تخصص، گمشده بازار عطاری

به گزارش ایرنا، گسترش شبكه های مختلف اطلاع رسانی موجب شده اثر بخشی مطالب مربوط به فواید و آثار خیره كننده گیاهان دارویی بسیاری از مخاطبان را به خود جذب كند و كاركرد عطاری ها و فروشگاههای گیاهان دارویی بیش از گذشته نمود یابد.
همین موضوع موجب شده این مراكز به دلایل متعددی از رسالت اصلی فعالیت كاری خود عرضه گیاهان دارویی سنتی، فاصله گرفته و برای سود آوری ، كسب منفعت بیشتر اقتصادی این نوع محصولات را در شرایط نامناسبی نگهداری و بدون رعایت استانداردهای لازم به مشتریان عرضه كنند.
سود آوری قتصادی و از طرفی نبود نظارت های لازم موجب شده این مراكز به كارهای غیر متعارف دیگری از قبیل فروش داروهای غیر مجاز، قاچاق، انواع معجون ها و داروهایی معجزه آسا اقدام كنند.
امیرحسین جمشیدی مدیر كل نظارت بر فرآورده های طبیعی سنتی و مكمل سازمان غذا و دارو پیش از این نیز با اشاره به نداشتن پروانه كسب 90درصد عطاری ها گفته بود: امكان تعطیلی همه عطاری ها وجود ندارد، چرا كه مردم به فرآورده های طبیعی گرایش دارند.
وی خاطر نشان كرده بود، هرچند مطرح می شود كه بسیاری از عطاری ها و نه همه آنها مغایر قانون عمل می كنند، اما واقعا امكان تعطیلی همه آنها وجود ندارد و باید جایگزینی برای آنها معرفی كرد.
لیلا 23 ساله یكی از شهروندان زنجانی با اشاره به اقبال عمومی مردم برای خرید داروهای گیاهی به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به تبلیغات فراوان این نوع مراكز، برای مشكل معده، تصمیم به خرید داروی گیاهی گرفتم كه البته متصدی مربوطه تركیبی داد كه پس از مصرف اثرات آن چندان ملموس نبود.
وی ادامه داد: این نوع مراكز بازار مشتریان فراوان دارد چرا كه اغلب اوقات مشاهده می شود بیشتر مردم قبل از مراجعه به پزشك مربوطه برای رفع مشكل خود داروی گیاهی را بهترین راه حل می دانند، درصورتی كه چندان نتیجه بخش نیست
زهرا متصدی یكی از عطاری های شهر زنجان گفت: در این عطاری عرقیات و داروهای گیاهی استاندارد با برچسب سیب سلامت به مشتریان عرضه و علاوه بر آن مشاوره های لازم نیز ارائه می شود.
این عطار اظهار كرد: نوع گیاهان و عرقیات متناسب با فصل ها متغیر بوده اما بیشتر مراجعه كنندگان را افراد دارای مشكلات، كبدی، كلیوی ، معده تشكیل می دهد كه پس از مشاوره و نحوه مصرف آن داده می شود.
وی افزود: بسیاری از مراجعه كنندگان به دنبال داروهای لاغری و تاثیر معجزه آسای آن در بازه زمانی كوتاه هستند كه درصروت نبود آن به مراكز دیگری مراجعه می كنند.
رئیس اتحادیه عطار و سقط فروشان زنجان نیز دراین باره به خبرنگار ایرنا گفت: طبق قانون صنفی افرادی كه متقاضی راه اندازی این نوع واحدها هستند، این اتحادیه و اتاق اصناف مجوزهای مربوطه را صادر می كند.
مرتضی عزیزپور افزود: این اتحادیه تلاش دارد مجوزهای مربوطه به راه اندازی عطاری ها و فروشگاههای داروهای گیاهی را به افراد آموزش دیده كه از طریق استاد و شاگردی فرا گرفته باشند، صادر كند و به عبارتی این افراد در اولویت هستند.
