به گزارش ايرنا، غدير تاريخ، جغرافيا و روايت نيست، غدير ماجراي ولايت است، واقعه غدير خم، يكي از مسلم ترين مسائل تاريخ اسلام است كه صدها مورخ و مفسر شيعه و سني آن را نقل كرده اند و افرادي چون ابوريحان بيروني، خواجه نصيرالدين طوسي و فارابي نيز بر همين اساس، به تحليل فلسفه «امامت» پرداخته اند. ابن سينا نيز به موضوع نص (حديث صريح غدير)، در كتاب شفا پرداخته و آن را بهترين راه براي تعيين جانشين دانسته است.
غدير در لغت به معناي آبگير است؛ گودالي در بيابان كه آب باران در آن گرد آيد. در ميان راه 2 شهر بزرگ مكه و مدينه، محلي است به نام «جُحفه» كه در زمان رسول گرامي اسلام، كاروانيان حج از آنجا عبور مي كردند،اما علت نام گذاري اين غدير به خم، آن است كه آبگير آنجا به شكل خمِ رنگرزان بوده و برخي قبايل صحرايي، گاه جامه هاي رنگ كرده خود را در اين آبگير مي شسته اند.
از ماجراهاي غدير و خطبه خواني پيامبر و دعاهاي ايشان و صرف نظر از حدود 17 هزار جمع حاضر و بلند كردن دست علي (ع) كه بگذريم؛ اينكه چه عاملي سبب شد تا پس از رحلت پيامبر اكرم مردم، بخصوص انصار، بدون توجه به واقعه غدير خم، در سقيفه جمع و براي پيامبر (ص) جانشين تعيين كردند؟ طبق نظر كارشناسان مسائل تاريخي و مذهبي دلايل مختلفي وجود دارد كه بشرح زير است:
وجود تازه مسلمانان، منافقان در ميان مسلمانان؛ كينه توزي بعضي نسبت به علي (ع)، وجود تفكرات جاهلي مبني بر جوان بودن علي (ع)، مطيع كامل پيامبر نبودن است.
وظيفه مومنان در روز عيد غدير؛ اميرمومنان علي (ع) درباره وظايف مومنان در روز عيد غدير مي فرمايند: « در اين روز با گسترش دادن در هزينه و لوازم خانواده تان به سوي آنان برويد و به برادرانتان نيكي كنيد. خداي را براي آنچه به شما بخشيده است، سپاس گوييد. با هم باشيد؛ كه خداوند، جدايي و پراكندگي شما را سامان مي بخشد. به يكديگر نيكي كنيد؛ كه خداوند، الفت شما را پايدار ميسازد. نعمتهاي خدا را به همديگر هديه دهيد؛ كه خداوند چندين برابر عيدهاي پيشين و عيدهاي آينده به شما پاداش ميدهد؛ پاداشي كه ويژه چنين روزي است. نيكي كردن در اين روز، ثروت را ثمر بخش مي سازد و بر عمر مي افزايد. همدردي كردن و مهرورزي با يكديگر در اين روز، رحمت خداوندي را جلب ميكند. آن اندازه كه توان داريد از فضل خداوند براي برادران و خانواده تان با بذل آنچه موجود است، آماده و فراهم سازيد. لبخند و شادماني را ميان خويش و در برخوردهايتان آشكار سازيد و ستايش و سپاس خداوند را بر آنچه به شما بخشيده است، نمايان كنيد».
لسان العرب در معناي «علي» آورده است: «َجُلٌ عَلِيٌّ أَي شريف»؛ يعني شخصي كه والامقام و بلند مرتبه است. همچنين مفردات در معناي «علي» مي گويد: «العَليُّ: هو الرّفيع القدر من: عَلِي».
همچنين كلمه علي در قرآن، به عنوان صفت خداوند (نه اسم) آمده است و به همين معناست. كلمه علي با مشتقات هم معنايش يعني؛ العلي ، علياً، و در اعراب مختلف، هشت بار آمده است.
علي در عربي به معني بلند، بلند بر آمده، بلند قدر؛ بزرگ، شريف و توانا؛ نامي از نام‌هاي خداوند متعال، حضرت علي(ع) (حضرت امير)، ابوالحسن علي ابن ابي طالب، نخستين امام شيعيان، ملقب به اميرالمومنين، مرتضي علي، شاه نجف، پسر عمو و داماد پيامبر اسلام(ص)، نخستين مردي كه اسلام آورد و در راه ترويج اسلام كوشش بسيار كرد. در وقت نماز به دست يك تن خارجي به نام ابن ملجم در مسجد كوفه شهيد شد. آرامگاهش در نجف زيارتگاه مسلمين است.
