عفونت دندان كودكان را جدی بگیرید

دكتر 'زهرا بحرالعلومی' روز یكشنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا افزود: پوسیدگی های درمان نشده و در بعضی مواقع هم ضربه به دندان های شیری، باعث عفونت می شوند، عفونت ها به سرعت در كودكان پیشرفت كرده گاهی باعث دهیدراتاسیون كودك می شود.

* عوارض عفونت دندان كودكان
وی تصریح كرد: عفونت دندان ها در فك بالا منجر به درگیری چشم و بافت های اطراف آن و در فك پایین هم ممكن است باعث مشكلات تنفسی و مشكل در باز شدن دهان (ترسیموس) شود.
دكتر بحرالعلومی، عوامل ایجاد كننده پوسیدگی را میكروب های پوسیدگی زا، دندان ها و بزاق فرد، مواد قندی و نشاسته ای و عامل زمانی ذكر كرد و اظهار داشت: هر چهار عامل، زنجیره ای را تشكیل می دهند كه منجر به پوسیدگی می شود.

* نقش پر رنگ عوامل محیطی در ایجاد پوسیدگی
این استاد دانشكده دندانپزشكی یزد در پاسخ به سوالی در مورد میزان نقش وراثت در عفونت دندان كودكان هم گفت: مطالعات، نشان می دهد كه اثر عوامل محیطی بسیار قوی تر از توارث در ایجاد پوسیدگی ها هستند.
این متخصص دندان نوزادان و كودكان یادآورشد: عفونت ها در مواردی ممكن است انتشار خونی یافته و در نهایت منجر به عفونت نورولوژیك شود.

* ضرورت مراجعه به دندانپزشك تا یك سالگی
وی به والدین توصیه كرد برای جلوگیری از پوسیدگی های زودرس دوران كودكی (پوسیدگی شیشه شیر)، به محض رویش دندانها، تمیز كردن و مسواك زدن را شروع نمایند و تعداد دفعات مصرف شیر و یا مایعات شیرین را هنگام خواب و در خواب به حداقل برسانند .
بحرالعلومی اضافه كرد: همچنین از یك سالگی برای معاینه به دندانپزشك كودكان مراجعه نمایند، از 3 سالگی هم فلوراید تراپی را سالی 2 تا سه بار در مطب انجام دهند، البته اگر پوسیدگی های زودرس در دندان ها وجود داشته باشد باید فلوراید تراپی زودتر شروع شود.
به گفته وی در سن 6 تا 7 سالگی، زمان رویش اولین آسیاهای دائمی است كه این دندانها را اصطلاحا دندان 6 می گویند و در انتهای فك در پشت دندانهای شیری رویش می نمایند.
این استاد دانشگاه اضافه كرد: برای شیارپوش (فیشور سیلانت) این دندانها به دندانپزشك مراجعه نمایند و حداقل سالی دو بار كودك خود را برای معاینات دوره ای دندانها نزد متخصص ببرند.

*شیوع پوسیدگی دندان كودكان یزدی بعلت مصرف مواد قندی
متخصص دندان كودكان و اطفال افزود: به نظر میرسد شیوع پوسیدگی در استان یزد به علت مصرف مواد قندی و شیرینیجات، عدم مراجعه به موقع والدین به دندانپزشك و اهمیت ندادن به دندانهای شیری نسبتا بالاتر از سایر نقاط كشور باشد.

* نقش مخرب باورهای نادرست بر دندان كودكان
وی به برخی باورهای نادرست كه منجر به تشدید عفونت های دندان نوزادان و كودكان منجر می شود اشاره كرد و گفت: شیری بودن دندانها و كمی سن كودك موجب می شود با اصطلاحاتی چون 'صبر كنیم تا بزرگتر شود، دندان شیری كه پر نمی كنند یا دندان شیری كه عصب و ریشه ندارد' روبرو شویم.
به گفته او همه اینها صرفا در جهت وخیم تر شدن اوضاع، عمل نموده و تا ایجاد آبسه دندان پیش خواهد رفت.
بحرالعلومی تصریح كرد: با این باورهای نادرست، بعضی مواقع كودك را به تحمل درد و رنج غیر ضروری و غیر قابل درمان مجبور نموده ایم .

* اهمیت مراجعه به هنگام به دندانپزشك
وی محدوده سنی دندانپزشكی كودكان را از دوره نوزادی تا پایان نوجوانی اعلام كرد و یاد آور شد: اولین ملاقات دندانپزشكی نوزاد باید حداقل تا یك سالگی صورت گیرد.
به گفته این متخصص، این دیدار زودهنگام به دندانپزشك و والدین اجازه می دهد در مورد راه های برقراری بهداشت دهانی عالی قبل از ایجاد مشكل جدی گفتگو كنند.

* تفاوت دندانپزشكی كودكان و بزرگسالان
خانم بحرالعلومی اظهار داشت: اساس انجام كار دندانپزشكی برای كودكان ، توانایی هدایت آنها برای كسب تجربیات دندانپزشكی و بوجود آوردن نگرش مثبت نسبت به این بخش است.
وی تفاوت عمده بین درمان دندان كودكان و بزرگسالان را در ایجاد رابطه دانست و گفت: در بزرگسالان، رابطه بین دندانپزشك و خود بیمار است اما درمان كودكان، متكی به رابطه بین دندانپزشك، بیمار، والدین یا مراقب اوست و در واقع یك مثلث درمانی در اینجا وجود دارد.

