بن سلمان، عامل اصلی سركوب وسیع درعربستان

'الدار ممدوف' مشاور سیاسی حزب سوسیال دمكرات در كمیته روابط خارجی پارلمان اروپا دیروز (جمعه) در گزارشی در تارنمای نشریه آمریكایی افزود: پارلمان اروپا هفته گذشته در استراسبورگ قطعنامه ای حقوق بشری در مورد دستگیری های اخیر فعالان حقوق زنان در عربستان سعودی تصویب كرد.
كشورهای دارای نفوذ اتحادیه اروپا مانند انگلیس و فرانسه، عربستان سعودی را متحد و دوست خود می دانند و با توجه به آرمانگرایی مدافعان حقوق بشر در دنیای واقعی و زاویه گرفتن كشورهای اروپایی از چنین متحدانی از نقض حقوق بشر توسط عربستان سعودی، این موضوع از اهمیت فراوانی برخوردار است.
هر چند اتحادیه اروپا پیش از این هم با برخی اقدامات عربستان سعودی مواضع مخالف داشته است، از جمله زمانی كه عربستان سعودی به گسترش وهابیت در سراسر جهان دست زد یا اینكه این اتحادیه بارها و بارها خواستار تحریم فروش اسلحه اتحادیه اروپا به ریاض به دلیل نقض حقوق بشر در یمن بود. اما آنچه قطعنامه اخیر پارلمان اروپا علیه عربستان را معنای ویژه ای می بخشد، زمینه موجود است كه تغییر یافته است.
این نخستین بار از زمان آغاز اصلاحات در عربستان است كه اتحادیه اروپا چنین موضعی در پیش می گیرد. سفر پرطمطراق شاهزاده 'محمد بن سلمان' (ولیعهد سعودی) به اروپا نقطه عطفی در تاریخ روابط اروپا و عربستان به شمار می آمد و دیدارهای مكرر 'عادل الجبیر' وزیر امور خارجه عربستان در سال 2018 از آمادگی ریاض برای استحكام روابط با اروپا خبر می داد. ناگفته نماند عربستان حتی قصد داشت با تاسیس یك دفتر نمایندگی در اتحادیه اروپا به غیر از دفتر دوجانبه اش در بروكسل به این روابط جانی دیگر بخشد.
علاوه بر این تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج از برجام، این تصور را در ذهن سعودی ها ایجاد كرد كه اتحادیه اروپا هم با در پیش گرفتن رویكردی سختگیرانه علیه ایران، سیاست تعامل در خاورمیانه را كنار گذاشته و به ایالات متحده و عربستان سعودی برای انزوای ایران می پیوندند.
اما قطعنامه اخیر شوك بزرگی به مقامات عربستان سعودی وارد كرد. این قطعنامه قوانین سختگیرانه و مردسالارانه عربستان را كه فارغ از هرگونه دیدگاه دموكراتیك، زنان را شهروند درجه دوم به شمار می آورد، نشانه گرفت. پارلمان اروپا همچنین با اعلام اینكه اصلاحات پرزرق و برق محمد بن سلمان آنها (زنان) را تحت تاثیر قرار نداده است، افزود: در حالی كه شاهزاده سعودی، حمایت های لفظی برای اصلاحات حقوق زنان در طول سفر خود به اروپا و ایالات متحده ارائه داد، اما چنین اصلاحاتی تا كنون بسیار محدود بوده و نظام مردسالارانه این كشور به عنوان جدیترین مانع بر سر راه حقوق زنان تاكنون تا اندازه زیادی دست نخورده باقی مانده است.
از سوی دیگر از زمانی كه وی شروع به تثبیت كنترل نهادهای امنیتی كشور كرده، شاهد سركوب وسیع فعالان برجسته، وكلا و مدافعان حقوق بشر بوده ایم.
در بخش عملیاتی این قطعنامه همچنین آمده است 'سركوب مداوم مدافعان حقوق بشر، از جمله مدافعان حقوق زنان، اعتبار روند اصلاحات در این كشور را تضعیف می كند.'

** درخواست پارلمان اروپا برای تعیین گزارشگر ویژه حقوق بشر برای عربستان
برای نخستین بار پارلمان اروپا از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد درخواست كرد تا یك گزارشگر ویژه حقوق بشر را برای عربستان سعودی، كه دارای بدترین ركوردها در زمینه حقوق بشر است، منصوب كند. اعضای پارلمان اروپا همچنین از نقش 'برهم زننده آرامش' این كشور در منطقه خاورمیانه انتقاد كردند.
این قطعنامه بطور شگفت انگیزی از حمایت فراوانی (حدود 48 درصد اعضا) برخوردار شد. رای گیری نشان می دهد كه اكثریت قاطع 'حزب راست میانه' یعنی 'حزب مردم اروپا' به نفع تحریم علیه عربستان سعودی رای دادند. این امر بویژه برای عربستان سعودی بسیار تكان دهنده است، چرا كه تعداد زیادی از دوستان بانفوذ عربستان در این حزب قرار دارند. ناگفته نماند در گذشته این حزب از هرگونه انتقاد از عربستان خودداری می كرد، اما حال شاهد رای بسیار بالای این حزب برای تحریم ریاض هستیم. به گونه ای كه نتیجه نهایی پشتیبانی غیرمستقیم از این حركت نشان می دهد: 525 رای به نفع تحریم عربستان، 72 رای ممتنع و تنها 29 رای مخالف تحریم علیه ریاض.
در نهایت باید تاكید كرد اگر چه این قطعنامه الزام آور نیست اما اكثریت قاطع پارلمان اروپا، قدرت سیاسی فراوانی را در اختیار دولتهای عضو اتحادیه اروپا و 'فدریكا موگرینی' مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار می دهند تا اقدامات مشخصی برای رفع ابهامات سؤال برانگیز درباره وضع حقوق بشر و در صورت لزوم تحریم در پیش گیرد.
در ادامه باید گفت این اقدام پارلمان اروپا در راستای برانگیزاندن خشم عربستان نیست بلكه تلاش برای حفظ یك موضع اصولی در مورد وضع حقوق بشر عربستان، بدون در نظر گرفتن ملاحظات ژئوپولیتیك است.

* 'تارنمای لوبلاگ از نام جیم لوب سردبیر این تارنما، روزنامه نگار كهنه كاری كه گزارش های تحلیلی از سیاست خارجی واشنگتن در قبال خاورمیانه می نوشت گرفته شده است. این تارنما اولین وبلاگ برای دریافت جایزه 'آرتور راس' برای گزارش گیری و تجزیه و تحلیل مستقل از آكادمی دیپلماسی آمریكا در سال 2015 بود. این تارنما در سال 2008 راه اندازی شد و هدفش بیشتر تحلیل سیاستهای اتخاذ شده از سوی واشنگتن در قبال تهران بود'.
اروپام***7276**1479