حریم امنی كه از تو دریغ می شود

به گزارش ایرنا، تعداد یوزپلنگ های تلف شده در اثر تصادف در منطقه عباس آباد در شرق استان سمنان از سال 1389 تاكنون به 9 قلاده رسیده و حصاركشی به عنوان گام اول ایمن سازی در این استان در پیچ و خم مسایلی مانند تعلل در آغاز فعالیت پیمانكار، جدی نگرفتن مساله و مباحث اعتباری، گرفتار شده است.
منطقه حفاظت شده توران در شهرستان شاهرود استان سمنان یكی از بهترین زیستگاه های یوزپلنگ آسیایی از گونه های نادر حیات وحش جهان است و بر اساس اطلاعات موجود، از سال 1389 تاكنون 9 قلاده یوز ارزشمند حیات وحش منطقه توران در اثر تصادف با خودرو تلف شده اند.
بیش از یكسال بود كه از تصادف خودروهای عبوری در منطقه عباس آباد در محور شاهرود- سبزوار در استان سمنان در مسیر تهران- مشهد خبری مخابره نشده بود.
آخرین مورد از تصادف و تلف شدن این تیزپای آسیایی در شرق استان سمنان، مربوط به آبان 1395 بود، تا اینكه در اواسط مرداد امسال، خبر تصادف یك توله یوز یك و نیم ساله دوباره توجه همه را جلب كرد.
این توله یوز كه در اثر تصادف از مهره پنجم ستون فقرات قطع نخاع شده بود، با وجود تلاش كارشناسان كشور برای بهبود با انجام عمل جراحی، از دست رفت و دوباره این سوال را در افكار عمومی مطرح كرد كه چرا این گونه در معرض خطر انقراض حیات وحش باید به این راحتی تلف شود.
منطقه حفاظت شده توران در شهرستان شاهرود استان سمنان یكی از بهترین زیستگاه های یوزپلنگ آسیایی بر روی كره زمین است كه به دلیل برخورداری از چرخه غذایی حیات وحش، شرایط زیستی خوبی برای یوز آسیایی در بالای هرم غذایی ایجاد كرده است.
هر ساله دوربین های محیطی سازمان حفاظت محیط زیست، محیط بانان و یا شهروندان، تصاویر مستندی از عبور و حضور یوز آسیایی در منطقه توران ثبت می كنند كه معیاری برای شمارش این گونه مهم است.
عبور بخشی از جاده اصلی تهران- مشهد از مسیر اَلحاك در جاده میاندشت- عباس آباد، باعث ناامن شدن محل زندگی این گونه در خطر انقراض شده است و این یوزها گاهی هنگام عبور از جاده در اثر برخورد با خودرو تلف می شوند.
بنا به اعلام اداره كل حفاظت محیط زیست استان سمنان، امسال مشاهده پنج مورد یوزپلنگ آسیایی در منطقه توران استان توسط محیط بانان ثبت شده است و چهار مورد مشاهده مردمی غیرمستند نیز وجود دارد.

** ماجرای توله یوزی كه تلف شد
صبح چهارشنبه هفدهم مرداد 97 خبر تصادف یك توله یوز با خودرو در منطقه عباس آباد شهرستان شاهرود در استان سمنان مخابره شد و یك هفته بعد خبر آمد كه توله یوز مصدوم از تصادف با خودرو، با وجود تلاش های تیم دامپزشكی سازمان حفاظت محیط زیست تلف شد.
این توله یوزپلنگ نر حدود یك و نیم ساله در جاده عباس آباد در استان سمنان بر اثر تصادف با یك وسیله نقلیه مصدوم شد كه بعد از انجام عكسبرداری مشخص شد مهره پنجم این حیوان شكسته و قطع نخاع شده و برای اینكه امید بهبود حیوان از دست نرود مورد عمل جراحی قرار گرفت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، پس از انجام عمل جراحی بر روی این یوز در پارك طبیعت پردیسان، این توله به محل قرنطینه انتقال یافت و با وجود مراقبت لازم به خاطر قطع نخاع ناشی از تصادف، در آخر این توله نر در 24 مرداد تلف شد.

