تهران- ایرنا- ایران كه در صنعت گاز دارای مزیت نسبی بوده و در تامین 95 درصد تجهیزات آن خودكفا شده است با دستیابی به فناوری ماده بوداركننده گاز كه تاكنون در انحصار 2 كشور بوده، توانست با پیوستن به جمع تولیدكنندگان این فناوری، جایگاه خود در بازار جهانی انرژی را بیش از پیش تحكیم كند.

به گزارش ایرنا، صنعت گاز ایران به دلیل برخورداری از بزرگترین ذخایر گازی دنیا و دستیابی به چرخه كامل دانش این صنعت به عنوان مزیت نسبی اقتصاد كشور به شمار می رود؛ اكنون ایران در اكتشاف، تولید، پالایش و توزیع گاز به خودكفایی رسیده و بدون نگرانی از فشارهای خارجی به توسعه این صنعت مشغول است.
ایران به پشتوانه توسعه فازهای پارس جنوبی در سال های اخیر توانسته است تولید گاز كشور را به بیش از 850 میلیون مترمكعب در روز افزایش دهد كه البته قرار است با راه اندازی همه فازهای پارس جنوبی این میزان به حدود یك میلیارد و 200 میلیون مترمكعب در روز افزایش یابد.

** تامین 95 درصد تجهیزات صنعت گاز از داخل
اكنون سهم گاز در سبد انرژی ایران به بیش از 70 درصد رسیده است و بیش از 93 درصد جمعیت كشور از این نعمت برخوردارند. علاوه بر بخش خانگی، گاز به عنوان منبع اصلی تامین انرژی صنایع و نیروگاه ها نیز محسوب می شود.
نكته دیگر، بومی سازی بخش زیادی از تجهیزات مربوط به این صنعت است، به طوری كه بیش از 95 درصد تجهیزات این صنعت بدون تكیه به خارج، به دست شركت های ایرانی تولید می شود.
می توان ادعا كرد بسترها و زیرساخت های لازم برای خوداتكایی در صنعت گاز فراهم شده است و تشدید محدودیت های احتمالی خارجی نیز نمی تواند خللی در این صنعت كه 70 درصد انرژی كشور را تامین می كند، ایجاد كند.

** دستیایی به فناوری جدید در صنعت گاز
با وجود توان تامین 95 درصد تجهیزات توزیع صنعت گاز در داخل كشور، به دلیل نقش و اهمیت این صنعت در چرخه اقتصاد و انرژی، در شرایط كنونی كه زمزمه بازگشت تحریم های آمریكا شنیده می شود، توجهات به این صنعت بیش از گذشته معطوف شده است.
بر این اساس تلاش شده است كه در بخش هایی از این صنعت استراتژیك كه هنوز وابستگی به خارج وجود دارد، هر چه سریعتر خودكفایی حاصل شود كه تازه ترین آنها دستیابی به فناوری تولید ماده بودار كننده گاز بر پایه «مركاپتان» است.
باید دانست كه گاز در حالت طبیعی فاقد بوست و برای استفاده از آن و برای جلوگیری از وقوع حوادث ناگوار، باید یك ماده استراتژیك كه فناوری آن تاكنون در اختیار 2 كشور بوده است، به آن اضافه شود. اهمیت ماده بودار كننده گاز در این صنعت به حدی است كه استفاده از گاز بدون این ماده، ناممكن است و نبود آن می تواند باعث وقوع حوادث ناگوار گازی و واردن آمدن خسارات عظیم مالی و جانی شود.

