مشهد- ایرنا- دانشگاه فردوسی مشهد همزمان با هزارمین سال تولد خواجه نظام الملك طوسی سیاستمدار، اندرزنامه نویس و ادیب نامدار ایران زمین میزبان 'همایش بین المللی هزاره خواجه نظام الملك توسی' است.

دبیر علمی این همایش روز دوشنبه در مراسم رونمایی از پوستر و فراخوان عمومی این همایش در مشهد گفت: گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد قصد دارد همایش بین المللی هزاره خواجه نظام الملك توسی را سی ام آبان ماه آتی برگزار كند.
دكتر روح الله اسلامی افزود: در این همایش مقاله های پژوهشگران به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی مورد پذیرش قرار می گیرد و از كتاب و تمبر خواجه نظام الملك توسی رونمایی می شود.
وی محورهای همایش را 'نسخه شناسی، تصحیح و ترجمه سیرالملوك خواجه نظام الملك، ویژگیهای نثر در سیر الملوك نظام الملك توسی از منظر ادبی و زبان شناسی، مفاهیم، نظام اندیشه گانی، منطق، معرفت شناسی سیرالملوك خواجه نظام الملك توسی، نظامیه ها، آموزش، ساز و برگ فرهنگی، رابطه دین و دولت در سیرالملوك خواجه نظام الملك و سنت فكری اندرزنامه نویسی در سیرالملوك خواجه نظام الملك توسی' اعلام كرد.
دبیر علمی همایش بین المللی هزاره خواجه نظام الملك توسی ادامه داد: سبك تاریخ نویسی و ویژگیهای تاریخی سیرالملوك خواجه، ساخت دولت و حكومت مندی در سیرالملوك خواجه، وزارت، سفارت، قضاوت در سیرالملوك خواجه نظام الملك توسی، امور لشكری، كشوری و اقتصادی در سیرالملوك خواجه نظام الملك، مردم، اجتماعیات، طبقات جامعه و زنان در سیرالملوك خواجه و مبانی، ریشه های فكری و میراث خواجه نظام الملك توسی از دیگر محورهای این همایش هستند.
وی همچنین گفت: هر كشوری یك هویت رساله ای اندیشه ای در باب مملكت داری و حكومت مندی ارائه كرده است كه قابلیت تدریس و تفسیر در سطح بین الملل را دارا است. به عنوان مثال كتاب 'لویاتان' توماس هابز نماینده انگلستان، كتاب 'شهریار' نیكولو ماكیاولی نماینده ایتالیا، كتاب 'روح القوانین' شارل دو مونتسكیو نماینده فرانسه و كتاب 'فن جنگ' نوشته سون توز نماینده چین و نماینده ایران رساله فارسی 'سیرالملوك' به قلم وزیر خردمند ایرانی خواجه نظام الملك توسی است.
ابوعلی حسن توسی معروف به خواجه نظام ‌الملك توسی كه اصالتا نیشابوری است سال ۳۹۶ شمسی در توس خراسان به دنیا آمد و سال ۴۷۱ شمسی در جریان سفر به بغداد در بروجرد ترور و در اصفهان به خاك سپرده شد. مقبره وی هم اینك در محله احمدآباد اصفهان و در كوچه‌ ای به نام خواجه نظام ‌الملك واقع است. خواجه در ۲۱ سالگی با انحطاط سلطنت غزنوی و هجوم تركمانان سلجوقی به خراسان به خدمت سلجوقیان وارد شد.
سلجوقیان برای اداره متصرفات وسیع خود از دانش و تجربه بهره ‌ای نداشتند و مجبور شدند فرهیختگان و كارگزاران باتجربه ایرانی را به خدمت گیرند كه در راس آنها خواجه نظام‌الملك قرار داشت كه با قبول وزارت دو تن از شاهان سلجوقی در عمل و نظر در تمركز وحدت سیاسی و ملی ایران كوشید.
این اندیشمند ایرانی وزیر نیرومند آلپ ارسلان و ملكشاه سلجوقی در ایران بود كه طی دوره صدارتش دودمان سلجوقیان به اوج نیرومندی رسیدند. خواجه نظام الملك به مدت 29 سال اصلی ترین سیاستگذار در فلات ایران بود.
خواجه علاوه بر رتق و فتق امور مملكتی، حل مشكلات اجتماعی و دیگر امور كشوری موسس مدارسی شد كه در تاریخ بنام وی به 'مدارس نظامیه' مشهور است. نظامیه بعدها سرمشق دانشگاهها شد. مهمترین آنها عبارت بودند از نظامیه‌ های بغداد، موصل، نیشابور، بلخ، هرات، مرو، آمل، گرگان، بصره، شیراز و اصفهان.
1922/1858