امروز تفاوت بالایی بین هزینه زندگی در تهران و دیگر استان‌های كشور دیده می‌شود.
وضعیت خرج و مخارج و هزینه‌های جاری زندگی و تسهیلات محل سكونت و لوازم زندگی مورد استفاده خانوارها و مسكن و خوراك و... همه و همه در تهران به‌طور سرسام آوری بالاتر است.
همین امر سبب مهاجرت تعداد بالایی از تهرانی‌ها به شهرهای اقماری شده است.
طبق اعلام بانك مركزی، به صورت كلی، میزان درآمد خانوار در سال گذشته با رقم 17میلیون و 966هزار و 976 ریال از هزینه‌ها پیشی گرفته است.
بر پایه این گزارش، متوسط درآمد یك خانوار شهری در سال گذشته 36میلیون و 606هزار و 291 ریال و متوسط هزینه نیز 35میلیون و 109هزار و 43 ریال بوده است؛ بنابراین درآمد هر خانوار در سال قبل، ماهانه یك‌میلیون و 497هزار و 248 ریال از هزینه‌ها بیشتر بوده است.
همچنین بر اساس اعلام مركز آمار ایران طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوار با قدمتی 50ساله از مهم‌ترین طرح‌های آماری مركز آمار ایران است.
در سال 1396 تعداد خانوارهای آمارگیری‌شده در این طرح 18701 خانوار نمونه در نقاط شهری و 19261 خانوار نمونه در نقاط روستایی كشور است.
نگاهی به اهم نتایج طرح در سال 1396 در مناطق شهری و روستایی نشان می‌دهد: متوسط هزینه كل خالص سالانه یك خانوار شهری 525/329هزار ریال بوده است كه نسبت به رقم مشابه در سال قبل 7/15درصد افزایش نشان می‌دهد.
از هزینه كل سالانه خانوار شهری750/76هزار ریال با سهم 3/23درصد مربوط به هزینه‌های خوراكی و دخانی و 775/252هزار ریال با سهم 7/76درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراكی بوده است.
در بین هزینه‌های خوراكی و دخانی، بیشترین سهم با 1/22درصد مربوط به هزینه آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده‌های آن و در بین هزینه‌های غیرخوراكی بیشترین سهم با 43درصد مربوط به مسكن بوده است.
متوسط درآمد اظهارشده سالانه یك خانوار شهری947/366هزار ریال بوده است كه نسبت به سال قبل، 7/15درصد افزایش داشته است.
براین اساس در سال 1396 رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری برابر با رشد هزینه كل سالانه است.
منابع تامین درآمد خانوارهای شهری نشان می‌دهد كه 4/34درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، 1/16درصد از مشاغل آزاد كشاورزی و غیركشاورزی و 6/49درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تامین شده است. مقایسه درصد خانوارهای شهری استفاده‌كننده از لوازم عمده زندگی در سال 1395 نسبت به سال 1396 نشان می‌دهد كه خانوارهای استفاده‌كننده اتومبیل شخصی از 6/47 به 6/50، یخچال فریزر از 5/60 به 2/63، جاروبرقی از 3/90 به 0/91، ماشین لباسشویی از 5/84 به 3/86، ماشین ظرفشویی از 8/5 به 3/7، و مایكروفر از 3/10 به 4/12درصد افزایش یافته است.
در سال 1396، عمده‌ترین نوع سوخت مصرفی 8/93درصد از خانوارهای شهری برابر گرما، گاز طبیعی شبكه عمومی بوده است.
متوسط هزینه كل خالص سالانه یك خانوار روستایی 760/178هزار ریال بوده است كه نسبت به سال قبل 9/13درصد افزایش نشان می‌دهد.
از هزینه كل سالانه خانوار روستایی 504/66هزار ریال با سهم 2/37درصد مربوط به هزینه‌های خوراكی و دخانی و 166/112هزار ریال با سهم 8/62درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراكی بوده است.
