تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۳۹۷ - ۱۰:۳۱

روزنامه اصفهان زيبا روز دوشنبه در گزارشي زيرساخت ها و امكانات مورد نياز صنعت گردشگري اصفهان را مورد بررسي قرار داده است.

اين روزنامه در صفحه گردشگري خود با اشاره به اينكه مدت زمان اقامت گردشگران در پويايي اقتصاد شهر تاثيرگذار مي باشد، وجود امكانات و زيرساخت هاي گردشگري شهر براي ماندگاري گردشگران در اصفهان را بسيار حائز اهميت دانسته است.
در گزارش اصفهان زيبا آمده است:
مجمع جهاني اقتصاد (WEF) هر دو سال، گزارشي در رابطه با رقابت‌پذيري كشورهاي جهان در صنعت گردشگري منتشر مي‌كند كه از چهار شاخص اصلي از جمله زيرساخت‌ها و منابع طبيعي، فرهنگ، سياست‌هاي گردشگري و توانمندسازي محيطي تشكيل شده است. همچنين هريك از اين شاخص‌ها به مولفه‌هاي كوچك تري تبديل مي‌شوند كه در مجموع 14 مولفه را در بر مي‌گيرد. گزارش مجمع جهاني اقتصاد در سال 2017 براي دومين بار كشور اسپانيا را در رتبه نخست رقابت پذيري سفر و گردشگري قرار داد.
كشورهاي فرانسه، آلمان، ژاپن، انگليس، ايالات متحده و استراليا به ترتيب در رتبه‌هاي بعدي قرار مي‌گيرند. در اين ميان ايراني كه در سال 2011 از ميان 139 كشور مورد بررسي قرار گرفته در رتبه 114 قرار داشت توانست در سال 2017 به رتبه 93 صعود كند. امتياز ايران در شاخص رقابت‌پذيري سال 2017 معادل 3,4 بوده كه موجب شده در خاورميانه رتبه هشتم را به دست بياورد. مطابق با اين گزارش 5,2 ميليون گردشگر بين‌المللي وارد ايران شده است كه نزديك به 3,5 ميليارد دلار در كشور هزينه كرده‌اند. در حقيقت هر گردشگر حدود 665 دلار در سفر به ايران هزينه مي‌كند و از آنجايي كه سرانه حضور گردشگران خارجي در ايران نزديك به يك هفته تا هشت روز است، هر گردشگر روزانه 83 دلار هزينه دارد. سهم اصفهان از اين مقدار با توجه به حضور دو روزه گردشگران حدود 160 دلار است. اما با كمال تاسف آمار دقيق و قابل اتكايي از ورود گردشگران به اصفهان در دست نيست تا از اين طريق بتوان جريان اقتصادي كه گردشگران در اصفهان ايجاد مي‌كنند را سنجش كرد.در نيمه دوم قرن جاري كه بسياري از صنايع بزرگ جهان با پيامدهاي ناشي از بحران اقتصادي روبه‌رو شده‌اند، گردشگري نه تنها توانسته جاي خود را به عنوان يك صنعت محكم كند، بلكه با وجود دورنماي نا مشخص و تاريك اقتصاد جهاني رشد چشمگيري داشته است. شوراي جهاني سفر و گردشگري (WTTC) تخمين زده است كه به طور مستقيم و غير مستقيم 9,2 درصد از كل توليد ناخالص داخلي و يك يازدهم همه شغل‌هاي جهان را در بر گرفته است. شوراي جهاني سفر و گردشگري معتقد است 9,8 درصد از كل رشد اقتصادي جهان در سال 2015 مرتبط با اين صنعت سبز بوده است. به نظر مي‌رسد اشتغال ايجاد شده در جهان كه با گردشگري ارتباط مستقيم دارد در حدود 284 ميليون نفر است. توسعه اين صنعت تا جايي پيش رفته است كه بسياري از كشورها كه كشورهاي توسعه‌ يافته‌اي نيز به حساب مي‌آيند همه ساختار توسعه خود را بر مبناي اين صنعت بنا كرده‌اند، چرا كه آمار بانك جهاني نشان مي‌دهد به ازاي هر يك ميليون دلار درآمد ناشي از صنعت گردشگري، 20 هزار شغل ايجاد شده و پايدار خواهند ماند.گردشگران به سه دسته كلي تقسيم مي‌شوند: گردشگراني كه از خارج كشور وارد مي‌شوند، گردشگران داخلي كه در كشور مبدا سفر مي‌كنند و گردشگراني كه به خارج از كشور سفر مي‌كنند. در اين تعريف هر گردشگر كسي است كه از يك مبدا به منظور تفريح، بازديد از مناطق ديدني، درمان، آموزش، انجام مراسمات مذهبي و غير مذهبي و هر جاذبه ديگري به نقطه مقصد نقل مكان مي‌كند. اين نقل مكان نبايد از 24 ساعت كمتر و از يك سال بيشتر باشد. از اين تعريف اين گونه بر مي‌آيد كه «هر مزيت غير قابل انتقال» مي‌تواند موجب آغاز فرآيندي شود كه آن را گردشگري مي‌ناميم، حال اين مزيت غير قابل انتقال يك اثر تاريخي، يك پزشك حاذق، يك مراسم آييني، يك استاد دانشگاه، هواي پاك، آزادي، آرامش يا يك ظرف غذا باشد. به زبان ديگر هر شهر يا كشوري از جمله ايران و اصفهان كه در تلاش است در صنعت گردشگري سرمايه گذاري كرده و محرك‌هاي توسعه خود را بر همين اساس تنظيم كند بايد مزيت‌هاي غير قابل انتقال خود را شناخته و براي توسعه و معرفي آنها برنامه‌ريزي كند. سوال اين است كه مزيت‌هاي غير قابل انتقال شهر اصفهان به جز آثار تاريخي از جمله ميدان نقش جهان كه البته به صورت محدود مخاطبان خود را دارند چه چيزهايي هستند؟
