نفس زمين با زباله هاي پلاستيكي به شماره افتاده است

به گزارش ايرنا رواج صنعت پلاستيك از مشكلات زندگي مدرن امروزي است و از آنجا كه يك ماده با ماندگاري طولاني در طبيعت است با وجود رفاه، عوارض و آسيب هايي نيز به همراه دارد كه بر سلامت تمامي جانداران تاثير مي گذارد.
در گذشته مردم براي خريد خود، بيشتر از كيسه هاي پارچه اي يا كاغذي استفاده مي كردند اما امروزه پلاستيك به حدي در زندگي ما رسوخ كرده كه تنها سفره هاي پلاستيكي يك بار مصرف حجم زيادي از پسماند را به خود اختصاص داده است.
رها شدن پلاستيك در طبيعت و استفاده زياد آن در زندگي روزمره عوارض گاه جبران ناپذيري را بر سلامتي انسان و ديگر موجودات زنده دارد.
از نظر كارشناسان، آموزش مردم و آگاهي از خطرات استفاده بيش از حد از پلاستيك نقش مهمي در كاهش مصرف و توليد اين ماده دارد.
سازمان هاي مردم نهاد و دوستدار محيط زيست برنامه هاي زيادي را در اين راستا اجرا كرده اند اما رسيدن به يك وضعيت مناسبتر تلاش سازمان هاي مربوطه و همكاري مردم را مي طلبد.
مديركل حفاظت محيط زيست خوزستان روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: با گذشت دو سه دهه از توسعه استفاده از پلاستيك مشخص شد كه ماندگاري اين ماده در طبيعت خيلي زياد است و قابليت تجزيه ندارد.
احمد رضا لاهيجان زاده افزود: آزمايش هاي صورت گرفته در طول 10 سال اخيرنشان مي دهد مقادير زيادي از پسماندهاي پلاستيك وارد درياها و اقيانوس ها شده و قابليت تبديل شدن به ذرات خيلي ريز و ورود به بدن آبزيان را دارد.
وي با اشاره به اهميت بازيافت پلاستيك گفت: بايد از ورود پلاستيك به طبيعت جلوگيري كنيم به صورتي كه از مبدا و پيش از دفن زباله تفكيك صورت گيرد.
لاهيجان زاده در خصوص محصولات جديد از بازيافت پلاستيك ادامه داد: پلاستيك هاي بازيافت شده را با درصدي از مواد توليدي جديد ازپتروشيمي ها مخلوط مي كنند و توليدات ديگري را كه معمولا در مصارف غذايي و شرب استفاده نمي شود مانند اسباب بازي توليد مي كنند.

**پلاستيك در كشورهاي پيشرفته به عنوان سوخت استفاده مي شود
مديركل حفاظت محيط زيست خوزستان بيان كرد: در كشورهاي پيشرفته از پلاستيك با استفاده از تكنولوژي پيشرفته، به عنوان سوخت نيروگاه ها و صنايع سيمان استفاده مي شود.
وي گفت: چهار سال گذشته تفكيك از مبدا در محله كيانپارس اهواز اجرا شد اما پس از چند ماه متوقف شد چون سازو كار لازم ايجاد نشد از جمله اينكه شركت جمع آوري كننده زباله، تعهدات را به خوبي انجام نمي داد.
لاهيجان زاده اضافه كرد: طرح تفكيك از مبدا قرار است در چند منطقه شهرداري اهواز از مهر امسال آغاز شود و شهرداري متعهد به انجام اين كار شده است.
مدير كل حفاظت محيط زيست خوزستان بيان كرد: تفكيك از مقصد از سال 1391 در اهواز شروع شد به صورتي كه يك كارخانه پردازش در منطقه صفيره اهواز نصب،و تمام زباله ها در دستگاه تفيك گر ريخته شده و حدود 50 تا 60 نيرو زباله هاي خشك را جدا كرده و به سمت صنايع بازيافت ارسال مي كنند.
وي ادامه داد: همچنين قرار است با همكاري شهرداري، طرح حذف پلاستيك از نانوايي ها از 21 تير جاري كليد بخورد و استفاده از كيسه پارچه اي رواج پيدا كند و تشكل هاي زيست محيطي نيز در اين خصوص ورود كرده اند.

