
تهران-ايرنا-در لابه‌لاي صفحات زرين تاريخ كشورمان، هفتم خرداد ماه به عنوان روز قانون و سالروز تشكيل اولين دوره مجلس شوراي اسلامي به چشم مي خورد، در چنين روزي در سال 1359 اين نهاد بر اساس قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و برگزاري انتخابات عمومي تشكيل شد.