هيجان كاذب در بازار ارز

در حالي كه تنها يك روز از معارفه عبدالناصر همتي، رئيس جديد ساختمان لاجوردي خيابان ميرداماد مي‌گذرد، سكه و ارز روز پرهيجان و ركوردسازي را پشت سر گذاشتند، بانك مركزي در اطلاعيه‌اي اعلام كرد كه «تحولات غيرعادي اخير در بازار ارز و طلا، تناسبي با واقعيات اقتصادي و توان ارزي كشور ندارد. برنامه‌هاي مقتضي و رويكردهاي جديدي كه در برنامه اعلامي رئيس كل جديد نيز آمده بود، در دست تهيه است كه ظرف روزهاي آينده عملياتي كرده و اطلاع‌رساني لازم را در اين خصوص به عمل خواهد آورد.»

چنانكه از گفته‌هاي محمد كشتي‌آراي، رئيس اتحاديه طلا و سكه برمي‌آيد، طلا در بازار ايران به اندازه كافي هست و كمبودي وجود ندارد. او به «ايران» مي‌گويد: «از آنجا كه خريد ارز براي مردم كار دشواري شده است، تمام كساني كه به دنبال تبديل پول خود به كالا هستند، به بازار سكه هجوم آورده‌اند.» سكه با حباب يك ميليون توماني در حال به دست گرفتن رهبري ساير بازارهاست و اميد به ديروز (يكشنبه) روز عجيبي براي بازار ارز و طلاي ايران بود. روز شنبه زماني كه عبدالناصر همتي به‌عنوان نخستين تغيير در كابينه دوازدهم روي صندلي رياست كل بانك مركزي نشست، قيمت‌ها در بازار - كه به گفته كارشناسان نشاني از استقبال از ترميم كابينه بود- عقب نشيني كرد. اما اين عقب نشيني مقطعي ديري نپاييد و در روز اول كاري رئيس كل جديد بانك مركزي قيمت‌ها در بازار ركوردهاي تازه‌اي به ثبت رساند.

اين درحالي است كه همتي در روز معارفه خود مهم‌ترين برنامه‌اش را حذف رانت ارزي موجود اعلام كرد. ولي به‌نظر مي‌رسد قلاب‌هاي بازار ارز و طلا به عواملي كه تا پيش از اين در آن مؤثر بود رها شده و بازار كار خود را مي‌كند و هيجان حرف نخست را مي‌زند. حال بايد ديد كه چه عواملي قيمت‌ها را در بازار ارز و طلا تعيين مي‌كند و آيا برنامه‌هاي جديد دولت براي مقابله با رانت‌هاي موجود دراين بازارها به كمك مي‌آيد. با اين حال فعالان بازار منتظر اعلام و اجراي برنامه‌هاي جديد رئيس كل بانك مركزي هستند كه از سوي رئيس جمهوري و معاون اول او التهابات بازار ارز و طلا و رانت‌هايي كه دراين بازارها وجود دارد بايد در اولويت همتي قرار گيرد.

در روزهايي كه دسترسي به ارزهاي عمده در بازار غيررسمي بشدت محدود شده است، اين بازار طلا و بخصوص سكه است كه رهبري ساير بازارها را بر عهده گرفته و با پالس‌هايي كه از اين بازار مخابره مي‌شود، ساير بازارها هم آرايش خود را تغيير مي‌دهند.

روزگذشته در بي‌سابقه‌ترين رشد تاريخي در بازار، هر سكه تمام بهار طرح قديم در نيمه روز تا 400 هزار تومان هم گران شد و اين كالاي جذاب اين روزها را به 4.4 ميليون تومان هم رساند كه در ادامه فعاليت بازار و توقف خريد و فروش قيمت‌ها اندكي به عقب برگشت. به طوري كه هنگام تنظيم اين گزارش سكه تمام طرح جديد با 150 هزار تومان افزايش برروي 4 ميليون و 26 هزار تومان ايستاد. سكه تمام طرح قديم هم 37هزار و 500 تومان بالا رفت و به 3 ميليون و 355 هزار تومان رسيد. نيم سكه هم كه در ميانه روز به نزديكي 2 ميليون رسيده بود، به يك ميليون و 855 هزار تومان و ربع سكه به 942 هزار و 500 تومان رسيد.