وی خاطرنشان كرد: شكایات مردمی در ارتباط با فعالیت و نحوه خدمات این نوع مراكز نیز از طریق این اتحادیه، اتاق اصناف، سازمان صنعت ، معدن و تجارت و بازرسان بهداشت محیط انجام می گیرد.
این مسئول اظهار كرد: اگر واحدی عطاری به فروش داروهایی غیر مجاز نظیر كپسول های ترك اعتیاد و یا قرص های متادون اقدام كرده باشد پس از بازرسی كارشناسان معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی تعطیل می شود.
رئیس اتحادیه عطار و سقط فروشان زنجان ادامه داد: كیفیت داروهای گیاهی و ادویه های بر كسی پوشیده نیست و در این میان آن چیزی كه اهمیت دارد این است كه طب سنتی قدمت دیرینه ای دارد.
وی خاطر نشان كرد: عطاری ها در گذشته جایگاه خاصی برخوردارند بودند كه پس از نسخه طبیان، اقدام به تجویز داروهای مورد نیاز می كردند كه اكنون این رویه تغییر كرده است.
به گفته عزیزپور، هم اكنون 300 واحد عطاری و فروشگاه گیاهان دارویی در استان فعال است كه از این تعداد 200 واحد آن در شهر زنجان واقع شده كه آمار بالایی را شامل می شود.
عضو گروه گیاهان دارویی دانشكده داروسازی استان زنجان در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: بطور معمول كارشناسان غذا و دارو بر نحوه فعالیت عطاری ها و فروشگاه گیاهان دارویی نظارت های لازم را انجام می دهند، اما كافی نیست.
دكتر علیرضا یزدی نژاد افزود: در گذشته فعالیت عطاری ها به افراد متخصص و با دانش كافی اختصاص داشت كه هم اكنون رویه دیگری به خود گرفته و اغلب آنان را افراد غیرمتخصص تشكیل می دهد.
وی اظهار كرد: نظارت های انجام گرفته نشان می دهد افراد غیرمتخصص محصولاتی دست ساز، نامشخص و با بسته بندی های نامناسب به مشتریان عرضه می كنند چه بسا مصرف آن مشكلاتی را برای فرد مصرف كننده ایجاد كند.
این استادیار دانشكده داروسازی استان زنجان ادامه داد: این مراكز داروهایی تحت عنوان لاغری، قاچاق، گیاهان دارویی با تركیبات نامشخص را خرید، تولید و سپس به مشتریان ارایه می دهند.
وی بیان كرد: گیاهان دارویی باید با روش های خاص تولید و نگهداری شوند و در برخی موارد نیز مشاهده می شود این نوع محصولات به روش های غیر اصولی انجام می شود.
یزدی نژاد افزود: در واقع می توان گفت ورود افراد غیرمتخصص در حوزه گیاهان دارویی معضلاتی را بوجود آورده و از دانش كافی برخوردار نیستند.
وی اظهار كرد: این نوع مراكز حتی داروهای گیاهی را از مراكز نامشخص به قیمت مناسب خریداری كرده و به مشتریان با قیمت بالایی به فروش می رسانند كه در این بخش نیز نطارت های كافی وجود ندارد.
عضو گروه گیاهان دارویی دانشكده داروسازی استان زنجان ادامه داد: از طرفی چاپ مطالب غیر علمی و به عبارتی برگرفته از سایت های غیر معتبر با عنوان گیاهان دارویی نیز مشكلاتی دارد، چرا كه نمی توان به محتوای آنها استناد كرد و از اعتبار علمی كافی برخوردار نیستند.
وی خاطر نشان كرد: تقویت حوزه گیاهان دارویی توسط متولیان امر در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی و تربیت پزشكان طب سنتی در این بخش می تواند ارائه خدمات در این حوزه را بیش از گذشته هموار كند.
مدیر دارویی دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و ودرمانی استان زنجان نیز گفت: بازرسی انجام گرفته كارشناسان طی سال گذشته در شهر زنجان كه بصورت میدانی انجام شد، نشان می دهد از 80 واحد عطاری 30 واحد آن غیر مجاز بوده كه آمار بالایی را شامل می شود.
