تاریخچه پذیرش مسیحیت در روسیه

به گزارش روز یكشنبه خبرنگار ایرنا از مسكو، مسیحیت ارتدوكس در قرن یازدهم میلادی با گرویدن ولادیمیر پادشاه كی یف دین رسمی روسها شد.
كنیاز (پادشاه) ولادیمیر سویاتسلاو (به اوكراینی ولدومیر سواتسلاو) در سال 970 میلادی پادشاه نووگراد شد و سپس كی یف را تصرف كرد و خود را پادشاه كی یف خواند كه مادر شهرهای روسی محسوب و نامیده می شد.
وی تا 30 سالگی بت پرست بود و حتی تلاش كرد كه در آیین بت پرستی اصلاحاتی صورت دهد تا تعداد بت پرستان روسیه بیشتر شود.
وی معبدی واحد برای بت ها ایجاد كرد كه الهه هایی همچون استریسبوگ، سمارگ، داژدبوگ، خورس و موكوش را شامل می شد.
در روایات تاریخی آمده است: پادشاه روسها می خواست از این طریق و با تقویت بت پرستی، ملت روس را در محدوده حكومت خود منسجم كند اما متوجه شد كه این اقدام امكانپذیر نیست و آیین بت پرستی منجر به پراكندگی و ایجاد تفرقه بین مردم می شود.
وسولد چاپلین یك كشیش و كارشناس امور مسیحی برجسته روس معتقد است: بسیاری از ملت های بت پرست در طول تاریخ به سرعت مسلمان یا مسیحی شدند یا از بین رفتند كه نمونه آن اسلاوهای منطقه بالتیك بودند.
وی كه رئیس انجمن مسیحی به نام «ماموریت روسی» است، خاطرنشان كرد: ولادیمیر پادشاه روسیه این واقعیت را درك كرد و پی برد كه بت پرستی ثمربخش نخواهد بود و باعث نابودی روسیه می شود.
در داستان هایی كه نسل به نسل در روسیه منتقل شده، آمده است كه ولادیمیر به فكر انتخاب دینی آسمانی افتاد و از این رو نمایندگان چند مذهب از جمله اسلام و مسیحیت ارتدوكس یونانی و رومی و یهودیان را دعوت كرد از دین خود برای او بگویند.
پس از معرفی مذاهب، ولادیمیر از درباریان مشورت خواست و آنها گفتند باید برای شناخت بهتر ادیان، هیات هایی را به هر یك از كشورهایی كه از این مذاهب پیروی می كنند اعزام كنیم تا از نزدیك همه چیز را با چشم خود ببینند.
درباریانی كه در راس هیات ها به چند كشور سفر كرده بودند، مشاهدات خود را به پادشاه گفتند و ولادیمیر وقتی متوجه شد مسلمانان و یهودیان خوردن گوشت خوك را حرام می دانند و تنها در مسیحیت خوردن شراب حرام نیست، مسیحیت را برگزید چرا كه معتقد بود در روسیه بدون خوشگذرانی زندگی ممكن نیست.
هیاتی هم كه به یونان سفر كرده بود گفتند كه شكوهی كه در این كشور دیده اند در هیچ جای دیگر نیافته اند و با شور و شوق این كشور تعریف می كردند.
با این وجود مورخان روسی معتقدند عاملی كه سبب شد پادشاه روسها مسیحیت ارتدوكس را برگزیند، ارتباط دائم و روابط روسیه آن زمان با امپراتوری بیزانس بود.
به گفته آنها، مسیحیت با روحیه روسها و مجموعه تصورات فرهنگی و اصول اخلاقی و سنت های این ملت سازگاری بیشتری داشت.
در همین حال برخی مورخان نقش یك زن را در انتخاب ولادیمیر و گرایش او به مسیحیت مهم تاثیر گذار می دانند.
ایگور دانیلوفسكی از جمله این مورخان است. وی گفت كه در سال 987 ولادیمیر شهر كورسون (خرسونوس كنونی) یونانی را كه در جنوب غربی شبه جزیره كریمه قرار داشت، تصرف كرد.
ولادیمیر وعده داد در صورتی كه امپراتور بیزانس «آنا» خواهر خود را به وی به شوهری دهد شهر كورسون را به یونانی ها پس خواهد داد.
پادشاه روس معتقد بود كه این ازدواج باعث افزایش اعتبار و ارتقاء جایگاه وی تا اندازه امپراتوری بیزانس خواهد شد.
دانیلوفسكی ادامه داده است: اما آنا با این ازدواج مخالفت كرد و گفت تا زمانی كه ولادیمیر بت پرست است هرگز با او وصلت نمی كند.
بسیاری از مردم روسیه می گویند: زمانی كه آنا خواهر امپراتور بیزانس در مشایعت تعدادی از روحانیون به روسیه به شهر كورسون در كریمه می آید، ولادیمیر دچار نابینایی می شود، آنا به ولادیمیر پیشنهاد می كند برای شفا یافتن غسل تعمید كند و پادشاه پس از اینكه مسیحیت را می پذیرد و غسل تعمید می كند، بینایی خود را دوباره به دست می آورد.
«ایگور دانیلوفسكی» دیگر مورخ روس گفته است ولادیمیر پادشاه روسها پس از اینكه مسیحیت را پذیرفت دوباره شفا یافت و همراه با آن شروع به رشد روحانی و اخلاقی كرد.
