انتظار یزدیها برای سفر با اتوبوس های تندرو در شهر

بعد از ثبت بافت تاریخی یزد در میان آثار جهانی شاهد حضور روزافزون گردشگران داخلی و خارجی در این شهر هستیم كه نیاز به توسعه ناوگان حمل و نقل همگانی و توجه ویژه به استفاده از سیستم های روز دنیا در حمل و نقل درون شهری در آن احساس می شود .
از سوی دیگر برخی نقاط هسته مركزی بویژه در محدوده بافت تاریخی ثبت جهانی با مشكل ترافیك و تردد خودروهای شخصی روبروست به همین دلیل یكی از راه ‌های رفع آن ، ترغیب مردم به استفاده از حمل و نقل همگانی عنوان می شود.
در این میان مهمترین بخش آن سیستم اتوبوس‎رانی است ولی با وضعیت فعلی این ناوگان ، مردم نسبت به استفاده از اتوبوس های درون شهری كمتر علاقه نشان می دهند.
هم اكنون یكهزار و ۴۰۱دستگاه مینی‌بوس، یكهزار و ۸۷ دستگاه تاكسی گردشی، 2هزار و ۳۳۴ دستگاه تاكسی خصوصی، یكهزار و ۴۰۰دستگاه سرویس مدارس، 2هزار و ۶۸۰ دستگاه كامیون و كامیونت، ۱۸۰وانت‌بار و ۲۶۳دستگاه اتوبوس در سطح شهر تردد دارد.
از یك میلیون و 138هزار نفر جمعیت استان 65درصد آن در شهرستان یزد سكونت دارند.
در این ارتباط كارشناسان استانداری و حوزه شهری ، شورای شهر و شهرداری یزد مطالعات مختلفی در باره استفاده از انواع حمل و نقل های عمومی از جمله منوریل ، مترو و اتوبوس های تندرو مطرح كرده اند.
بعد از تاكسی و اتوبوس، شیوه بعدی حمل و نقل عمومی، اتوبوس های خط ویژه یا همان اتوبوس های تندروست كه این شیوه از حمل و نقل هنوز در یزد راه اندازی نشده است.
اتوبوس های تندرو ، همان خودروهای سریع السیر شهری است كه برای افزایش سهم سیستم اتوبوس رانی و كاهش بار ترافیكی شبكه خطوط جدید با عنوان بی. آر .تی طراحی شده كه از شاخصه های اصلی توسعه حمل و نقل عمومی است .
طرح استفاده از اتوبوس تندرو در سی و چهارمین جلسه شورای شهر قبلی یزد در آذر ماه سال 1392 مطرح شد و رسما مطالعات ساخت مسیرهای بی آر تی به شورا تقدیم شد تا با تصویب آن اجرای این طرح در دستور كار شهرداری قرار گیرد.
در این جلسه فلاح مشاور طرح بی آر تی با تشریح نتایج مطالعات اظهار كرد: تغییر تعداد ناوگان و مسافر سیستم حمل و نقل اتوبوسرانی در سال های اخیر كاهش دارد و آمارها نشان می دهد كه در سال 87 با 130 دستگاه اتوبوس شهری روزانه 112 هزار و 190 نفر مسافر درون شهری و شهرستان های همجوار جابه جا شدند كه سهم هر دستگاه اتوبوس 863 نفر در روز بود.
وی خطوط پیشنهادی در مطالعات طرح جامع حمل و نقل و ترافیك شهر یزد را در سه مسیر اعلام كرد و گفت: خط تندرو شماره یك از پایانه شهید آقابابایی تا پایانه دروازه قرآن كه مسیر آن از محورهای دشتی، كاشانی، دهم فروردین، ایرانشهر و بلوار جمهوری عبور می‌كند را شامل می شود.
فلاح اضافه كرد: خط شماره 2 از پایانه شهید آقابابایی تا پایانه دروازه قرآن است كه مسیر آن از محورهای دشتی، كاشانی، دانشجو، باهنر، پاكنژاد و بلوار جمهوری تعیین شد.