واقعه غدير را بايد يكي از مهمترين اهداف بعثت و از اساسي ترين برنامه پيامبر اسلام (ص) براي بقاي دين اسلام دانست.
حضرت محمد مصطفي (ص) در بازگشت از حج، آخرين رسالت خويش را از طريق وحي انجام داد: «يا ايها الرسول بلِّغ ما انزل إليك...» سوره مائده آيه 67. «اي پيامبر، آن چه از سوي پروردگارت بر تو نازل شده است، به مردم ابلاغ كن، و اگر نكني، پيامش را نرسانده اي. خداوند تو را از گزند مردم نگه مي دارد».
پيامبر اسلام (ص) بدنبال دريافت پيام وحي در هيجدهم ذي الحجه سال يازدهم هجري در مكاني به نام غدير خم نخست به مردم فرمود: آيا من نسبت به شما ولايت ندارم؟ همه گفتند: بلي اي پيامبر خدا سپس فرمود: «هر كه را من مولا و رهبر او هستم، زين پس علي رهبر و مولاي اوست. خدايا، دوست بدار هر كه علي را دوست مي دارد، و دشمن بدار هر كه علي را دشمن مي دارد. خدايا، ياري كن هر كه علي را ياري مي كند و خوار بشمار هر كه علي را خوار شمارد».
بزرگان صحابه نيز به علي (ع) تبريك گفتند. از اين كه زين پس امام علي (ع) مقام ولايت را بر عهده دارد، آيه نازل شد كه با اين كار دين اسلام و نعمت كامل شد.
در غدير هيچ شك و تشويشي نيست، تساهل و تسامحي نيست و چشم پوشي از حقي نيست؛ حتي اگر اين حق، حق يك زن نصراني باشد. در اين خط طاغوت معنايي ندارد. تمام عظمت طاغوت در برابر تمام عظمت ابوذر پابرهنه قرار مي گيرد؛ تسليم و حقير و خفيف.در خط غدير، حكم، حكم خداست؛ اما قرآن بر سر نيزه نيست؛ شجاعت و دلاوري در قلب مالك اشتر است.
در حكومت غدير سادگي و صداقت مطرح است. در اين حكومت جامعه اي نياز به پيشوا دارد كه فرد فردش در مدرسه اسلام تربيت شده اند. اين جامعه است كه بايد از آلودگي هرگونه تجاوز، چه قلمي و فكري و فرهنگي، چه نظامي و كشورگشايانه با منطق ها و تاريخ هاي ساختگي به نام اسرائيل پاك شود.
اما رمز مانايي عيد «غدير»، كمال دين و اتمام نعمت در سايه تداوم خط رسالت در شكل و قالب امامت بود. به فرمان پيامبر خدا (ص) مسلمانان مامور شدند «ولايت» را به صاحب ولايت تبريك گويند و با آن حضرت بيعت كنند. رسول خدا نيز بر اين نعمت الهي شادماني كرد و فرمود: «الحمدلله الذي فضلنا علي جميع العالمين.»
آيه قرآن به صراحت، اين روز را روز اكمال دين و خشنودي پروردگار از اين واقعه و اين تعيين وصي دانسته، رمز ديگري ازعيد بودن غديرخم است. فرخندگي اين روز و عظمت اين مراسم و عيد بودن غدير، در آن روز و لحظه بر همگان روشن بود. اين نكته را حتي «طارق بن شهاب» مسيحي كه در مجلس عمربن خطاب حضور داشت، فهميده بود كه گفت: اگر اين آيه (اليوم اكملت لكم دينكم...) (مائده / 3) در ميان ما نازل شده بود، روز نزول آيه را عيد ميگرفتيم. هيچ يك از حاضران نيز حرف او را رد نكردند. خود عمر نيز سخني گفت كه به نوعي پذيرش حرف او بود.
جايگاه و اهميت عيد غدير از منظر آيات و روايات به گونه اي توصيف شده است كه تحليل معنايي آن گستره دين شناسي, پيامبرشناسي, دشمن شناسي, سنت شناسي, امام شناسي و امت شناسي را دربر مي گيرد.