** محيط زيست اعتبار خاصي براي آموزش ندارد
لاهيجان زاده در خصوص نقش فرهنگ سازي درراستاي كاهش مصرف پلاستيك گفت: در چهار سال گذشته حدود 200 هزار دانش آموز آموزش ديدند با وجود اينكه محيط زيست بودجه و اعتبار خاصي براي آموزش ندارد اما از امكانات صنايع مختلف بهره گرفتيم.
مديركل حفاظت محيط زيست خوزستان اضافه كرد: مجموعه مديريت پسماند شهرداري اعتبار خاص آموزشي دارد كه تعداد زيادي را آموزش مي دهد.

** دستگاه هاي دولتي موظف به كاهش و حذف ظروف يك بار مصرف شدند
وي در خصوص ديگر اقدامات در راستاي نه به مصرف پلاستيك بيان كرد: بر اساس مصوبه كارگروه پسماند خوزستان در يك ماه گذشته،دستگاه هاي دولتي موظف شدند مصرف ظروف يك بار مصرف را به حداقل رسانده وبه تدريج حذف كنند كه ابلاغيه آن از طرف معاونت عمراني به تمام دستگاه ها ارايه شد كه ظروف يك بار مصرف را حذف و از ظروف گياهي استفاده كنند.
لاهيجان زاده در خصوص استفاده از تجربيات موفق ديگر كشورها گفت: در نشستي با حضور هيات آلماني متخصص حوزه پسماند، با حضور 6 استان، گزارش كاملي از وضعيت پسماند خوزستان ارايه كردم و آنها تمايل دارند وضعيت پسماند يك استان را به صورت پايلوت مطالعه و تكنولوژي نوين را معرفي و راهكارهاي مديريت پسماند ارايه دهند.

** استفاده از تجربه لهستان و آلمان
وي با اشاره به برگزاري چندين نشست با كشور لهستان بيان كرد: احتمالا توافق با كشور لهستان براي مديريت پسماند آبادان و خرمشهر صورت مي گيرد و مجموعه اي از سيستم هاي مختلف بازيافت و امحاي زباله ايجاد، و براي ماهشهر و بندر امام نيز احتمالا لهستان و يا كشورهاي ديگر ورود كنند.
وي ادامه داد: امروز نبايد به دنبال پيدا كردن روش و يا آزمون و خطا باشيم بلكه بايد از تكنولوژي موفق كشورهاي ديگر استفاده كنيم.

** حدف پلاستيك از نانوايي ها و تفكيك از مبدا در اهواز اجرا مي شود
مديرعامل سازمان پسماند شهرداري اهواز نيز به طرح حذف پلاستيك از نانوايي هاي اهواز اشاره كرد و گفت: اين طرح به نانوايي ها ابلاغ شده و مردم و نانوايي ها بايد از كيسه هاي پارچه اي استفاده كنند و جريمه رعايت نكردن آن در حيطه وظايف استانداري و دستگاه هاي نظارتي است.
محمد رضا قنواتي به طرح تفكيك از مبدا زباله ها اشاره كرد و بيان كرد:اين طرح چند سال پيش با شكست روبه رو شد چون همكاري مردم و دستگاه هاي مربوطه بايد دو طرفه باشد.
وي افزود: طرح جديد تفكيك از مبدا از مهر امسال در همه محلات اهواز آغاز مي شود و هدف اين است كه با همكاري تعدادي از پيمانكاران موجود، منازل مسكوني و ادارات هفته اي 2 بار و رستوران ها هر شب در يك ساعت مشخص، زباله هاي خشك را در كيسه هاي جداگانه به ماشين هاي مخصوص حمل تحويل دهند و در صورت امكانپذير نبودن در برخي از نواحي شهر مكان هايي براي تحويل مشخص شده كه در مقابل، اقلام تشويقي اختصاص مي يابد.
قنواتي ادامه داد:اين طرح از مهر امسال نيز در مدارس ابتدايي تا دبيرستان مورد آموزش قرار مي گيرند تا به خانواده ها نيز انتقال يابد.
مديرعامل سازمان پسماند شهرداري اهواز با اشاره به اينكه تفكيك از مبدا در كل كشور به خوبي انجام نمي شود و قانونمند نيست گفت: در نقاطي از جمله اصفهان، تهران و شيراز چندين سال است انجام مي شود اما هنوز به حد ايده آل نرسيده است.