** وجود 47 قلاده یوز بر اساس علم خال شناسی
معاون پروژه ملی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در گفت گو با ایرنا سمنان تاكید كرد: بر اساس مطالعات مبتنی بر تصاویر دوربین های كارگذاری شده طی 16 سال وجود 47 قلاده یوز در ایران اثبات شده است.
رجبعلی كارگر با اشاره به اینكه یوزپلنگ ها در تصاویر دوربین ها بر اساس علم خال شناسی شمارش شده اند، افزود: خال های یوز آسیایی مانند اثر انگشت انسان، در هر قلاده منحصر به فرد است كه به شمارش دقیق كمك می كند.
وی یادآور شد: بر این اساس به طور قطع 47 قلاده یوزپلنگ آسیایی در ایران داریم اما از تعداد بیشتر آنها اطلاعی در دست نیست.
به گفته معاون پروژه ملی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، برآورد جمعیت گربه سانان به دلیل سبك زیستی آنها مشكل است زیرا آنها بیشتر در عرصه های میلیون هكتاری و كویری دورافتاده از دسترس انسان زندگی می كنند.
كارگر بیان كرد: در زیستگاه توران شاهرود در استان سمنان آنچه مشاهده شده سه قلاده یوز ماده به همراه توله هایش بوده و در ماه های اخیر نیز 2 قلاده یوز نر در تصاویر دیده شده ولی به طور قطع تعداد این گونه در توران بیشتر است.

** مسیر عباس آباد منطقه حساس تصادفات یوزآسیایی
معاون پروژه ملی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی با اشاره به اینكه مسیر عباس آباد در زیستگاه حساس یوزها قرار داد كه منجر به از دست رفتن یوزها در تصادفات شده است، گفت: مشاور مطالعات پروژه ملی حفاظت از یوز دو سوی حدود 12 كیلومتر از جاده را منطقه حساس زیستی یوزها اعلام كرده است.
رجبعلی كارگر اضافه كرد: 2 سال پیش مقرر شد با همكاری سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت راه و شهرسازی این بخش به منظور ممانعت از ورود یوزها به جاده حصاركشی شود كه از سوی پیمانكار وزارت راه این مساله اجرایی نشده است.

** تعلل پیمانكار عامل تاخیر در حصاركشی زیستگاه یوز
مدیركل راه و ترابری استان سمنان در گفت و گو با ایرنا افزود: مناقصه اجرای حصاركشی حوالی جاده عباس آباد كه زیستگاه اصلی یوزپلنگ آسیایی است آذر 96 برگزار و پیمانكار انتخاب شد.
سیدعبدالمجید نژادصفوی با اشاره به تعلل پیمانكار در اجرای این طرح با بهانه های مختلف مالی، تاكید كرد: این پیمانكار به استانداری سمنان شكایت برده بود و در نشست های مشترك به منظور اجرای طرح، توافق شد سه میلیارد ریال از هشت میلیارد ریال اعتبار طرح حصاركشی به صورت نقد در اختیار پیمانكار قرار گیرد، با این وجود، همچنان پیمانكار طرح نسبت به محل تامین اعتباراقدامی نكرده است.
وی با اشاره به اینكه مراتب این مساله طی 6 نامه تاكنون به وزارت راه و شهرسازی ارسال شده تا این طرح هر چه سریع تر تعیین تكلیف شود، گفت: حصاركشی در قالب این طرح می بایست در 2 نقطه به طول 10 كیلومتر انجام شود.
نژادصفوی تاكید كرد: بهتر است درباره وضعیت پیمانكار در اجرای این طرح تصمیم گیری شود، یا باید پیمانكار طرح را اجرا كند و یا طبق قانون مراحل لازم درباره پیمانكار با ضبط ضمانت نامه اقدام شود.
مدیركل راه و ترابری استان سمنان یادآور شد: در سال گذشته سه دوره مناقصه برای انتخاب پیمانكار برگزار شده بود كه شركت كننده ای نداشت و در آخرین مناقصه، پیمانكار مذكور برنده مناقصه شد ولی تاكنون به اجرای حصاركشی اقدام نكرده است.