** جزئیات دستیابی به فناوری جدید صنعت گاز
به گزارش شركت مهندسی و توسعه گاز ایران، «حسن منتظر تربتی» مدیرعامل این شركت با تشریج جزئیات دستیابی به این فناوری جدید، گفت: طراحی پایه این پروژه توسط پژوهشگاه صنعت نفت انجام شده كه صاحب دانش فنی این تكنولوژی در كشور است و سپس طراحی تفصیلی آن در واحد مهندسی به سرانجام رسید و به مرحله اجرا درآمد.
مدیرعامل شركت مهندسی و توسعه گاز ایران افزود: این پروژه با پایان پیشرفت فیزیكی آماده ورود به مرحله راه اندازی است؛ با شروع به كار آن علاوه بر تامین همه نیازهای داخل كشور به ماده بوداركننده، می توان بخشی از این فرآورده را به خارج از كشور نیز صادر كرد.
وی با تشریح اهمیت «مركاپتان ها» در صنعت گاز اظهار داشت: گاز طبیعی در صورت نشت می تواند خسارت های بسیاری را ایجاد كند از این رو نیاز داریم آن را به نحوی بودار كرده تا از بروز انفجار و حریق پیشگیری كنیم.
این مقام مسئول، مركاپتان (ماده بوداركننده گاز طبیعی) را از پایه‌های اساسی ایمنی در صنعت گاز برشمرد و تاكید كرد: با تزریق ماده بودار كننده می توان از نشتی گاز مطلع و مانع از خسارت های مالی و جانی شد.
وی اعلام كرد: ایران پس از فرانسه و روسیه كه تولیدكنندگان عمده این محصول استراتژیك در دنیا شناخته می شوند، سومین كشوری است كه با تولید سالانه 800 تن از این محصول، به باشگاه جهانی تولیدكنندگان مركاپتان می پیوندد.
تربتی با بیان اینكه دستیابی به فناوری تولید ماده بوداركننده، علاوه بر شكستن انحصار جهانی تولید این ماده، امكان صادرات و ارزآوری قابل توجهی نیز برای كشور فراهم می كند، گفت: ازآنجایی كه این محصول تولیدی از كیفیت بسیار بالایی برخوردار است، پتانسیل خوبی برای فروش در بازارهای منطقه دارد به گونه ای كه می توان مازاد مصرف داخلی را به آسانی و با قیمت مناسب به كشورهای اطراف صادر كرد.
مدیرعامل شركت مهندسی و توسعه گاز ایران به سایر طرح های توسعه صنعت گاز در پارس جنوبی اشاره كرد و گفت: با راه‌اندازی ایستگاه پشتیبان فازهای 1 تا 3 پارس جنوبی در فاز یك عسلویه، برق مطمئن با ولتاژ و فركانس پایدار برای تولید گاز در اختیار پالایشگاه‌های اول و دوم قرار گرفته است كه این موضوع در پایداری‌سازی سیستم تولید گاز موثر خواهد بود.
تربتی، درباره اهداف پروژه پست پشتیبان فازهای 1 تا 3 پارس جنوبی نیز گفت: تاكنون برای تامین برق مورد نیاز پالایشگاه‌های پارس جنوبی از نیروگاه‌های محلی استفاده می‌شد كه مشكلات فراوان این نیروگاه‌ها، شركت نفت و گاز پارس را بر آن داشت با ساخت نیروگاهی متمركز به گونه‌ای مطمئن ‌تر، اقتصادی ‌تر و آسان‌ تر، توان الكتریكی مورد نیاز پالایشگاه‌ها را تامین كند.
وی با بیان اینكه این پروژه پس از طی همه مراحل اجرا، ‌اكنون آماده راه‌اندازی و تحویل موقت به بهره‌بردار است، گفت:‌ با راه‌اندازی پست پشتیبان، می‌توان بخشی از توربین‌های قدیمی فازهای 1 تا 3 كه هزینه‌های نگهداری و مشكلات زیادی را به سیستم تحمیل می‌كنند از مدار خارج كرده و توان الكتریكی مطمئن‌ و قابل اطمینانی را برای افزایش پایداری تولید گاز طبیعی در اختیار پالایشگاه‌های اول و دوم قرار داد.
ماده بودار كننده در همه پالایشگاه‌های گاز و نفت برای بودار كردن گاز طبیعی و گاز مایع قابل استفاده است كه تاكنون از خارج از كشور وارد می شد. اما تولید این ماده در كشور، علاوه بر قطع واردات و صرفه جویی ارزی، زمینه صادرات را نیز فراهم می كند.
با توجه به بازگشت تحریم های آمریكا و احتمال كارشكنی این كشور در صادرات ماده بودار كننده گاز به ایران، لزوم خودكفایی در تولید این محصول بیش از پیش احساس می شود، زیرا در صورت نبود این ماده، امكان انتقال گاز برای مصرف در بخش خانگی و صنعتی با چالش ها و موانع عمده ای مواجه می شود.
اقتصام**2022** 2023