** توليد ساليانه سه ميليون تن پلاستيك در كشور
يك استاديار دانشكده مهندسي علوم آب دانشگاه شهيد چمران اهواز نيز گفت: مصرف بي رويه پلاستيك از معضلات محيط زيستي ما محسوب مي شود و زندگي مدرن علاوه بر رفاه، آسيب هايي مانند رشد روز افزون كيسه هاي پلاستيكي و ظروف يكبار مصرف را به همراه داشته است.
پروانه تيشه زن افزود: بر اساس تحقيقات انجام شده، در ايران سالانه بيش از سه ميليون تن پلاستيك توليد مي شود و بيشتر اين پلاستيك ها دوام زيادي دارد يعني زمان كافي براي تجزيه آنها بين 50 تا 300 سال و يا 500 سال است.
وي ادامه داد: پلاستيك شامل هفت نوع از جمله پلي اتيلن، پي وي سي، پروپلين، پلي اتيلن با دانسيته (چگالي) بالا و پايين ، پلي استايرن و يك نوع كه مخلوط چند لايه است.
تيشه زن در خصوص مضرات آن براي محيط بيان كرد: كيسه هاي پلاستيكي در محيط توسط باد جابجا مي شوند در نتيجه گاهي وارد رودخانه و يا منابع آبي ديگر مي شوند و ممكن است توسط جانداران آبزي خورده شوند و وارد زنجيره غذايي شوند به صورتي كه ما نيز از آنها مصرف كنيم.

** پلاستيك آلودگي بصري ايجاد مي كند
اين استاديار دانشكده مهندسي علوم آب دانشگاه شهيد چمران اهواز گفت: پلاستيك ها در محيط آلودگي بصري ايجاد مي كنند و در دامنه كوه ها و سواحل، كيسه هاي پلاستيكي منظره ناخوشايند ايجاد مي كنند.
وي اضافه كرد: ساليانه تعداد زيادي جاندار آبزي به دليل خوردن اجزاي پلاستيك و خفگي از بين مي روند و در خشكي نيز دور منقار پرندگان و يا گردن جانوران گير كرده و يا توسط آنها خورده مي شود و يا در زمان دفن زباله باعث آبگرفتگي و تجمع فلزات سنگين و ورود به آب هاي زيرزميني مي شود.

**28 درصد زباله هاي توليدي ايرانيان مواد پلاستيكي است
تيشه زن گفت: 28 درصد زباله هاي توليدي ايرانيان مواد پلاستيكي است و ميزان زباله توليدي براي هر ايراني از جمله خوزستان تقريبا 750 گرم در روز است كه در كشورهاي مديريت كننده زباله 400 تا 500 گرم در روز است.
اين استاديار دانشكده مهندسي علوم آب دانشگاه شهيد چمران اهواز افزود: ظروف يك بار مصرف بيشتر از پلي استايرن هستند كه از مواد نفتي و فسيلي ايجاد شده اند و وقتي در دماي بالاي 65 درجه سانتيگراد قرار گيرند آزاده شده و باعث ابتلا به بيماري سرطان مي شوند.
وي در خصوص فرهنگ سازي دراين باره گفت: فرهنگ سازي بايد از خانواده ها آغاز شود و در مدارس و مهدكودك ها آموزش ارايه شود.
تيشه زن بيان كرد: بايد هر فرد براي خريد، كيسه پارچه اي، كاغذي و يا سازگار با طبيعت همراه خود داشته باشد و در صورتي كه ناچار به استفاده از كيسه پلاستيكي باشيم تا حد امكان خريدها را در يك كيسه قرار دهيم.
وي گفت: در صورت استفاده از ظروف يك بار مصرف، از نوع كاغذي يا از نوع گياهي بر پايه نشاسته و ذرت استفاده كنيم و همچنين پلاستيك را با يك بار مصرف به زباله تبديل نكنيم.
وي ادامه داد: به جاي بطري آب معدني قمقمه آب همراه خود داشته باشيم چون بطري آب معدني در اثر حرارت آفتاب، مواد پليمري آزاد مي كنند.
تيشه زن بيان كرد: مي توان بعضي از مواد را دوباره باز استفاده يا بازيافت كنيم به عنوان مثال از سطل هاي ماست دوباره استفاده كنيم.
اين استاديار دانشگاه شهيد چمران اهواز اضافه كرد: بايد سعي كنيم در مراكز شهري، بازيافت انجام شود كه گام نخست تفكيك از مبدا است كه بايد توسط شهروندان انجام شود.
وي ادامه داد: بازيافت زباله باعث مي شود دوباره به چرخه برگردند و قابل استفاده دوباره شوند.
تيشه زن گفت: طبق تحقيقات صورت گرفته در دانشگاه علوم پزشكي اهواز، بازيافت پلاستيك از نظر اقتصادي در شهري مانند اهواز كاملا اقتصادي و به صرفه است.