در كنار مزيت‌هاي غير قابل انتقال كه گردشگران را به يك شهر جذب مي‌كند بايد به راهكارهايي توجه شود كه بتواند نخست، گردشگر را در شهر روزهاي بيشتري نگه‌دارد و دوم اينكه گردشگر در روزهايي كه در شهر حضور دارد در مقابل رفاه بيشتر، هزينه بيشتري هم بپردازد. همين مسئله بنيان 14 شاخص مطرح در گزارش‌هاي بانك جهاني، سازمان جهاني گردشگري و شوراي جهاني گردشگري و سفر را شكل داده است. از طرفي مجامع علمي معتقد هستند گردشگري از لحظه‌اي آغاز مي‌شود كه گردشگر تلفن خود را برداشته و براي رزرو تور، بليت هواپيما يا هتل اقدام مي‌كند، اما شاخص‌هاي گزارش‌هاي رقابت‌پذيري از لحظه‌اي كه گردشگر فكر سفر مي‌كند را در بر مي‌گيرد. به همين خاطر ارتباطات بين‌المللي كه بي شك در تصميم‌گيري براي سفر موثر است در اين شاخص‌ها جاي دارد. امكان اولويت‌بخشي سفر، زير ساخت‌هاي IT و ITC مرتبط با گردشگري، منابع انساني موثر در گردشگري، بهداشت و سلامت گردشگران،‌ ايمني و امنيت گردشگران و البته محيط كسب و كار كه خود شاخص گسترده و پيچيده‌اي است، در شاخص‌هاي مورد بررسي براي رقابت پذيري مطرح هستند. از طرفي رقابت پذيري قيمت‌هاي گردشگري، پايداري‌هاي زيست محيطي، زيرساخت‌هاي حمل و نقل هوايي و زميني، خدمات گردشگري، تنوع در منابع طبيعي و منابع فرهنگي نيز از ديگر شاخص‌هايي است كه در اين رابطه مورد كنكاش قرار مي‌گيرد. آنچه در ايران از سال 2015 به 2017 تغيير كرده و شايان توجه است، شاخص‌هايي پايداري محيطي، منابع طبيعي و منابع فرهنگي است كه در اين دو سال دچار افت شديد بوده است. اين شاخص‌ها، شاخص‌هاي بين‌المللي و قابل اتكايي بوده كه همه شهرهايي كه در تلاش براي تقويت بنيان‌هاي گردشگري خود هستند مي‌توانند با آنها خود را مورد سنجش قرار دهند. به خصوص براي اصفهاني كه شهردار آن با شعار «اصفهان، شهر سنجش‌پذير» آغاز به كار كرده است. صنعت گردشگري از سال 1314 با تشكيل اداره «امور جهانگردي» در وزارت كشور هويت پيدا كرد. اين اداره در سال 1320 جاي خود را به «شوراي عالي جهانگردي» داد. در سال 1353 نيز «سازمان جذب سياحان» كه جايگزين شوراي عالي شده بود با وزارت اطلاعات ادغام شده و وزارت اطلاعات و جهانگردي را شكل داد. اين امر نشان مي‌دهد برنامه ريزان شهري در دهه 50 متوجه شده بودند حركت در اين صنعت بدون اتكا به آمار و اطلاعات به روز و دقيق ممكن نيست. اطلاعاتي كه هنوز با گذشت نزديك به نيم‌قرن مشكلات اساسي در دستيابي به آنها وجود دارد. كلانشهر اصفهان نيز با توجه به عناصر تاريخي كه در خود دارد همواره يكي از جاذبه‌هاي اصلي گردشگري به حساب مي‌آمده است. اصفهان در گردشگري تاريخي و فرهنگي حرف‌هاي زيادي براي گفتن دارد اما همان طور كه در ابتدا گفته شد تنها دو روز مي‌تواند يك گردشگر را در خود نگاه دارد. آيا اصفهان با توجه به شاخص‌هايي كه مطرح شد يا در ادبيات جهاني مطرح است،شهري رقابت‌‌پذير به حساب مي‌آيد؟ آيا آمار و اطلاعاتي در اصفهان از جريان حقيقي گردشگري وجود دارد كه بتوان بر اساس آن، گردشگري اصفهان را «سنجش‌پذير» و قابل تحليل كرد؟ آيا شاخص‌هاي مشتركي در همه كلانشهرهاي اصفهان وجود دارد كه بتوان با اتكا به اين سنجش‌هاي مشترك، رتبه اصفهان را در ميان كلانشهرهاي كشور مورد بررسي قرار داد؟ آنچه مسلم است اينكه، پيش از حركت در وادي گردشگري بايد وضع موجود ثبت و به طور دائم مورد بررسي قرار بگيرد تا پيش از آن هر اقدامي در راستاي توسعه گردشگري توهمي بيش نخواهد بود.
2093