خیز صنایع ساحلی كشور برای حفظ محیط زیست

شهرام فداكار روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: طرح مدیریت جامع زیست محیطی سواحل جنوبی كشور با پایلوت استان هرمزگان شهریور سال گذشته با همكاری آژانس همكاری های بین المللی ژاپن (جایكا) آغاز شد.
وی اظهار داشت: این طرح به صورت كلی برای نوار جنوبی كشور در خلیج فارس و دریای عمان مد نظر است و قرار است به نوار سواحل شمالی كشور نیز تعمیم داده شود.
فداكار درباره طرح جامع مدیریت و حفاظت از محیط زیست در مناطق ساحلی جنوب كشور توضیح داد: این طرح با هدف كلی حفظ محیط زیست خط ساحلی كشور اجرا می شود، اینكه بیاییم كاربری سواحل كشور را از نگاه محیط زیستی تعریف كنیم و ببینیم كاربری های موجود و آینده تا چه حد محیط زیستی هستند و بودند.
وی تاكید كرد: قطعا كاربری های فعلی مغایرت های زیادی با قوانین، مقررات و استانداردهای محیط زیستی دارد ضمن اینكه چون توسعه در استان هرمزگان با شتاب پیش می رود و یك بخش هم با موضوع توسعه سواحل مكران همپوشانی دارد، پیش بینی ما این است كه توسعه شتابان خواهد بود لذا می توانیم با استفاده از این طرح به یك استراتژی كلی برای توسعه در خط ساحلی برسیم.
فداكار گفت: برای اجرای این طرح پنج كارگروه با موضوعات آلودگی دریا، تنوع زیستی محیط زیست دریایی، خطرات محیط زیستی، پهنه بندی غذایی و قوانین و مقررات محیط زیست، تعیین سرگروه ها و مدیران این گروه ها مشخص شدند. قرار شد این موضوعات در كارگروه ها مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد و در نهایت مطالب استخراج شده از آنها در این كارگروه ها مطرح، بررسی و برای اجرای آنها تصمیم گیری می شود.
مدیركل دفتر سواحل و تالاب های ساحلی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینكه در بخش پایلوت قرار شد این طرح در استان هرمزگان انجام شود، افزود: دلیل انتخاب استان هرمزگان این است كه یك بخش آن در دریای عمان و یك بخشی در خلیج فارس واقع شده، جزایر و كاربری های ساحلی متعددی دارد، دارای اكوسیستم های حساس ساحلی و دریایی متنوع است، در واقع شاخصی از كل سواحل جنوب كشور است از این رو هر موضوعی كه از این طرح استخراج شود قابل تعمیم در سواحل كشور است.
فداكار اظهار داشت: گر چه در صورت ادامه این طرح در استان های دیگر، قطعا استاندارد، ضوابط و طرح ها محلی تر انجام می شود و به استعدادها و پتانسیل موجود آن استان نگاه ویژه ای خواهد شد.
وی به اهداف خرد این طرح اشاره كرد و گفت: همكاری جوامع محلی در موضوع حفظ و حراست از مناطق حفاظت شده ساحلی یك بخش از این پروژه است، یعنی وقتی اكوسیستم های حساس ساحلی شناسایی شد می توان ارتباط جوامع محلی با این مناطق و تعاملی كه بین این مناطق و تعارضاتی كه از سوی جوامع محلی وجود دارد را نیز شناسایی كرد و برای رفع آن راهكار ارائه داد.
مدیر كل دفتر سواحل و تالاب های ساحلی سازمان حفاظت محیط زیست تاكید كرد: بر این اساس سعی می كنیم نقش جوامع محلی در حفظ، نگهداری و توسعه این اكوسیستم های حساس ساحلی را بیشتر كنیم.
وی اظهار داشت: به طور كلی نقش جوامع محلی در حفظ اكوسیستم های طبیعی بسیار پررنگ است از این رو تلاش می كنیم تا از این پتانسیل موجود برای حفظ خط ساحلی كشور بهره ببریم، چنین طرحی تاكنون در كشور وجود نداشته از این رو قرار است با همكاری ژاپنی ها انجام شود.