مايوس شدن كفار از دست اندازي به دين، «اليوم يئس الذين كفروا من دينكم، فلا تخشوهم و اخشون»، كامل شدن دين «اليوم اكملت لكم دينكم»، تمام كردن نعمت هاي الهي «و اتممت عليكم نعمتي»، راضي شدن به انتخاب دين اسلام (علي) براي مسلمانان «و رضيت لكم الاسلام دينا».
امام صادق(ع) مي فرمايند: «عيد غدير، عيد بزرگ خداوند متعال است.» (وسايل الشيعه، ج۵ ص۲۲۴)
همچنين غدير؛ عيد بزرگ پيامبران است، امام صادق (ع) مي فرمايند: «خداوند متعال هيچ پيامبري را مبعوث نكرد مگر اينكه عظمت روز عيد غدير را شناخت و آن را عيد گرفت، ضمن آنكه غدير؛ عيد ولايت است.
شخصي از امام صادق(ع) پرسيد: «آيا براي مومنين غير از عيد فطر و قربان و روز جمعه عيد ديگري هم مي باشد؟» آن حضرت فرمودند «آري عيد ديگري هم براي مومنين مي باشد و آن روزي است كه دستان مبارك حضرت علي (ع) در روز عيد غدير توسط پيامبر اسلام(ص) بالا برده شد، و مساله ولايت حضرت علي(ع) برعهده زنان و مردان قرار گرفت و اين روز عيد ولايت مي باشد.»
غدير؛ عيد فروزان و باز هم امام صادق(ع) فرمودند: «روز عيد غدير در ميان روزهايي مثل عيد فطر و قربان و جمعه همانند ماه در ميان ستارگان است».
غدير؛ روز درود و برائت، امام صادق(ع) فرمودند: «بزرگ ترين و بهترين عيد، عيد غدير است. زيرا در آن روز اميرمومنان علي(ع) به عنوان پرچمدار مردم منصوب شد. در اين روز درود و سلام بر محمد و آل او فرستيد و از ستمگران به آنان برائت جوييد.» (بحارالانوار، ج۹۷، ص۱۱۷)
غدير؛ با عظمت ترين عيد و بهترين روز سال، امام صادق (ع) مي فرمايند: «ارزش عيد غدير برابر با هشتاد ماه است، و شايسته است آن روز ذكر خدا و درود بر پيامبر خدا زياد گفته شود.»
غدير؛ سند فضيلت حضرت علي(ع)، حادثه غدير نشان داد كه بزرگ ترين و مهم ترين سند بر فضيلت و برتري حضرت علي(ع) بر تمام صحابه و ياران پيامبر اسلام(ص) در آن زمان بوده است، و مهم ترين پيام اين حادثه بزرگ اين بود كه اگر كسي اين قابليت و لياقت را مي داشت، او انتخاب مي شد. پس غدير گوياي فضيلت و برتري در تمام ابعاد وجود مقدس حضرت علي(ع) است.
غدير؛ جشن بزرگ تاريخ، اولين جشن بزرگ غدير، جشني بود كه اصحاب غدير در حضور پيامبر(ص) برگزار كردند.
غدير؛ خط بطلاني بر تفكر جدايي دين از سياست.
اما در اين شرايط بر ماست تا با تاسي از مولاي متقيان و با سرلوحه قرار دادن حكومت و منش آن حضرت جامعه اي در خور و در شان مسلمانان و جامعه اي عاري از هرگونه آلودگي بسازيم و نگذاريم واقعه پس از غديرخم تكرار شود، تا هم توشه اي براي آخرت ما و هم جلوگيري از تكرار تلخ تاريخ پس از آن واقعه باشد.
6021
تاریخ انتشار: ۸ شهریور ۱۳۹۷ - ۱۴:۴۷
شهركرد- ايرنا- علي (ع) مظهر مهر و وفا، يار با صفاي مصطفي (ص)، عالِم به سّر عالَم، اَشجع النّاس مَن غَلبَ هواه، مرد علم و عمل، گواه تاريخ بر مظلوميت علي، او كه مهربان به مظلومان و سرسخت ترين به ستمكاران بود، علي ( ع) عدالت خداوند در زمين و شفيع روز قيامت.