محمد جواد میانداری در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: طبق هماهنگی انجام گرفته با متولیان دستگاههای مربوطه نظارت های لازم بر چگونگی فعالیت عطاری ها و فروشگاههای عرضه گیاهان دارویی در استان انجام می گیرد.
وی اظهار كرد: متاسفانه در اغلب بازدید ها و كشفیات انجام گرفته نشان می دهد این مراكز داروهایی غیرمجاز و با تركیبات غیر علمی را به فروش می سانند كه برخوردهای لازم نیز انجام می شود.
مدیر دارویی دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی زنجان ادامه داد: آموزش نقش اساسی در آگاه سازی عموم در ارتباط با نحوه صحیح و شناخت داروهای گیاهی بویژه داروهای دست ساز دارد.
وی اضافه كرد: عطاری ها به عنوان یك واحد صنفی مجوز فعالیت خود را از طریق اتاق اصناف دریافت می كنند و با هماهنگی این واحد دانشگاهی نیز برای نظارت و فعالیت این واحدها اقدام می شود.
این مسئول ادامه داد: هم اكنون عطاری های متعددی در اقصی نقاط شهر وجود دارند و در این میان معضل اساسی، نبود نظارت های واحد بر این واحدها است كه سلامت عموم را با چالش روبرو می كند.
وی بیان كرد: برخی متصدیان عطاری مدعی هستند، از آموزش های كافی برخوردار هستند و حتی این موضوع را مطرح می كنند كه مطالب را در نزد اساتید صاحبنظری فرا گرفته اند.
میانداری خاطرنشان كرد: این در حالی است كه متولی و ارگان خاصی برای آموزش متصدیان عطاری ها در كشور وجود ندارد و این مساله خلاء جدی محسوب می شود شده كه باید به آن توجه كرد.
به گفته وی، سازماندهی این مراكز و ارائه آموزش های مستمر و هدفمند از سوی سازمان و یا ارگان خاص چشم انداز بهتری را در ارائه خدمات لازم بوجود می آورد.
رئیس اتاق اصناف استان زنجان نیز در این رابطه گفت: طبق آمارها، 200 واحد عطاری و فروشگاههای گیاهان در زنجان فعالیت می كند كه 80 درصد آنها در شهر زنجان واقع شده و نظارت های لازم نیز در این مراكز انجام می گیرد.
محمود موسوی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: این صنف پس از درخواست متقاضیان مجوزهای لازم برای فعالیت در واحدهای عطاری و فروشگاههای گیاهان دارویی را صادر می كند.
وی بیان كرد: نظارت ها و حتی آموزش های مورد نیاز به عطاری ها و فروشگاههای دارویی از طریق اتحادیه صنف عطاری انجام می شود و در صورت وصول شكایات مردمی نیز به موارد رسیدگی می شود.
رئیس سابق اتاق اصناف استان زنجان نیز در این ارتباط گفت: این مراكز بدلیل گستردگی فراوان به نظارت های بیشتری نیاز دارند كه این كار از طرف اتحادیه مربوطه با همكاری سازمان صنعت، معدن و تجارت و كارشناسان بهداشتی انجام می گیرد.
سید نقی ترابی اضافه كرد: موضوع مهم فعالیت زیرزمینی این نوع مراكز است چرا كه طی بازدیدهای مشترك مشاهده می شد علاوه بر داروهای گیاهی، داروهایی غیر مجاز نیز به فروش می رسانند.
وی خاطر نشان كرد: امكان نظارت های جامع و مستمر بر فعالیت این نوع مراكز وجود ندارد و در این میان مشاركت مردمی می تواند به ارتقای نوع خدمات ارائه شده و برخورد با تخلفات منجر شود.
گفته می شود كه در ایران هشت هزار گونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ گیاهی وجود دارد كه 2 هزار و 300 نوع آن جزو گیاهان دارویی هستند، گل گاوزبان، آویشن، گزنه، پونه و پونه كوهی، بیدمشك، بابونه، بومادران، گلپر، رنجبویه و رزماری از مهمترین گونه های گیاهان دارویی كشورمان بشمار می روند.
7320/8068