مشاور طرح ادامه داد: خط تندرو شماره 3 هم از پایانه فضای سبز تا پایانه اتوبوسرانی بین شهری كه مسیر آن از نواب صفوی، دولت‌آباد، 22بهمن و بلوار 17شهریور عبور می‌كند.
رئیس وقت شورای شهر یزد سال 1393 در باره بودجه اجرای طرح گفته بود: بودجه برابر هفت تا هشت سال بودجه شهرداری یزد است چرا كه جدا از تجهیزات مورد نیاز، زیرساخت‌های آن هم باید در شهر فراهم شود و نیاز به ساخت ایستگاه‌ها، پل‌های عابرپیاده و اتوبوس‌های خاص دارد.
مرتضی شایق افزود: اعتباری برای آغاز این طرح به شهرداری تخصیص یافت كه محور پایانه فضای سبز تا پایانه اتوبوسرانی بین شهری با عبور از معابر پر تردد این مسیر اجرا خواهد شد.
با وجود این سخنان و اختصاص بودجه برای اجرای طرح ، بار دیگر این طرح بعد از چند مرحله بررسی و اختصاص اعتبار مطالعاتی و كش و قوس های فراوان روز سه شنبه 12 تیرماه 1397، از سوی مشاور با تغییراتی در برخی مسیرها ارائه و مسیر سوم پیشنهادی ( از میدان امام رضا(ع) و فضای سبز - بلوارهای نواب صفوی، دولت‌آباد، ۲۲بهمن و 17 شهریور ) به تصویب اعضای شورای ترافیك استان رسید.
در این خصوص معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری یزد با اشاره به مطالعات انجام شده اظهار كرد: طرح اتوبوس های تندرو با هدف تقویت ساختار حمل و نقل عمومی در قالب اجرای طرح سوم در مسیر ترمینال مسافربری به فضای سبز تصویب شد.
محسن صادقیان در جلسه شورای ترافیك استان با اشاره به پیش بینی رشد جمعیت شهر در سال های آینده و وجود مزیت های مهم در گردشگری افزود: توجه به حمل و نقل درون شهری علاوه بر ارائه خدمات مناسب به شهروندان باید در مسیرهای گردشگرپذیر نیز اولویت بندی و برنامه ریزی شود.
وی اضافه كرد: سال های زیادی است كه در كشورها و شهرهای مختلف از روش های متفاوتی برای افزایش كیفیت و سرعت خدمات حمل و نقل درون شهری استفاده می شود و بر این اساس باید برنامه ریزی مورد نظر در طرح های كوتاه و بلند مدت مورد توجه قرار گیرد.
صادقیان ادامه داد: در موقعیت فعلی شهر یزد كاهش ترافیك، ساماندهی شرایط تردد و ایجاد رضایت مندی مردمی قابل توجه است و برای عبور از این مشكلات نیازمند تدبیر، اجرا و عمل به ایده های خوب، برنامه ها و مطالعات تخصصی است .
وی یادآور شد: زمان و هزینه ای برای آزمون و خطا وجود ندارد و در طرح های پیش رو با تكیه بر دیدگاه های كارشناسی و مطالعات صورت پذیرفته باید محورهایی را انتخاب كنیم كه در عمل و اجرا موفقیت آمیز باشد كه بر این مبنا نگاه جامع نگر به تقویت خدمات حمل و نقل عمومی این امر را ممكن می سازد.
معاون استاندار یزد با قدردانی از توجه شورای شهر و شهرداری به موضوع توسعه و تقویت زیرساخت های حمل و نقل عمومی ، گفت: برای اجرای موفق طرح اتوبوس های پرسرعت زمینه های فرهنگی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته و اطلاع رسانی لازم صورت خواهد گرفت.
شهردار یزد هم گفت: اجرای برخی طرحها مانند عمل های جراحی سختی است كه در ابتدا درد زیادی دارد اما به مرور و با كاهش درد ، موجب لطافت و آرامش می شود.
مهدی جمالی نژاد افزود: در طرحهای حمل و نقل عمومی كه طرح هایی زیربنایی محسوب می شوند باید با همكاری ، همدلی و رفاقت ، كارها را تا انتها پیش ببریم تا طرح موفق باشد.