** حصاركشی هشت كیلومتر زیستگاه یوز آغاز شد
مدیركل حفاظت محیط زیست استان سمنان با بیان اینكه در هفته های اخیر پیمانكار با استقرار تجهیزات خود حصاركشی هشت كیلومتر حساس منطقه عباس آباد را آغاز كرده است، گفت: این مرحله امن سازی اولیه برای كم كردن هجمه و خطر برای یوزها در داخل منطقه است.
عباسعلی دامنگیر با اشاره به اینكه بیشترین عبور یوزپلنگ آسیایی در این منطقه ثبت شده است، افزود: تصادفات منجر به تلف شدن یوزها نیز در همین منطقه از جاده رخ داده است و انجام طرح حصاركشی نیز بر اساس همین مطالعات انجام می شود.
وی با اشاره به اعتبار 10 میلیارد ریالی برای حصاركشی هشت كیومتر جاده عباس آباد در استان سمنان، اضافه كرد: با اجرای 2 مرحله مناقصه پیمانكار انتخاب شد و اعتبار مازاد بر این نیز از سوی اداره كل حفاظت محیط زیست استان سمنان درخواست شد كه با آن موافقت شده است. مدیركل حفاظت محیط زیست استان سمنان افزود: حصاركشی از سوی پیمانكار دارای قرارداد با این اداره كل، در مسافت چهار كیلومتر رفت و برگشت انجام می شود.

** توران شاهرود مولد یوز آسیایی
معاون پروژه ملی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی افزود: زیستگاه توران شاهرود در استان سمنان از بهترین مناطق مولدگاه یوز در ایران است كه نیازند مراقبت بیشتر است.
رجبعلی كارگر با اشاره به عبور محور اصلی تهران- مشهد در منطقه عباس آباد از دل زیستگاه توران، تاكید كرد: فنس كشی، نصب تابلوهای راهنما و تابلوهای هشداردهنده چشمك زن، از اولین اقدام های مراقبتی از یوز باید در این منطقه تكمیل شود.
وی با تاكید بر اینكه سازمان حفاظت محیط زیست در اجرای فنس كشی منتظر اقدام وزارت راه نمانده و به تازگی با اعتباری بیش از 10 میلیارد ریال این طرح را آغاز كرده است، بیان كرد: این حصاركشی با هدف هدایت یوزها برای عبور از زیرگذرهای جاده اجرا می شود.

** 30 كیلومتر حساس باید حصاركشی شود
معاون محیط طبیعی اداره كل حفاظت محیط زیست استان سمنان بیان كرد: 30 كیلومتر از جاده عباس آباد نقطه حساس عبور یوزآسیایی از جاده است كه تلفات در اثر تصادفات نیز در همین منطقه بوده است.
بهرامعلی ظاهری تاكید كرد: حصاركشی برای هشت كیلومتر از این مسیر یعنی چهار كیلومتر در دو خط رفت و برگشت اكنون آغاز شده است.
وی تصریح كرد: تعداد یوزپلنگ های تلف شده در اثر تصادف در منطقه عباس آباد در شرق استان سمنان از سال 1389 تاكنون به 9 قلاده رسیده و حصاركشی به عنوان گام اول ایمن سازی در این استان است.
ظاهری با اشاره به تلاش سازمان حفاظت محیط زیست برای شتاب در طرح حصاركشی برای مراقبت هرچه بیشتر از عبور یوز آسیایی، افزود: هدف از حصاركشی اطراف جاده، هدایت یوزها برای عبور از زیرگذر جاده است كه به طور معمول برای عبور سیلاب تعبیه شده است.
وی با اشاره به آغاز فعالیت پیمانكاری كه با سازمان حفاظت محیط زیست قرارداد دارد، خاطرنشان كرد: پیمانكار دیگری با وزارت راه و شهرسازی قرارداد دارد كه اجرای آن هنوز آغاز نشده است.
ظاهری با اشاره به اینكه حصاركشی هشت كیلومتر از 15 كیلومتر گام اول ایمن سازی جاده برای عبور یوز آسیایی است، تاكید كرد: تاكنون 15 چراغ چشمك زن و 15 تابلوی هشدار عبور یوزپلنگ دراین نقطه حساس نصب شده است.
6103