ریتالین، توهم معجزه در شب امتحان

به گزارش ایرنا، در سال های گذشته تداوم و پایداری آسیب های متعدد اجتماعی و در مواردی ظهور و بروز مشكلات جدید در این حیطه شرایط پرالتهابی را فراهم كرده و در این میان مصرف موادمخدر در بین جوانان آسیبی دیر پا، پردامنه و با تبعات فردی و اجتماعی بشمار می رود.
بر این اساس برغم سال ها مبارزه با عرضه موادمخدر و بهره گیری از روشهای علمی نوین به منظور كاهش مصرف و پیشگیری از آن، این آسیب اجتماعی به دلیل ماهیت پویا، زنده و تغییرپذیری كه دارد كماكان به رشد خود ادامه داده است.
پژوهش های اخیر نشان می دهد مصرف مواد مخدر و محرك، بویژه انواع داروها از جمله قرص های ریتالین در بین گروههای فعال جامعه افزایش یافته، بویژه آنكه دانشجویان، این ماده را برای افزایش تمركز و كاهش خواب آلودگی دربازه زمانی كوتاه و بلندمدت استفاده می كنند.
علی 24 ساله كه خود را دانشجو معرفی می كند در ارتباط با مصرف این قرص گفت: حفظ و سپردن حجم بالایی از مطالب به تمركز فراوانی نیاز دارد، بخاطر همین از طریق یكی از دوستانم ریتالین مصرف می كنم، چون كاركرد مثبتی دارد.
رئیس مركز تحقیقات سوء مصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی تهران نیز بااشاره به اینكه در چند سال گذشته مصرف ریتالین بویژه بین دانشجویان افزایش یافته است، گفت: این دارو در درمان اختلال بیش فعالی كودكان مورد استفاده قرار می گیرد و مصرف نابجا و آسیب زای آن بدلیل خاصیت نشاط آوری و افزایش توجه و تمركز آن است.
فرهاد طارمیان افزود: افزایش استرس روانی، دوری دانشجویان از محیط خانواده، الگوی نادرست مطالعه و یادگیری، اضطراب امتحان، بی انگیزگی تحصیلی ، مشكلات عاطفی و روانی و به تاخیر انداختن مطالعه دروس تا شب امتحان از جمله عللی است كه دانشجو را به مصرف این دارو سوق می دهد.
وی اظهارداشت: در واقع می توان گفت دانشجویان با مصرف این نوع دارو قصد دارند با بیدار ماندن در طول شب تمركز بیشتری در فراگیری مطالب درسی امتحان داشته باشند و نتایج بهتری نیز كسب كنند.
این روانشناس بالینی ادامه داد: مصرف خود سرانه این دارو چه بسا عوارضی از قبیل بی نظمی در كاركرد قلب، سردرد، سرگیجه، لرزش و پرش عضلات، بی اشتهایی و كاهش وزن، سوء ظن به دیگران و در مواردی توهم و هذیان گویی را بدنبال دارد.
وی خاطرنشان كرد: موضوع مهمی كه باید توجه داشت انیكه ریتالین ماده ای اعتیاد آور بوده و مصرف آن زنگ خطر جدی به خصوص در میان دانش آموزان و دانشجویانی است كه در فصل امتحانات به مصرف آن گرایش می یابند.
طارمیان افزود: استفاده مداوم این نوع دارو ترشح چندین برابر دوپامین در مغز را منجر شده و فرد مصرف كننده احساس شادی و نشاط بیش از حد می كند كه در نتیجه بیش از گذشته به انجام دوباره این كار مجاب می شود.
وی یادآوری كرد: بجای استفاده از ریتالین و سایر مواد، برای نتیجه گیری بهتر در فعالیت ها و كارها، برنامه ریزی و اقدام هدفمند راه حل درست است.
رئیس مركز تحقیقات سوء مصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی تهران ادامه داد: این نوع دارو در داروخانه های طرف قرارداد، تحت نظارت جدی و كنترل دقیق معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی و در مقابل ارایه نسخه پزشك عرضه می شود.
این روانشناس بالینی ادامه داد: ریتالین و قرص هایی كه به این نام به فروش می رسند به صورت قاچاق، خارج ازتوزیع شبكه دارویی كشور، در اختیار دانشجویان قرار می گیرد كه لزوم نظارت های جدی در این بخش بیش از گذشته ضرورت دارد.
طارمیان افزود: پژوهش های انجام گرفته در بین دانشجویان دانشگاههای تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 91 نشان می دهد كه 1.3 درصد گروه هدف مطالعه شده، ریتالین مصرف كرده اند.
وی اظهار داشت: همین یافته ها نشان می دهد میزان مصرف مواد در بین دانشجویانی كه در منزل مجردی، به تنهایی و یا با دوستان خود زندگی می كنند، بیشتراز دانشجویان خوابگاهی و دانشجویانی است كه با والدین خود زندگی می كنند.
این روانشناس بالینی خاطر نشان كرد: مصرف مواد دیگر حشیش، گل، مشروبات الكلی ، هروئین، شیشه و ترمادول در دانشجویانی كه در منزل مجردی سكونت دارند، بیش از 2 گروه دیگر بوده و درواقع می توان گفت، ایمن ترین گروه دانشجویانی هستند كه نزد والدین خود زندگی می كنند.