وی خاطرنشان كرد : اگر به درستی برای مردم تبیین و فرهنگ سازی و نهادینه نشود به محض شروع فعالیت ها ، با هجمه های زیادی روبرو خواهیم شد به همین دلیل تدوین پیوست فرهنگی - اجتماعی طرح ضروری است.
شهردار یزد با اشاره به افزایش هزینه های برآورد شده در اجرای این طرح از شروع مطالعه تا امروز گفت: به عنوان نمونه یك دستگاه اتوبوس تندرو 170 میلیون ریال بود ولی در شرایط فعلی این مبلغ به 6.5 میلیارد ریال رسید، اگر به موقع اقدام نكنیم بیشتر هم خواهد شد.
جمالی نژاد خاطرنشان كرد: برای تقویت خط 3 كه به تصویب اعضای شورای ترافیك استان رسید، 19 خط تغذیه كننده نیز ایجاد خواهد شد تا علاوه بر راحت شدن دسترسی ها ، به بخش های ویژه همچون دستگاه های امدادی هم كمك شود.
در واقع به نظر می رسد وقتی هزینه خرید یك دستگاه اتوبوس تندرو 38 برابر شد باید به افزایش سایر هزینه ها نیز توجه شود، اگر باز هم اجرای طرح طول بكشد هزینه های سرسام آوری به مدیریت شهری و در واقع به مردم تحمیل خواهد شد.
سخنگوی شورای شهر یزد هم یادآور شد: خط 3 طرح قرار است با بودجه وزارت كشور اجرا و یزد صاحب نخستین مسیر بی آر تی شود.
محسن عباسی افزود: در كنار این كار ، استفاده از سایر سیستم های حمل و نقل و در واقع به صورت تركیبی نیز مدنظر شورای شهر خواهد بود و مطالعات تراموا نیز همزمان در حال انجام است.
وی تصریح كرد: احتمال دارد برای خطوط تكمیلی بویژه در مركز شهر و مناطق تاریخی یزد از خطوط تراموا نیز استفاده شود.
رئیس سازمان حمل‌و نقل بار و مسافر شهرداری یزد در باره طرح بی ‌آر تی اظهار كرد: سه مسیر كه مسیر اول آن از میدان شهید آقابابایی به ‌طرف میدان شهدای محراب، خیابان كاشانی، میدان شهید بهشتی، خیابان شهید رجایی به‌ طرف دروازه قرآن، مسیر دوم از طرف میدان شهید آقابابایی، میدان شهدای محراب، بلوار دانشجو، بلوار شهید پاك‌نژاد به‌طرف دروازه قرآن و مسیر شماره سه از طرف پایانه غدیر، بلوار ۱۷ شهریور، بلوار ۲۲ بهمن، خیابان شهید نواب صفوی و بلوار صابر یزدی به‌ طرف پایانه امام خمینی(ره) در نظر گرفته ‌شد.
محمدرضا شفیعی افزود: فقط یك مسیر نزدیك به هفت تا هشت دستگاه اتوبوس بی‌آرتی لازم دارد و هزینه‌های سنگینی را نیز در پی دارد كه در این رابطه شهرداری و شورای شهر در حال پیگیری هستند و ما باید مسیر این خطوط را آزاد كنیم و با خریداری اتوبوس این كار انجام شود.
وی با بیان فرسوده بودن ۸۰ درصد ناوگان حمل‌ و نقل عمومی شهر یزد تصریح كرد: سال‌ های گذشته یك دستگاه اتوبوس 320 میلیون ریال قیمت داشت كه 175میلیون ریال آن را بهره‌بردار پرداخت می‌كرد و مابقی را دولت كمك می‌كرد اما هم اكنون قیمت اتوبوس به هفت میلیارد و 800 میلیون ریال رسیده است.
با تمام این توضیحات اگر قرار است فكری برای حمل و نقل عمومی و استفاده از سیستم های جدید همچون اتوبوس تندرو در یزد شود باید سریع تر و با دقت بالا انجام گردد تا مشمول گرانی و افزایش هزینه ها نشویم و از سوی دیگر بتواند در ذهن مردم و گردشگران به عنوان طرحی الگو مورد استقبال قرار گیرد.
گزارش از محمودرضا رحمانی
1968/ 2047/