در بین هزینه‌های خوراكی و دخانی، بیشترین سهم با 2/25درصد مربوط به هزینه آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده‌های آن و در بین هزینه‌های غیرخوراكی، بیشترین سهم با 1/29درصد مربوط به مسكن بوده است.
متوسط درآمد اظهار شده سالانه یك خانوار روستایی 842/201هزار ریال بوده است كه نسبت به سال قبل 1/14درصد افزایش داشته است.
منابع تامین درآمد خانوارهای روستایی نشان می‌دهد كه 4/29درصد از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، 7/31درصد از مشاغل آزاد كشاورزی و غیركشاورزی و 8/38درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تامین شده است.
مقایسه درصد خانوارهای روستایی استفاده‌كننده از لوازم عمده زندگی در سال 1395 نسبت به سال 1396 نشان می‌دهد كه خانوارهای استفاده كننده اتومبیل شخصی از 27 به 6/29، یخچال فریزر از 6/41 به 2/45، جاروبرقی از 1/64 به 2/64، ماشین لباسشویی از 1/52 به 9/53، ماشین ظرفشویی از 2/0 به 3/0 و مایكروویو از 6/1 به 9/1درصد افزایش رسیده است.
در سال 1396 عمده‌ترین نوع سوخت مصرفی 4/64درصد از خانوارهای روستایی برای گرما، گاز طبیعی شبكه عمومی و 1/25درصد نفت سفید بوده است.
هزینه بالای معیشت در تهران
بررسی‌ها نشان می‌دهد 17درصد از جمعیت ایران در استان تهران زندگی می‌كنند. طبیعتا به فراخور این جمعیت، سهم این استان در فعالیت‌های صنعتی، تجاری، كشاورزی و خدماتی نیز بالا می‌رود.
از همین جمعیت 17درصدی كشور كه در این استان متمركز شده است می‌توان استنباط كرد اقتصاد چه وضعیتی دارد.
23درصد از تولید ناخالص ملی به استان تهران تعلق دارد. این یعنی سهم عمده فعالیت‌های اقتصادی در این استان متمركز است.
9/13 دهم‌درصد از تولید ناخالص بخش صنعت كشور مربوط به استان تهران است.
در بخش خدمات این سهم به حدود 35درصد می‌رسد اما در بخش كشاورزی این سهم پایین‌تر است چرا كه سهم زمین‌های كشاورزی در استان تهران به‌نفع دیگر بخش‌ها كاهش یافته است.
درآمد سرانه خانوار شهری در تهران كمی بیش از 5/3میلیون تومان است و این میزان درآمد بالاتر از دیگر نقاط كشور است. رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران گفت: متوسط درآمد سرانه كشور طبق آخرین آمار حدود دو‌میلیون تومان در ماه برای هر خانوار است.
می‌بینید درآمد خانوار تهرانی 5/1میلیون تومان بالاتر از متوسط كشوری است و همین امر خود انگیزه‌ای را برای مهاجرت ایجاد می‌كند.
بخش عمده‌ای از مهاجران نیز جذب بخش‌های خدماتی می‌شوند چون این بخش اقتصاد بزرگ‌تر از سایر بخش‌هاست.
به گزارش خبر آنلاین، نعمت‌ا... تركی ادامه داد: این بالا‌بودن درآمد، در بالا‌بودن هزینه‌های خانوار نیز صدق می‌كند، برای درك بهتر باید اشاره كنم كه درآمد دو‌میلیون تومانی خانوار در برخی استان‌ها بین 30 تا 35درصد امكان پس‌انداز دارد اما درآمد سرانه 5/3میلیون تومانی خانوار اصلا جایی برای پس‌انداز ندارد چون هزینه زندگی، بسیار بالاست و گرانی مسكن فشار زیادی به خانوار وارد می‌كند.
به‌طور دقیق هزینه زندگی در تهران بین 40 تا 45درصد بالاتر از متوسط كشوری است.
