آینده ارز مسافرتی در انتظار تصمیم دولت

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، دولت از 21 فروردین ماه تا پایان 23 تیر یعنی حدود سه ماه معادل 312 میلیون دلار ارز مسافرتی با نرخ 4200 تومان به مسافران خروجی تخصیص داده كه مورد انتقاد كارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس نیز قرار گرفته كه در آستانه اعمال تحریم های یكجانبه آمریكا علیه كشورمان و در شرایطی كه باید مدیریت بیشتری بر منابع ارزی كشور انجام شود، این پرداختها توجیهی ندارد.
پس از انتشار گزارش ایرنا درباره میزان تخصیص ارز مسافرتی، گمانه زنی ها درباره احتمال قطع این یارانه مستقیم به سفرهای خارجی و غیرضرور هموطنان قوت گرفت؛ حتی رونوشت ابلاغیه ای در فضای مجازی دست به دست شد كه در آن بانك سامان به عنوان یكی از بانك های عامل ارایه دهنده ارز مسافرتی، پرداخت آن را از 30 تیرماه امسال به مسافران ممنوع كرده است كه البته از سوی روابط عمومی این بانك تكذیب شد.
هرچند نمی توان جلوی سفرهای خارجی هموطنان را گرفت و یا تخصیص به آنها را ممنوع كرد اما برخی كاشناسان همچون علی سنگینیان رئیس كمیسیون پول و سرمایه اتاق ایران معتقدند كسی كه قصد مسافرت دارد باید ارز مورد نیاز خود را به قیمت بازار تامین كند نه اینكه دولت بابت آن یارانه تخصیص دهد.
بانك مركزی طبق مصوبه دولت، 27 فروردین ماه 33 اولویت را برای تخصیص ارز 4200 تومانی به نظام بانكی ابلاغ كرد كه مورد نخست آن به ارز مسافرتی اختصاص دارد.
با توجه به اینكه در مصوبه دولت نیز بر تخصیص ارز مسافرتی تاكید و در عین حال از سازمان برنامه و بودجه، وزارت راه و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خواسته شده است تا نسبت به كاهش تقاضای ارز مسافرتی پیشنهادهای خود را به معاون اول رییس جمهوری ارایه دهند؛ دور از انتظار نیست كه با بررسی این گزارش ها، تخصیص این ارز دچار جرح و تعدیل شود.
در سه ماهی كه از اجرای نظام جدید ارزی می گذرد، دولت برخی تصمیم های اولیه خود را اصلاح كرده است؛ برای نمونه ابتدا اعلام كرد برای واردات همه كالاها ارز تخصیص می دهد اما در نهایت با تقسیم بندی كالاها به چهار گروه، گروه سوم را از شمول ارز 4200 تومانی خارج و واردكنندگان را ملزم كرد از بازار ثانویه تامین كنند.
بازار ثانویه به تازگی در بستر سامانه ارزی نیما راه اندازی شده است؛ بهای ارز در این بازار را عرضه و تقاضا مشخص می كند و بالاتر از نرخ رسمی است.
«ولی اله سیف» رئیس كل بانك مركزی نیز 13 تیرماه پس از راه اندازی بازار ثانویه ارزی به خبرنگاران وعده داد كه تخصیص ارز مسافرتی در آینده نزدیك به این بازار منتقل می شود.
وی سوم اردیبهشت ماه و دو هفته پس از اجرای نظام جدید ارزی درباره اینكه میزان ارز تخصیصی كفاف هزینه های مسافران سفرهای خارجی را نمی دهد، از آنها خواسته بود برای تامین ارز مدتی صبر كنند تا شرایط مهیا شود.
هرچند در آن زمان رسانه ها بر این باور بودند كه رقم 500 یورو برای مقاصد نزدیك و یك هزارو یورو برای مقاصد دور برای سفرهای خارجی كافی نیست اما گذشت زمان نشان داد كه همین ارقام اندك نیز محل سوء استفاده برخی شده است و اكنون تشدید تقاضا برای دریافت ارز مسافرتی، نهاد تصمیم گیر را بر آن داشته تا در سیاست ها و دستورالعمل های خود بازنگری كند.
یك مقام آگاه در نظام بانكی درباره آینده ارز مسافرتی به ایرنا گفت: به طور حتم دستورالعمل ارز مسافرتی تغییر می كند اما برای این كار نیاز است موضوع در دولت بررسی و تصمیم گیری شود.
به گفته وی، با توجه به راه اندازی بازار ثانویه و انتقال تامین ارز گروهی از كالاها به این بخش كه ارز مورد نیاز آنها از محل صادرات خرُد تامین می شود، دور از انتظار نیست كه در آینده تامین ارز برخی خدمات از جمله ارز مسافرتی نیز به این بخش منتقل شود زیرا در اولویت كشور نیست.
مهدی كسرایی پور مدیر كل سیاست ها و مقررات ارزی بانك مركزی نیز هفته گذشته اعلام كرد: موضوع ارز مسافرتی در حال بررسی است؛ بانك مركزی پیشنهادهای جدیدی برای اصلاح نحوه پرداخت آن مطرح كرده كه در ستاد اقتصادی دولت بررسی و در آن جا در این باره تصمیم گیری خواهد شد.
طبق آمارهای منتشره سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از تعداد گردشگران ایرانی در بهار سال گذشته و سخنان علی اصغر مونسان رئیس این سازمان مبنی بر كاهش پنج درصدی شمار گردشگران ایرانی در بهار 97، بیش از یك میلیون و 800 هزار نفر در سه ماهه نخست امسال به خارج از كشور سفر كرده اند؛ با توجه پرداخت بیش از 312 میلیون دلار ارز مسافرتی در حدود سه ماه، سرانه هر مسافر حدود 175 دلار بوده است.
اقتصام*2025** 2023