به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، سخنان چند روز پیش «حسن روحانی» در مورد همپیوندی صدور نفت ایران با كشورهای حوزه خلیج فارس كه در سفر اروپایی وی بیان شد با یك تفسیر مشترك در غرب همراه بود. بسیاری از مقام های كاخ سفید و رسانه ها در اروپا و آمریكا سخنان رئیس جمهوری را مبنی بر اینكه در صورت ایجاد مشكل برای فروش نفت، ایران نیز می تواند صادرات نفت منطقه را متوقف كند، تهدید تهران به بستن تنگه هرمز تفسیر كردند. وی تاكید كرد «معنی ندارد نفت ایران صادر نشود و نفت منطقه صادر شود.»
مسوولان دیپلماتیك توضیح بیشتری را در این رابطه ارائه نكردند اما اعلان حمایت برخی مقام های نظامی تردیدها در مورد واكنش قاطع ایران به تهدیدهای ترامپ را تا حد زیادی از میان برد.
با همین دیدگاه ارزیابی های گوناگونی در مورد احتمال بسته شدن تنگه هرمز صورت گرفته است. به نوشته تارنمای شبكه «الجزیره»، ایران اعلام كرده در پاسخ به تهدیدهای تحریمی ایالات متحده، تجارت در پر رفت وآمدترین مسیردریایی انتقال نفت جهان را دچار اختلال خواهد كرد. سخنان روحانی به مفهوم قطع حدود 30 درصد از انتقال دریایی نفت در دنیا تعبیر شده است. در سال های پیش از توافق هسته ای سال 2015 نیز اظهاراتی در زمینه بسته شدن این تنگه 18.5 مایلی بیان می شد. این سخن روحانی هنگامی آشكارا به معنای بستن تنگه هرمز تعبیر شد كه سردار «اسماعیل كوثری» از فرماندهان سپاه پاسداران به رسانه ها گفت در صورت قطع صادرات نفت ایران، اجازه تردد از تنگه هرمز داده نخواهد شد.
ارتش آمریكا هم به سرعت به این موضوع واكنش نشان داد و اعلام كرد تا جایی كه قوانین اجازه می دهند مسیر تردد نفتكش ها در خلیج فارس را باز نگاه خواهد داشت. به نوشته خبرگزاری «رویترز» سخنگوی نیروی دریایی آمریكا در منطقه اعلام كرد كه آمریكا و شركای واشنگتن در زمینه امنیت و ثبات در منطقه تلاش می كنند تا آزادی جریان آزاد تجارت ادامه داشته باشد. با این حال ایران دارای قایق های تندرو و موشك اندازهای متحرك فراوان است. در سال 2012 یك فرمانده ارشد نظامی در آمریكا اعتراف كرده بود كه سپاه قادر است برای یك دوره زمانی تنگه را ببندد و سپس ارتش آمریكا باید برای بازگشایی آن وارد عمل شود.
تارنمای موسسه تحلیلی پژوهشی «میدل ایست مانیتور» در گزارشی آورده است: موضع محكم روحانی در برابر ایالات متحده باعث شد تا فرمانده سپاه پاسدارن هم اعلام دارد نیروهایش آماده بستن تنگه هرمز هستند.
روزنامه «گاردین» نیز احتمال تقابل تهران و واشنگتن را در صورت بسته شدن تنگه هرمز مطرح كرده و در تبیین شرایط نوشته است: از یك سو ترامپ از همه كشورها خواسته تا از ماه نوامبر(آبان ماه) خرید نفت ایران را متوقف كنند. در طرف مقابل رئیس جمهوری ایران هم در دیدار خود از اروپا هشدار داد شرایط ممكن است به قطع صادرات نفت از منطقه و كاهش همكاری تهران با بازرسان هسته ای سازمان ملل متحد منجر شود. همچنین نیروی دریایی آمریكا و سپاه پاسداران نیز به این تحولات واكنش نشان دادند. ازطرف دیگر حمایت و قدردانی (سردار) «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروهای سپاه قدس از روحانی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
به نوشته این روزنامه همه این رخدادها یادآور تنش ها در دهه 1980 هنگام جنگ ایران و عراق است كه ارتش آمریكا به قلمرو آبی ایران تجاوز كرد. اگرچه ترامپ تاكنون تاكید داشته همه كشورها باید از خرید نفت از ایران خودداری كنند حال به نظر می رسد وی باید برای برخی كشورها امتیازهایی قائل شود زیرا ایران نشان داده ادامه صادرات نفت و حفظ سهم در بازار انرژی خط قرمز تهران است. به همین دلیل ادامه سخت گیری های كاخ سفید می تواند باعث اقدام هایی از سوی ایران شود كه هزینه ها را برای آمریكا و بازار جهانی نفت افزایش می دهد. این موضوع مهمی برای ترامپ و امنیت ملی این كشور به شمار می رود.
از دید گروهی از ناظران، جدال میان تهران و واشنگتن در زمینه اعمال تحریم و قطع صدور نفت می تواند موجب تنش های بیشتر در بازار جهانی انرژی شود. برخی كارشناسان در غرب نیز این تهدید را ابزار مهم ایران برای ایجاد بازدارندگی و مقابله با ترامپ و دوستان منطقه ای وی می دانند كه نشان می دهد تهران دیگر امیدی به عقب نشینی ترامپ ندارد. به اعتقاد یك تحلیلگر اروپایی تنها رویكردهای تند و تهاجمی «دونالد ترامپ» بود كه باعث این واكنش ایران شد. در واقع تحریم های یك جانبه آمریكا عامل این شرایط است.
نگاه دیگری نیز در مورد تهدید نفتی ایران وجود دارد. برخی كارشناسان اعتقاد دارند سخن روحانی با آینده نگری بیان شد. سخنان وی زنگ خطر برای افزایش قیمت انرژی در آینده و كاهش رشد اقتصادی كشورها و حتی جهان را به صدا درآورد. این وضع در نهایت ممكن است موجب نارضایتی هند، چین، اتحادیه اروپا و دیگران و افزایش فشار بر كاخ سفید برای عقب نشینی از خط مشی های ترامپ شود.
پژوهش**9130**9279
تاریخ انتشار: ۱۶ تیر ۱۳۹۷ - ۱۱:۳۴
تهران- ایرنا- صدور نفت خلیج فارس در گروی ادامه صادرات نفت ایران است؛ این پیامی بود كه روحانی در سفر اروپایی خود اعلام داشت و گمانه زنی های گوناگونی در سطح بین المللی در مورد آن صورت گرفت.