همچنین سرپرست وزارت كار گفته است كه طرحی مشابه طرح اشتغال روستایی با این حجم از عملیات و اختصاص 5/1میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی كمتر اتفاق افتاده است.
به گزارش ایسنا، انوشیروان محسنی‌بندپی افزود: اگر زمینه اشتغال در روستاها را فراهم كنیم، حاشیه‌نشینی كاهش می‌یابد و بردن منابع به سمت اشتغال روستایی منجر به تولید اشتغال می‌شود.
او ادامه داد: درصددیم تا اطلاعات طرح اشتغال روستایی در هر استان را استخراج كنیم و در اختیار نمایندگان آن استان قرار بدهیم.
این مقام مسئول در عین حال با بیان اینكه هنوز شكاف زیادی بین درآمد خانوارهای شهری و روستایی وجود دارد، به آمار مركز آمار ایران درباره متوسط درآمد خانوارهای شهری و روستایی اشاره كرد و گفت: برابر آمارها متوسط درآمد خانوار شهری 36میلیون تومان در سال و متوسط درآمد خانوار روستایی 20میلیون تومان اعلام شده كه نشان می‌دهد فاصله عمیقی ایجاد شده و مهاجرت روستاییان به شهرها را به‌دنبال داشته است.
محسنی‌بندپی در ادامه متذكر شد: تاكید رئیس‌جمهور این بود كه تسهیلات اشتغال روستایی به‌طور دقیق رصد شود تا به اشتغال موقتی و ناپایدار منجر نشود، چون ما در گذشته تجربه ناموفق طرح بنگاه‌های زودبازده را داشتیم كه باید از آن درس بگیریم.
مهاجرت مستاجران به شهرهای اقماری
هزینه برای رسیدن به نزدیك‌ترین ایستگاه مترو از هر یك از مناطق، كرایه‌ای حدود 88 الی 220هزار تومان در ماه است و به همین دلیل است، كه كرایه مسكن در تهران برای مستاجران مقرون‌به‌صرفه نیست و به‌گفته نایب‌رئیس اتحادیه املاك كشور بسیاری از مستاجران به شهرهای اقماری تهران مهاجرت می‌كنند.
به گزارش مهر، حسام عقبایی در این مورد اضافه می‌كند: در ماه‌های اخیر و به‌دنبال افزایش قیمت مسكن و اجاره‌بها در شهر تهران شاهد روند مهاجرت اقشار اجاره‌نشین از تهران به سمت شهرهای اطراف هم چون شهریار، پردیس و رودهن هستیم كه البته مشكلات اجتماعی را می‌تواند در شهرهای مهاجرپذیر ایجاد كند.
همچنین رئیس اتحادیه املاك ورامین در خصوص چگونگی استقبال مردم از خانه‌های اجاره‌ای شهرهای اطراف تهران گفت: كرایه‌های مسكن در ورامین حدود 20درصد افزایش‌یافته است و همین افزایش كم، قیمت پایین كرایه‌ها و نیز قدرت پایین خرید و یا اجاره مسكن در تهران سبب استقبال بیش‌ازپیش مستاجران از واحدهای اجاره‌ای این مناطق شده است. ابوطالب شیركوند اضافه كرد: كنترل بازار خرید و اجاره مسكن دستوری نیست و با بخشنامه میسر نمی‌شود، اما ما سعی داریم، با ابزارهای موجود، در حد توان از افزایش غیرمتعارف اجاره‌بها جلوگیری كنیم.
روزنامه آرمان
1735
تاریخ انتشار: ۵ شهریور ۱۳۹۷ - ۰۸:۳۴
تهران- روزنامه آرمان امروز- دوشنبه- با انتشار گزارشی به قلم سحر افشاری با عنوان جای خالی پس‌انداز در زندگی پایتخت‌نشینان به موضوع هزینه زندگی و مخارج در تهران می پردازد.