طلاي 18 عيار هم با عبور از مرز 300هزارتومان براي هر گرم ركورد جديدي براي خود به ثبت رساند و تا 307 هزار تومان پيش رفت. اين درحالي است كه در روزهاي اخير اونس طلاي جهاني كه پيش از اين به‌عنوان يكي از پايه‌هاي اصلي تعيين نرخ طلا در ايران بود روي 1223 دلار ثابت مانده است. بنابراين مدت‌هاست كه سكه در بازار ايران رابطه خود را با اونس طلا قطع كرده است و نگاه آن تنها به دلار و مسائل داخلي است.

تحولات روز گذشته در بازار ارز هم به عجيبي بازار سكه بود. چرا كه جهش‌هاي قيمتي ارزهاي عمده دراين روز به بالاي هزار تومان رسيد. بدين ترتيب يورو با 1444 تومان افزايش به 12 هزار و 745 تومان، پوند با 1624 تومان رشد به 14 هزار و 329 تومان و درهم با 338 تومان گراني به 2977 تومان رسيد. دلار نيز در بازار غيررسمي از مرز رواني 10 هزار تومان عبور كرد.

** سكه بيش از يك ميليون تومان حباب‌دارد
درحالي قيمت‌ها در بازار ارز و طلا با جهش‌هاي تاريخي روبه‌رو شده است كه مسئولان اتحاديه‌هاي تخصصي آنها هم از اين شرايط متعجب هستند. محمد كشتي آراي عضو اتحاديه طلا و جواهر دراين باره به «ايران» گفت: از آنجا كه خريد ارز براي مردم كار دشواري شده است، تمام كساني كه به‌دنبال تبديل پول خود به كالا هستند به بازار سكه هجوم آورده‌اند.

به گفته وي طلا در بازار ايران هيچ كمبودي ندارد و به اندازه كافي وجود دارد ولي ضرب سكه طلا تنها در اختيار بانك مركزي است.وي با اشاره به اينكه هم‌اكنون حباب قيمتي سكه به بيش از يك ميليون تومان رسيده است گفت: اين حباب و قيمت اين روزهاي انواع سكه در بازار در طول تاريخ بي‌سابقه بوده است.

عضو اتحاديه طلا و جواهر درپاسخ به اين سؤال كه آيا با وجود قيمت‌هاي بالا خريد و فروش در بازار انجام مي‌شود افزود: به‌دليل نوسان بالاي قيمتي در بازار سكه ميل به فروش بسيار كم شده است. روز گذشته نيز به‌دليل رشد شديد قيمت‌ها معامله در اين بازار متوقف شد. كشتي آراي ادامه داد: برهمين اساس قيمت انواع سكه از تابلوي واحدهاي صنفي پاك و به صفر تغيير كرد.

** پادويي كه 38 هزار سكه خريد
هر وقت كه بستر سوداگري در بازاري فراهم مي‌شود، اين افراد خاص هستند كه حرف اول را مي‌زنند. اين افراد با استفاده از افراد عادي خريدهاي كلان خود را در بازار ارز و طلا انجام مي‌دهند در حالي كه بسياري از آنها به ذي‌نفوذان متصل هستند. كساني كه براي فرار از شناسايي با دست افراد ديگري سوداگري مي‌كنند كه نمونه واضح آن را رئيس كل سازمان امور مالياتي افشا كرده است.

درهمين ارتباط رئيس كل سازمان مالياتي با بيان اينكه، كشف بيش از 4000شركت صوري نشان از سود‌جويي عده‌اي خاص است، گفت: فهرست 50 نفر اول خريدار سكه از بانك مركزي دريافت شد كه مشخص شده بالاترين خريدار سكه پادوي شركت است.