فداكار به نقش سازمان محیط زیست در این زمینه اشاره كرد و گفت: وظیفه ذاتی سازمان محیط زیست، حفاظت و توسعه كیفیت محیط زیست چه در دریا و چه در خشكی است اما الگوهای توسعه محیط زیست ما در نوار ساحلی مشخص نیست، در واقع در اجرای طرح ها با نگاه محیط زیستی نبوده و صرفا تعریف كاربری های مختلف در كشور رایج بوده است، مثلا اعلام می كردند در این مكان فلان صنعت راه اندازی شود، بدون اینكه به اكوسیستم منطقه توجه ای شود.
وی تاكید كرد: با اجرای این طرح نگاه ها تغییر می كند چون این دیدگاه كلی توسعه پایدار است، در واقع یكی از اركان اساسی توسعه پایدار از سه ركن اصلی آن است. مسائل اجتماعی، محیط زیست و اقتصاد سه ركن اصلی توسعه پایدار است.
فداكار گفت: از این رو در این طرح نگاه نوینی به مسائل خط ساحلی و توسعه در سواحل ایجاد شده است تا بتواند ضمن حفاظت و حراست از اكوسیستم ساحلی و محیط زیست منطقه، توسعه را هم به همراه داشته باشد، در واقع هر صنعتی باید در جای مناسب خود قرار گیرد تا موجب تخریب و نابودی زیستگاه ها و گونه ها نشود.
وی افزود: این طرح از شهریور سال 96 آغاز شد و تا كنون مجریان دو پروژه شامل مطالعات آلودگی های محیط زیست دریا و سواحل و پروژه بررسی اكولوژی محیط زیست دریایی استان هرمزگان كه مهمترین بخش های این طرح هستند، مشخص شدند و اكنون در حال نمونه برداری و مطالعه هستند.
مدیر كل دفتر سواحل و تالاب های ساحلی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: مطالعات انجام شده در قالب گزارش در كارگروه های تخصصی مطرح و به بحث و تبادل نظر گذاشته می شود تا در نهایت به یك نقشه راه جامع در زمینه استقرار صنایع در نوار ساحلی كشور دست یابیم.
وی افزود: كارهای مطالعاتی این پروژه در نهایت تا سال 2020 به پایان می رسد اما بخش های مختلف در قدم اول بررسی وضعیت موجود است كه در قالب دو پروژه یاد شده در حال انجام است، همچنین مطالعات اجتماعی اقتصادی یك بخش دیگر این پروژه است كه قرار است به مناقصه گذاشته شود و به عنوان پروژه سوم طرح اجرا شود.
فداكار ادامه داد: بخش اول پروژه كه مطالعات وضعیت موجود صنایع و سواحل است تا انتهای سال 2018 به پایان برسد و سال 2019 وارد فاز اجرایی مطالعات استانی خواهد شد و بعد از آن یعنی در سال 2020 وارد دوره ای از این طرح می شویم كه اجرای آن به روابط بین المللی و میزان اعتبارات ما بستگی دارد كه تا سال 2030 ادامه خواهد داشت. در این زمان باز هم بخش ها و اقدامات اجرایی دیگر در خط ساحلی جنوبی ادامه می یابد و به سواحل شمالی كشور هم كشیده می شود.
مدیر كل دفتر سواحل و تالاب های ساحلی سازمان حفاظت محیط زیست تاكید كرد: هدف این است كه در نهایت یك طرح جامع و یكدست برای دریاهای خود داشته باشیم كه قابل ارائه در شورای عالی محیط زیست باشد تا بتواند مصوبه قانونی برای لازم الاجرا شدن را دریافت كند و در این صورت تمام دستگاه ها موظف به اجرای آن خواهند شد.
وی گفت: به طور كلی مجموعه دستگاه های اجرایی كشور به این نتیجه رسیدند كه موضوع محیط زیست به عنوان یك موضوع زیرساختی، فرابخشی و حساس منطقه ای و بین المللی باید رعایت شود كه مساله مهم چگونگی كار است كه آن هم بر عهده سازمان محیط زیست است تا چگونگی را استخراج در اختیار دستگاه اجرایی قرار دهد.
علمی 9014* 3063