مقبره مشروطه نویسان زیر تلی از خاك

به دعوت اعضای شورای شهر به این خانه می رویم، خانه در كوچه ای بن بست واقع شده، انتهای كوچه بیمارستان لقمان دیده می شود و تابلو اورژانس بیمارستان از دور هم قابل خواندن است، در كنار نرده های بیمارستان دیوار سفید رنگی است كه در كوچكی دارد، در كه باز می شود، به درون حیاط خانه ملك المتكلمین وارد می شویم.
منظره اولیه تلی از آهن، چوب، آجر و خاك است كه در لابه لای آن سرسبزی هایی دیده می شود، خوب كه نگاه می كنید سرسبزی مربوط به بوته های لوبیا و خیار است كه توسط سرایدار در فضایی نامناسب كاشته شده و البته گلهای مصنوعی نیز در درون گیاهان به خاك فرو رفته است.
كارگران مشغول كار هستند و با حضور كاركنان شهرداری و افراد حاضر، تردد در حیاط سخت است و باید به سختی از بین افراد زمین را نگاه كنید شاید قبری دیده شود.
بالاخره یك سنگ قبر دیده می شود مربوط به اسدالله ملك زاده كه به گفته قاسم عسگری (سرایدارخانه) پسر ملك المتكلمین است.
عسگری می گوید صور اسرافیل، ملك المتكلمین، همسر و سه پسرش در این خانه دفن شده اند.
وقتی سراغ قبر صوراسرافیل را از او می گیریم، گوشه ای در میان این شلوغی را نشان می دهد و می گوید: سنگ قبر صوراسرافیل داشت ترك می خورد روی آن خاك ریختیم كه از بین نرود!
فضایی كه به سمت زیر زمین منتهی می شود نیز فضای كوچكی است كه تلی از آجر و خاك آن را مسدود كرده است؛ می گویند قبر همسر ملك المتكلمین و پسر او مهدی ملك زاده نیز در این زیر زمین است.
در حیاط ایوان مسقفی وجود دارد كه بخشی از ستون های آن از بین رفته و سقف بتونی شیب دار شده و كارگران برای جلوگیری از ریزش پایه های فلزی را برای آن تعبیه كرده اند.
این خانه، خانه حاجی میرزا نصرالله ملك‌المتكلمین (1287–1239) از خطبای مشهور دوره مشروطیت و در شمار یكی از اصلی‌ترین واعظان مشروطه خواه ‌است كه در روز 3 تیر 1287 هجری شمسی، به همراه میرزا جهانگیر خان شیرازی پسر آقا رجبعلی، مدیر روزنامه «صور اسرافیل» (به خاطر نام روزنامه‌اش به صور اسرافیل ملقب شد) در مقابل محمدعلی شاه در باغشاه تهران به قتل رسیدند.

*تعیین تكلیف در نخستین جلسه بعد از تعطیلات شورا
علی اعطا سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران نیز اظهار داشت: امیدوارم بودیم بین دو تاریخ 14 مرداد(روز صدور فرمان مشروطیت) تا 17 مرداد ماه (روز خبرنگار) این مكان به بهره برداری برسد.
وی تاكید كرد: بهسازی و مرمت این خانه به یك مطالبه عمومی تبدیل شده و بهتر است هرچه زودتر مراحل كار انجام و شاهد بهره برداری از این مكان باشیم.
اعطا در گفت و گو با ایرنا خاطر نشان كرد كه شهرداری برای رفع تصرف این خانه باید هزینه كند و نیازمند مصوبه شورای شهر است.
سخنگوی شورای شهر عنوان كرد: در اولین جلسه بعد از پایان تعطیلات شورای شهر، موضوع در دستور كار اعضا قرار گرفته و تصمیم گیری می شود.
وی گفت: این خانه از سال 85 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و در حال حاضر خانه در اختیار سرایدار قرار دارد كه با رفع تصرف، می توان طرح بهسازی را اجرا كرد.

*محوطه زیر خانه كاملا خالی و خطر آفرین است
محمود نیك دست پیمانكار خانه ملك المتكلمین درباره مرمت این خانه در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: زیر محوطه كاملا خالی است، گویا چاه بوده و اكنون ریزش كرده است.
وی گفت: با توجه به خطر ریزشی كه وجود دارد باید عملیات تخلیه، مهار و شمع كوبی شود.
نیك دست تاكید كرد: ایوان خانه كه سه قبر زیر آن قرار دارد نیز، پوشش بتنی دارد كه در حال ریزش است و فعلا مهار شده است.

* وضع موجود تثبیت شده است
نصرالله آبادیان سرپرست شهرداری منطقه 11 نیز در بازدید از خانه ملك المتكلمین گفت كه لایحه بهسازی و مرمت خانه، آماده است و با طی مسیر از شورا و رفع معارض بصورت اساسی كار آغاز می شود.
وی گفت: اكنون تثبیت وضع موجود انجام شده و بعد از جلسه صحن علنی و تصویب شورای شهر به طور جدی فعالیت شروع می شود.
آبادیان اظهار داشت: جنس كار در این خانه به دلیل داشتن مالك و متصرف با سایر خانه ها متفاوت است.
وی گفت: بخشی از این خانه در محدوده بیمارستان لقمان است و باید حریم آن هم تعیین شود.
شهردار درباره برآورد مالی بهسازی خانه این را هم گفت كه هنوز برآورد مالی انجام نشده است.

*حفظ تاریخ مشروطیت
الهام فخاری عضو كمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران اینجا فقط مقبره نیست و تاریخی را به همراه خود دارد كه باید حول محور مشروطه احیا شود و نوجوانان نسل كنونی از تاریخ جمهوریت كشورشان مطلع شوند.
وی گفت: این محل یادبود كسانی است كه موجب شدند ما امروز جمهوریت داشته باشیم و خونشان پای ایران ریخته شد.
فخاری با اشاره به وضعیت موجود خانه اظهار داشت: اینجا مگاپروژه نیست كه نیازمند بودجه كلان باشد و با تلاش مسئولان تلاش می شود برای نسل كنونی حفظ شود.
وی افزود: اعضای شورای شهر 14 مهرماه، كه به نام روز بازگشایی دوباره مجلس مشروطه نامگذاری شده، مجددا از این خانه بازدید خواهند كرد.
تهرام/7244//1348