از رمال تا حمال- ميثم ناصرنژاد*

اين روزها پارك ها و بوستان هاي شهر همدان به ويژه در ساعات پاياني شب مملو از دوره گردهايي است كه به شكل هاي مختلف به تامين درآمد براي خود مي پردازند.
روزهاي تعطيل نيز اوج درآمدزايي آنها به شمار مي رود و اين افراد در فصل تابستان مشتريان خود را از قشر مسافر و گردشگر برمي گزينند و به قول معروف بهتر دشت مي كنند.
جدا از فعاليت روزمره دستفروشان دوره گرد، اين روزها فعاليت متكديان، رمالان، دعانويسان، خنياگران و آوازه خوان هاي دوره گرد، نوازندگان، خزنده و پرنده فروشان و ده ها خرده فروش نيز به وضوح در سطح شهر رويت مي شود.
برخي از فعالان اين عرصه را افراد غير بومي همدان تشكيل مي دهند كه از لهجه و نوع لباس پوشيدن آنها پيداست؛ به ويژه رمالان و فالگيران كه اغلب خانم بوده و مردم همدان آنها را 'كولي' مي نامند.
اين فالگيرها به ازاي هر پيشگويي خود از آينده فرد بين يكصد تا دويست هزار ريال دريافت مي كنند و قبل از اينكه موافقت طرف مقابل را براي اقدام ذهني خود بگيرند، ابتدا از مجرد يا متاهل بودن او اطمينان حاصل كرده و سپس از الفاظ رايج خود نظير آينده خوبي داري، چراغ زندگيت روشن ميشه، همسر خوبي منتظر توست، به زودي بچه زيبارويي به دنيا مي آوري و به پول ميرسي استفاده مي كنند.
شعرخواني و ترانه خواني هم اين روزها در پارك ها و بوستان هاي همدان باب شده و از پير و جوان با ادوات نوازندگي و يا بدون آن هنرنمايي مي كنند.
اين خوانندگان دورگرد بيشتر در جاهايي توقف مي كنند كه اسكانس هاي رنگارنگ به آنها هديه مي شود و در كنار نوازندگي با آلات دست ساز و ساده، به اجراي موسيقي ها پاپ تا سنتي مي پردازند.
اين روزها در مناطق گردشگري و پرتردد از مسافر نيز بازار فروش نوشيدني هاي خنك سكه است، و آب انجير، آب آلبالو، خاكشير و ساير ميوه ها نيز ديده مي شود.
از سوي ديگر فروش گردو و بادام تازه نيز جزو درآمدهاي خوب دست فروشها در مسيرهاي گردشگري به شمار مي رود كه به صورت هر سير 100 هزار ريال به فروش مي رسد.
خريد بلال شيري هم بازار خوبي نزد گردشگران و مسافران دارد و اغلب فروشندگان آنرا ساكنان شهرهاي غربي كشورمان تشكيل مي دهند كه به صورت گروهي و هماهنگ در بوستان ها و مناطق گردشگري فعاليت دارند.
اما يكي از پردآمدترين شغل هاي سيار اين روزهاي همدان نيز باربري در بازار مركزي همدان است. از چرخي ها گرفته تا باربرهاي دستي، خريدهايي مردم را از بازار همدان تا پاركينگ خودروها حمل مي كنند.
آنها براي انتقال بارها بين 50 تا 100 هزار ريال در هر سرويس درآمد كسب مي كنند و پياده راه سازي همدان در ميدان مركزي هم به سود آنها شده تا در نبود مسير خودروها، چرخ ها را به گردش درآورند.
اين ها شغل هايي هستند كه نه نياز به اجاره جا از شهرداري دارند و نه در قبال فعاليت خود ماليات پرداخت مي كنند؛ شغل هايي هستند كه بيشتر به صورت تيمي و گروهي اداره مي شوند و به خوبي هواي يكديگر را در مقابل با هر نوع برخورد دارند.
بررسي ها و شنيده ها نيز حكايت از اين دارد كه بيشتر اين گروه ها يك مقام ارشد دارند و به صورت سلسله جايگاه مديريت مي شوند و مدير گروه بستر اسكان شبانه اعضا را فراهم مي كند و درصدي از فروش را نصيب خود مي كند.
كثرت آنها بيشتر در تكدي گري، رمالي، دعانويسي و حتي نوازندگي است و اغلب نيازي به بساط گستري ندارند و محصول اصلي براي فروش آنها زبانشان است؛ در واقع با چرب زباني و بكار بردن الفاظ محبت آميز، به جلب رضايت مشتري خود براي دست به جيب شدن مي پردازند.
برخي مغازه هاي عرضه البسه نيز براي جلب مشتري اقدام به استخدام افرادي به عنوان 'دادزن' مي كنند. اين فروشندگان افرادي كه صداي رسا و دلچسب دارند را دعوت به همكاري مي كنند.
البته در اين فصل گرم سال كه ترافيك هاي سنگين در چهار راه ها پديدار است، گل فروش ها و شيشه پاكن ها نيز به وفور ديده مي شوند.
اين روزها با ايجاد شغل هاي فصلي و كاذب از رمال گرفته تا حمال، افراد غيربومي در همدان جولان مي دهند و وجود نقاط مختلف گردشگري و طبيعت بكر و مسافرخيز اين شهر، بهانه خوبي براي آنها در كسب درآمد است.
*خبرنگار ايرنا
7520/1772