** استفاده از ظروف پلاستيكي از نظر بهداشتي منطقي نيست
رييس هيات مديره سمن رفتگران طبيعت خوزستان نيز بيان كرد:كاهش توليد پلاستيك با توجه به شيوه زندي امروز بشر امكان پذير نيست اما مصرف پلاستيك با استفاده از جايگزين كردن آن با مواد ديگر امكان پذير است.
پريوش پرويزي ادامه داد: در كشورهاي توسعه يافته، مشتري براي دريافت كيسه پلاستيكي مجبور است مبلغي را پرداخت كند و جايگزين هايي به صورت رايگان براي آن تعيين شده است و مشتري ترغيب مي شود.
وي افزود: در كشور ما به صورت برعكس، كيسه پلاستيك رايگان و به ميزان دلخواه در اختيار مشتري قرار مي گيرد.
پرويزي ادامه داد: ظروف پلاستيكي توليد شده بايد با ظروف فلزي يا شيشه اي جايگزين شوند كه قابليت بازيافت دارند.
رييس هيات مديره سمن رفتگران طبيعت خوزستان گفت: استفاده از ظروف پلاستيكي از نظر بهداشتي نيز منطقي نيست چون پس از مدتي، آسيب هاي وارد شده به بدنه آنها، منبع تجمع ميكروبها مي شود و تميز نگه داشتن آنها مشكل است.
وي بيان كرد: ظروف پلاستيكي مقاومت كمتري نسبت به ظروف آلومينيوم يا استيل دارند و اين كوتاه بودن عمر آنها باعث مي شود توليد زباله هاي پلاستيكي بيشتر و هزينه زيادتري در طولاني مدت براي تهيه اين ظروف صرف شود.
پرويزي بيان كرد:وظيفه ارگان هاي مربوطه اين است كه در اين زمينه اقدامات لازم را انجام و فرهنگ سازي كنند كه اين موارد مستلزم زيرساخت هاي مربوط به بازيافت پلاستيك است كه در كشور و استان ما توجه چنداني به آن نمي شود.
وي اضافه كرد: تفكيك از مبدا و بازيافت در زمينه پسماند از جمله پلاستيك در كشور ايران بسيار ضعيف است و درمقابل ميزان مصرف و توليد اين مواد بسيار بالاست.
وي ادامه داد: براي داشتن محيط زيست سالم و حفظ سلامت، توجه به مقوله تفكيك از مبدا و بازيافت بايد اولويت كار دولت و ارگان هاي مربوطه قرار گيرد و شهرداري و سازمان پسماند از جمله ارگان هاي مسئول در اين زمينه است.
پرويزي گفت:برطرف كردن معضل مصرف زياد پلاستيك و همچنين پسماند در كشور، مستلزم تغيير نگرش دولت، ارگان هاي مربوطه، برنامه ريزي دقيق و ايجاد زيرساخت لازم است در غيراين صورت آسيب هاي وارد شده به محيط زيست گريبان مردم را مي گيرد.
3004/ 6037
تهيه كننده : خاطره غفاري