سيد كامل تقوي‌نژاد در برنامه گفت‌و‌گوي ويژه خبري سيما با اشاره به اينكه يكي از مقامات بانك مركزي فهرست 50 نفر اول خريدار سكه را به ما اعلام كرده است، ​گفت: همه اينها شناسايي شدند و بالاترين خريدار سكه به تعداد 38 هزار و 200 سكه، جوان متولد سال 1365 پادو و كارگر يك شركت است كه تنها اظهار نامه مالياتي او بيمه نامه اتومبيل پرايد بود. وي درباره فرارهاي مالياتي گفت: تاكنون با شناسايي 605 نفر مؤدي در كشور كه تراكنش‌هاي سنگين مشكوك داشتند 8 هزار و 150 ميليارد تومان ماليات را مطالبه كرديم.

تقوي‌نژاد افزود: از كساني كه اطلاعات ناقص دادند قبلاً​ 4 هزار و 240 ميليارد تومان ماليات ابراز كردند اما از محل بررسي مجدد، رقم واقعي 9 هزار و 830 ميليارد تومان بود. وي افزود: از محل شناسايي كساني كه كارت‌هاي بازرگاني غير را گرفته بودند با همكاري قوه قضائيه، وزارت اطلاعات و بقيه دستگاه‌ها 6 هزار و 248 نفر را شناسايي كرديم و نخستين بار از محل شناسايي افراد اصلي در اين زمينه 4 هزار ميليارد تومان ماليات گرفتيم.

وي با بيان اينكه كارگروه ويژه تشكيل داديم كه هفته‌اي 2 بار تشكيل جلسه مي‌دهد، گفت: اطلاعات 22 شركت واردكننده خودرو را كسب كرديم كه مجموع پرداخت ماليات آنها در سال‌هاي 1391 تا 1394، پنج ميليارد و 600 ميليون تومان بود اما تا الان 830ميليارد تومان از آنها ماليات گرفتيم.رئيس كل سازمان امور مالياتي كشور افزود: 6 ميليون و 400 هزار ركورد اطلاعات مربوط به ارز، سكه و طلا اخذ كرديم.

تقوي‌نژاد درباره ماليات بر عايدي سرمايه گفت: اين نوع ماليات يكي از ابزارهاي مالياتي مدرن است و زيرساخت‌هاي آن بايد ايجاد شود و اكنون زيرساخت‌هاي لازم فراهم است و بايد اين موضوع مطرح شود. وي درباره ماليات بر خانه‌هاي خالي هم گفت: در قانون حكمي وجود دارد مبني بر اينكه وزارت مسكن بايد سامانه اسكان و املاك را در كشور راه‌اندازي كند و نسبت به شناسايي خانه‌هاي خالي اقدام و به سازمان امور مالياتي اعلام كند.

** التهابات بازار ارز و طلا در اولويت رئيس‌كل جديد بانك مركزي
همتي، نظر ديگري در رابطه با التهابات بازار ارز داشته و در اولين اظهاراتش در جايگاه رئيس كل بانك مركزي اين مسائل را به صراحت بيان كرد. او معتقد است كه وضعيت كنوني بازار ارز محصول عدم تعادل ترازنامه نظام بانكي، بي‌تدبيري در استفاده از ابزارهاي سياست پولي و سردرگمي در اعمال سياست‌هاي ارزي است. دليل اصلي ايجاد نابساماني در بازار ارز از نگاه او عدم كنترل و هدايت جريان نقدينگي، خلق نقدينگي بي‌ضابطه توسط شبكه بانكي و نبود ابزارهاي جايگزين مناسب براي دارايي‌هايي مانند ارز و سكه و طلا و همچنين القاي جو بدبيني و انتظارات نقدي توسط دشمنان با هدف ايجاد تصويري نامطمئن از آينده در ذهن مردم است. با اين حال رئيس جمهوري و معاون اول وي در زمان صدور حكم رياست بانك مركزي براي همتي تأكيد داشتند كه مسائل ارزي و حفظ ذخاير و همچنين كنترل شرايط ارز در اولويت كاري وي قرار گيرد. رئيس كل بانك مركزي البته تأكيد دارد كه برنامه‌هاي خاصي براي بازار ارز داشته و حفظ قدرت ارزي را در صدر برنامه‌هايش قرار داده است.

منبع: روزنامه ايران؛ 1397،5،8
گروه اطلاع رساني**1699**2002