* اهمیت تغذیه مادر و نوزاد
این استاد دانشكده دندانپزشكی با اشاره به اینكه تغذیه مادر در دوران جنینی بر سلامت دندانهای نوزاد، تاثیرگذار است اظهار داشت: مادران در دوران نوزادی و كودكی باید فرزند خود را از نظر تغذیه و بهداشت دهان، تحت مراقبت قرار دهند.
به گفته وی همچنین در كودكان نوپا، مادران باید برای پیشگیری از ضربه و شكستگی دندانها و فك، وقت بیشتری صرف نمایند ضمن آنكه استفاده از اقدامات پیشگیری مثل فیشورسیلانت و فلوراید و مراجعه به موقع به دندانپزشك و ترمیم دندانهای شیری را هم در دستور كار خود قرار دهند.

* سن شروع مسواك
وی گفت: فعالیت های حذف پلاك و تمیز كردن دندانها همزمان با رویش دندان های شیری باید توسط والدین با گاز یا پارچه مرطوب انجام شود.
بحرالعلومی در مورد سن شروع استفاده از مسواك و نخ دندان هم اظهار داشت: تا 2 سالگی با مسواك انگشتی و بدون خمیر دندان، 3 تا شش سالگی، مسواك و خمیر دندان به اندازه دانه نخود ضمن آنكه در این سن باید از نخ دندان نیز استفاده شود و مسواك زدن و نخ دندان باید توسط والدین انجام گیرد.
به گفته او از 6 تا 12 سالگی باید كم كم مسئولیت مسواك زدن و كشیدن نخ دندان به عهده خود كودك گذاشته شود و البته والدین هم نظارت كنند.

* چگونه كودك را برای درمانهای دندانپزشكی آماده كنیم؟
وی تصریح كرد: روش های گوناگونی برای آماده سازی كودك وجود دارد كه از جمله معرفی وسائل دندانپزشكی با زبان كودكانه ، روش الگوسازی، منحرف كردن حواس كودك، شروع كردن درمان با درمانهای ساده و دادن جایزه است.
این متخصص با بیان اینكه دندانپزشكی كه برای كودكان كار می كند باید بردباری بیشتری داشته باشد و وقت بیشتری را صرف نماید اضافه كرد: دندانپزشك باید نوآوری داشته و این روش ها را ارتقا دهد.
به گفته وی برخی كودكان به هیچ یك از این روش ها پاسخ نمی دهند كه دلیل آن سن بسیار پایین كودك، اضطراب بیش از حد و معلولیت های ذهنی جسمی است كه در این موارد از ارامبخشی و بیهوشی استفاده می شود.
بحرالعلومی یادآور شد: در این موارد دندانپزشك كودكان باید با پزشك متخصص كودكان و متخصص بیهوشی هم مشاوره نماید ، آرامبخشی در مطب، ممنوع است و حتما باید در كلینیك های مجاز انجام شود.
وی تصریح كرد: متاسفانه در بسیاری از شهرها از جمله شهر یزد شاهد این هستیم كه از اصطلاح دندانپزشكی در خواب استفاده می شود و والدین تصور می كنند كه یك خواب معمولی است در حالی كه داروهایی كه استفاده می شود همان داروهای بیهوشی بوده و امكان آپنه و برونكو اسپاسم و لارنگو اسپاسم وجود دارد.
وی با اشاره به اینكه بی حسی كودكان و بزرگسالان تفاوتی ندارد گفت: با توجه به وزن كودك باید مقدار لازم را محاسبه نمود و تزریق كرد، حتی در كم سن ترین بیمار نیز می توان آمپول بی حسی استفاده كرد.

* حضور یا عدم حضور والدین در اتاق دندانپزشك
بحرالعلومی یادآور شد: اكثریت دندانپزشكان كودكان به والدین اجازه حضور در اتاق كار را می دهند، حضور والدین می تواند باعث اطمینان خاطر كودك و والدین شود و محروم كردن والدین از حضور در اتاق كار به دلایلی مثل دخالت والدین، محدودیت در تعاملات كودك با دندان پزشك و راحتی خود دندانپزشك است.
به گفته او این مسئله بر مبنای سیاست مطب و تصمیم گیری فردی خود دندانپزشك است و دندانپزشكانی كه این اجازه را نمی دهند باید مزایا و معایب را برای والدین توضیح دهند.

* اهمیت نقش دندان های شیری در دهان كودك
وی، متخصص دندان كودكان را متخصص دهان آنها هم دانست و در مورد نقش دندان های شیری در دهان نوزاد، اضافه كرد: دندان های شیری در زیبایی، تكلم، تغذیه ،حفظ فضا و پیشگیری از عادت های زبانی نقش داشته، همچنین هدایت رویش دندانهای شیری را بر عهده دارد.

*** هزینه دندانپزشكی كودكان، بیشتر از بزرگسالان است
این متخصص دندان اطفال با بیان اینكه معمولا هزینه های دندانپزشكی كودكان از بزرگسالان به علت صرف وقت بیشتر، بالاتر است به دوره های آموزش دندانپزشكی كودكان اشاره كرد و افزود: دوره تخصصی این رشته یك دوره سه ساله است كه فرد پس از دوره عمومی، تجربیات و مهارت های لازم برای درمان پزشكی كودكان را آموزش می بیند.
6197