شبكه تلویزیونی روسی «میر24» در گزارشی در این خصوص آورده است: بسیاری از مورخان بر این باورند كه روسیه با پذیرفتن مسیحیت استقلال یافت و كنیاز ولادیمیر آگاهانه این مسیر را انتخاب كرد.
به عقیده آنها، كنیاز ولادیمیر به همراه مسیحیت ارتدوكس، آزادی و استقلال از دیگر امپراتوری ها را برگزدید بنابراین این مساله نقطه عطفی در تاریخ ملت روس برای رسیدن به یك امپراتوری بزرگ بود.
پادشاه روس پس از پذیرفتن مسیحیت سیاست غرب را رد كرد زیرا به عقیده وی امپراتوری رم می خواست از طریق كلیسای كاتولیك، روسیه را زیر پوشش خود قرار دهد.
در مقابل امپراتوری روم شرقی یا بیزانس با وجودی كه كشوری قدرتمند بود اما هیچ تمایلی برای تسلط مذهبی و سیاسی بر روسیه نشان نمی داد و به همین ولادیمیر از آن بیشتر استقبال كرد.
ایگور دانیلوفسكی مورخ روس می گوید انتخاب مسیحیت ارتدوكس، روسیه را قاطعانه از غرب دور كرد.
وی معتقد است كه به همراه مسیحیت فرهنگ كتاب خوانی به روسیه آمد و این دستاورد بزرگی بود كه ملت روس را در میدان فرهنگی كشورهای مسیحی قرار داد و كشور بطور تصورناپذیری در مسیر رشد و توسعه و پیشرفت قرار گرفت.
وی می گوید مسیحیت ارتدوكس باعث تغییر جغرافیایی مرزهای روسیه شد و پس از پذیرش این مذهب، روسیه در بین ملت های همجوار مسیحی به عنوان سرزمینی كه از طرف خدا برای نجات تعیین شده شناخته شد و قلمرو آن به تدریج گسترش یافت.

** اختلافاتی كه میان روسیه و اوكراین هنوز پابرجاست
همزمان با روس ها، اوكراینی ها هم دیروز مراسم مسیحی شدن خود را در شهرهای مختلف این كشور جشن گرفتند با این تفاوت كه هر كدام حق را به خود می دهند و معتقدند كه دیگری به دنبال دزدیدن فرهنگ دیگری است.
در واقع می توان گفت از اولین روزهای مسیحی شدن روس ها تا امروز كه یكهزار سال از آن می گذرد، اختلاف تاریخی میان روسیه و اوكراین آغاز شد چرا كه ولادیمیر سویاتوسلاویچ پادشاه روسها در سال 978 میلادی بر تخت سلطنت در كی یف نشست و در سال 1015 میلادی مسیحیت را پذیرفت و آن را دین رسمی روسیه كرد.
در آن زمان روسیه به صورت كنونی كه پهناورترین كشور جهان است نبود و از چند منطقه در بخش اروپایی این كشور تشكیل می شد كه هر كدام پادشاهی مستقلی داشتند.
كی یف (پایتخت كنونی اوكراین) در آن زمان پادشاهی كوچكی بود كه چند پادشاهی دیگر روسها ازجمله پادشاهی نووگراد در همسایگی آن قرار داشت.
روسها و اوكراینی ها به عنوان دو ملت اسلاونژاد تا امروز درباره تاریخ خود اختلافات عمیق خود را حل نكرده اند و همچنان بحث در این خصوص جریان دارد و گاهی بر گرمای آن نیز افزوده می شود.
روس ها معتقدند اگر چه تاریخ دو كشور در طول یكهزار سال اخیر فراز و نشیب هایی داشته، اما حداقل در سه قرن اخیر اوكراین بخشی از قلمرو امپراتوری پیشین روسیه بوده است.
یكی از اختلافات بزرگ دو كشور رهبریت كلیسای ارتدوكس است، در حالی كه بخش عمده جامعه كلیسایی اوكراین توسط كلیسای ارتدوكس روس به رهبری پاتریارك كریل اداره می شود كی یف درصدد ایجاد كلیسای مستقل است تا وابستگی خود را به روسیه به حداقل برساند.
به گزارش خبرنگار ایرنا از مسكو، در ضلع جنوب غربی كاخ كرملین و در كنار مسیر ویژه ورود مقامات به كاخ، مجسمه 17 متری ولادیمیر مقدس بربالای یك تپه به چشم می خورد كه در یك دست صلیب رومی و در دست دیگر شمشیر دارد.
رئیس جمهوری روسیه دو سال پیش در هنگام رونمایی از این مجسمه گفته بود كه شاه ولادیمیر برای همیشه به عنوان رهبری كه سرزمین های روسیه را متحد كرد در یادها زنده است.
با این وجود به نظر نمی رسد اختلاف ها به این زودی ها پایان یابد چرا كه اوكراینی ها معتقدند ولادیمیر هرگز در مسكو زندگی نكرده و تنها پادشاه این كشور است، بنابراین محل اصلی مجسمه ای كه در نزدیكی كاخ كرملین قرار دارد، كی یف است.
اروپام*391* * 1346**1485