** مصرف ریتالین اعتیاد محسوب می شود
دبیر كمیته فرهنگی و پیشگیری مبارزه با مواد مخدر استان زنجان نیز ادامه داد: مصرف داروها و انواع قرص ها با تشخیص و نظر یك متخصص عوارض كمتری به دنبال داشته و در مقابل مصرف خود سرانه آن تبعات ناخوشایندی را به دنبال دارد.
یوسف بیانلو افزود: بر این اساس ریتالین استفاده پزشكی داشته و برای افراد خاص مورد استفاده قرار می گیرد و در این میان مصرف بی رویه یا خارج از عرف آن یك نوع اختلال و در واقع اعتیاد محسوب می شود.
وی بیان كرد: استفاده این نوع دارو طی 20 سال گذشته در جهان از حالت استفاده پزشكی و روانپزشكی برای افراد نیازمند به استفاده نادرست و بی رویه، سوء مصرف آن در بین دانش آموزان و دانشجویان تبدیل شده كه این روند در ایران از حدود 10 سال گذشته آغاز شده است.
این جامعه شناس ادامه داد: متاسفانه بررسی ها نشان می دهد استفاده از این نوع دارو برای آرامش و تمركز بهتر توسط دانشجویان و دانش آموزان در مواقع خاص و حتی به نادرست از سوی اطرافیان و دوستان كه از دانش كافی برخوردار نیستند، مورد مصرف قرار می گیرد.
وی اظهار داشت: این گروههای هدف به این موضوع آگاه نیستند كه مصرف ریتالین و داروهای مخدر صحیح نیست و مصرف خود سرانه آنها كارآیی و سیستم مغز را از به میزان قابل توجهی كاهش داده و حتی به اختلالات مغزی منجر می شود.
بیانلو افزود: استفاده طولانی مدت این ماده حتی تمركز عادی زندگی فردی را با اختلال مواجه می كند و در این میان نبود اطلاعی رسانی صحیح یا دادن اطلاعات نادرست حتی تجویز این نوع دارو از سوی پزشك برای افراد خاص را نیز تحت الشعاع قرار می دهد.
وی بیان كرد: مصرف ریتالین در بین دانشجویان و دانش آموزان عوامل مختلفی دارد كه در این میان عواملی از قبیل توقعات بالای خانواده ها، مشكلات اجتماعی و اقتصادی در گرایش گروههای هدف به این ماده تاثیر گذار است.
دبیر كمیته فرهنگی و پیشگیری مبارزه با مواد مخدر استان زنجان ادامه داد: مطالعات شیوع شناسی انجام گرفته در كشور نشان می دهد، میانگین مصرف انواع مواد مخدر (روانگردان ها و پیش سازی های مواد مخدر) در بین دانشجویان دانشگاههای مختلف از 1.5 تا 2.5 درصد متغیر اعلام شده است.
وی خاطر نشان كرد: همین آمار نشان می دهد مصرف ریتالین در بین دانشجویان دانشگاههای كشور بین 6 تا هفت درصد اعلام شده كه این میزان در استان زنجان اندكی از میانگین كشوری پایین تر است.
بیانلو افزود: در گذشته شیوع شناسی مصرف انواع مواد مخدر هر چند سال یكبار انجام می شد ولی به دلیل كسب اطلاعات دقیق تر این مهم هر سال انجام می شود.
وی خاطر نشان كرد: با انجام این كار شناخت مصرف كنندگان انواع مواد مخدر دقیق تر انجام شده و برنامه ریزی برای سطوح مختلف به جهت اقدامات پیشگیرانه با دقت بیشتری اعمال می شود.

**ریتالین فقط طبق نسخ پزشكی داده می شود
رئیس انجمن داروسازان استان زنجان نیز در این ارتباط گفت: ریتالین یا متیل فنیدات از مشتقات دسته آمفتامین ها بشمار می رود و برای درمان اختلالات رفتاری بیش فعالی در كودكان و بزرگسالان، درمان افسردگی و اختلال خواب آلودگی تجویز و مصرف می شود.
مهدی بیگدلی افزود: در این بیماری ها پزشك بر اساس شرایط بیمار و روند بهبودی و تاثیرگذاری دارو می تواند چندین سال دارو درمانی را ادامه دهد.
وی بیان كرد: هم اكنون 2 داروخانه دولتی و چند داروخانه خصوصی به عنوان داروخانه های معین برای توزیع ریتالین در كل استان تعیین شده است.
این دارو ساز ادامه داد: عرضه ریتالین طبق شرایط خاصی انجام و نظارت های جدی و مستمری در این بخش اعمال می شود.
این داروساز بیان كرد: بر این اساس برای گروههای هدف پرونده ای تشكیل می شود كه در صورت مراجعات بعدی موارد طبق نسخ پزشك مورد بررسی قرار می گیرد.
بیگدلی افزود: بدلیل محدودیت در عرضه این نوع دارو، از سوی معاونت غذا و دارو نیز نسبت به بازرسی های لازم انجام می گیرد و در واقع می توان كنترل های جدی در این بخش اعمال می شود.
وی یادآوری كرد: متاسفانه امروزه بدلیل آگاهی نداشتن مصرف كنندگان و تبلیغات كاذب مصرف آن بین قشر دانشجو و حتی دانش آموزان رواج یافته است.
رئیس انجمن داروسازان استان زنجان ادامه داد: با توجه به عوارض داروی ریتالین ضرورت پیشگیری از سوء مصرف آن در قشر دانشجویان بیش از گذشته ضرورت دارد.
به گفته این دارو ساز، یكی از روشهای موثر پیشگیری از سوء مصرف ریتالین در جامعه آموزش صحیح و گسترده عموم مردم بویژه دانشجویان و دانش آموزان است، چرا كه اغلب مصرف كنندگان از عوارض دارو مطلع نیستند.
وی خاطر نشان كرد: دانشجویان با مصرف مزمن نه تنها دچاراعتیاد به دارو می شوند بلكه علاوه بر عوارض روانی و جسمی كیفیت تحصیلی ، روابط اجتماعی و فعالیت های روزانه آنان نیز تحت الشعاع قرار می گیرد.
7320/8068