تراژدی كودك آزاری

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، دایره آزاركودكان، تنها به آزارهای كلامی و فیزیكی ختم نمی شود ، آزارهای جنسی كودكان مقوله حادتری است كه عواقب آن تا پایان عمر با روح و روان آنان بازی می كند تا آن جا كه در بسیاری موارد با روشی خشونت آمیزتر و انتقام جویانه به نسلی دیگر منتقل می شود. معضلی كه فقر اقتصادی، فرهنگی، نبود آموزش های تربیتی مناسب، تابو بودن گفت و گو درباره مسایل جنسی میان والدین و فرزندان و نقص قوانین حمایتی برای كودكان از عوامل تولید آن است.
نمونه بارز این مسئله ، آزار جنسی دانش آموزان در یكی از مدارس تهران است موضوعی كه گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا را برآن داشت تا در گفت وگو با «پروانه محمد خانی» روانشناس و «فرشید یزدانی» فعال حقوق كودكان به واكاوی راهكارهای مقابله با آزار جنسی كودكان بپردازد.
به باور این كارشناسان، در پناه نبود سیستم نظارتی و كنترل قوی در استخدام مربی، عدم آموزش مهارت های خود مراقبتی به دانش آموزان و شكاف نسلی ایجاد شده میان والدین و فرزندان، آزارهایی گریبان كودكان را می گیرد كه غیرقابل جبران است و عواقبت تلخ و ناگوار آن، در زندگی آینده آنان نمود می كند.

**قربانیان دیروز، مرتكبان امروز
محمد خانی می گوید: هرگونه آزار علیه كودكان اعم از تعرض، تحریك كردن كودك با نشان دادن عكس، فیلم، تصاویر مستهجن یا گفت گوی برانگیزاننده، آزار جنسی یا استفاده جنسی قلمداد می شود.
وی اظهار كرد: متاسفانه سالانه در سراسر جهان شاهد آزاركودكانی هستیم كه فارغ از جنسیت، زیر پوست شهر توسط آشنایان، نزدیكان یا همسایه ها در معرض شنیع ترین رفتارها قرار می گیرند و به دلیل حفظ آبرو، تهدید و ترس لب به شكایت نمی گشایند. به همین دلیل، آمار واقعی از تعداد آزار دیده ها و نوع آسیب وجود ندارد حال آن كه مطرح نكردن این مسایل یكی از بزرگترین علل اشاعه آن است چرا كه نه مردم و نه كودكان از حقوق و حدود خود آگاهی پیدا نمی كنند.
به اعتقاد این كارشناس ، آزار جنسی در دوران كودكی، بزرگترین عامل بیماری های روانی، اعتیاد و ترسیم آینده ای تاریك است چرا كه این نوع آزار، تهدید و خشونت های به دنبال آن، قربانیان دیروز را به مرتكبان امروز تبدیل می كند. اما زمانی كه سیستم آموزشی به كودك آموخت كه از روزمرگی خود بگوید، از خود محافظت كند، حریم بدنی خود را بشناسد و با مرزبندی محكم، بیگانه را به حریم خود راه ندهد، بخش زیادی از آزارها كاسته می شود.
محمد خانی تصریح كرد: افراد جامعه هم باید بیاموزند كه در صورت مشاهده موارد مشكوك، حساسیت از خود نشان داده و مراتب را گزارش دهند. باید بیاموزند كه كودك گوشه گیر، كم حرف و منزوی دلیلی برای این امر دارد و جویای علت آن باشند. بیاموزند كودكی كه كلمات جنسی را بر زبان می آورد و پیگیر این مسایل است، بلوغ جنسی زودرس دارد پس باید بیشتر بر اعمال و رفتار او نظارت داشته باشند. نباید پسربچه را با لباسی غیر از جنس او و برای لحظه ای خندیدن، در معرض عموم قرار دهند.
با تمام این تفاسیر، اگر اجرای قانون جدی تر گرفته شود و لوایح حمایت از كودكان سریع تر تصویب شود، مجرمان با علم به مجازات های سنگین، كمتر به سمت آزار و جنایت كودكان می روند.

**شناسایی زیرساخت های معیوب
یزدانی نیز در گفت وگو با گروه تحلیل ایرنا اظهار كرد : تنوع مناسبات و ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و آموزشی در شكل گیری كودك آزاری بی تاثیر نیست. بر همین اساس می توان گفت راهكار مبارزه و پیشگیری از تكرار فجایع كودك آزاری از شناسایی همین مناسبات به دست می آید. وقتی نظام حاكم بر سیستم آموزشی،كودك محور نباشد و بر مقوله بزرگسال محور حاكم باشد، باعث می شود كه كودكان محافظت و مراقبت از خود را یاد نگیرند و نسبت به حقوق خود بی اطلاع باشند.
این كارشناس تصریح كرد : آن جا كه شكاف نسلی به وجود آمده عامل جدایی فرزندان از كانون خانواده و كشیده شدن به گروه همسالان یا فضاهای مجازی می شود، كودك نمی آموزد كه اسیر تهدید دیگران نشود.هنگامی كه سازوكارهای كلان اجتماع با آموزه های عرفی و شرعی سنخیت نداشته باشد، وجدانی از آزار كودكان به درد نمی آید.
وی افزود: از این رو كوتاه ترین و عملی ترین راه در این عرصه، تغییر فضای ذهنی آغشته شده والدین از تابوی سخن گفتن از مسایل جنسی به كودكان، آموزش خود مراقبتی به آنان و اصلاح قوانین حمایتی از این اقشار بی پناه است.
این فعال كودك سپس اظهار كرد: در كنار ایجاد فضای آموزشی، حضور مستمر و فعال والدین هم در شناسایی خطر كمك شایانی می كند موضوعی كه خلاء آن در اتفاقات اخیر احساس می شد. آن جا كه این دانش آموزان چند ماه پرخاشگر شده بودند و سرانجام با مشاوره و روانكاوی لب به افشاگری زدند حال آن كه اگر خانواده نشانه های خطر را می شناخت بسیار سریع تر وارد عمل و اطلاع رسانی می شد و از ابعاد قضیه كاسته می شد.
در نتیجه گیری گفت و گوهای كارشناسان می توان دریافت، خانواده، فضای آموزشی و قانون باید به كودكان بیاموزند كه در شرایط احساس خطر و كودك آزاری، بدون هیچ واهمه ای مراتب را به خانواده و اولیای مدرسه اطلاع رسانی كنند و هیچ وقت به خاطر این كه آبروی خانواده می رود سكوت نكنند.
مسوولان آموزشی مدارس هم باید در انتخاب مربیان و مشاوران دقت نظر بیشتری داشته باشند و از افرادی بهره بجویند كه دلسوزانه به تعالی علمی و معنوی دانش آموزان بیاندیشند نه آن كه تعلیمات زودهنگامی به آنان بیاموزند كه فضای ذهنی مشوش و بدعاقبتی برای دانش آموزان به وجود آید.

پژوهش**9294**1601**