كلنگي كه در هوا ماند

اين توقف پروژه در نوع خود كم نظير است زيرا از آن دست توقف هايي نبود كه دوباره از سر گرفته شود يا انتظار داشته باشيم از سر گرفته شود بلكه آنطور كه مسئولان مي گويند به طور كلي اجراي آن منتفي شده و تازه متوليان مي گويند بايد مطالعه جديد براي اجراي پروژه از ابتدا انجام گيرد.

**ماجرا چيست
وقتي آقايان از پايتخت خسته مي شوند و هوس «جوج و نوشابه» شمال مي كنند بايد از دماوند رد شوند كه ترافيك بسيار سنگين، تصادفات و هدررفت سوخت زيادي همراه دارد و به هيچ عنوان با رونق كسب و كار برخي مغازه داران داخل اين شهر برابري نمي كند.
به گزارش ايرنا با توجه به وخامت وضعيت ترافيك اين شهر طي سال هاي گذشته و به منظور حل اين معضل، براي دماوند يك كمربندي غربي ديگري موسوم به «سرهار» هم تعريف شده كه عمليات اجرايي آن به سرانجام نرسيده است.

برپايه گزارش ها اگر در شرايط عادي در يك لاين مسير ارتباطي كه از دماوند به سمت شهرهاي شمالي كشور مي گذرد در شبانه روز 35 هزار خودرو تردد مي كند اين آمار در روزهاي تعطيل به دست كم 90 هزار خودرو مي رسد كه خود گوياي وضعيت ترافيك و مراجعه مسافران است.
بلوار آيت الله خامنه اي تنها محور جنوب شهر دماوند به شمار مي رود كه حدفاصل محور فيروزكوه از پليس راه دماوند تا پل شلمبه رفت و برگشت به طول بيش از هشت كيلومتر همواره شاهد حجم بالاي ترافيك به صورت رفت و برگشت در زمان هاي آخر هفته يا ديگر ايام تعطيل است.
پروژه كمربندي جنوبي دماوند كه در صورت احداث بار سنگين ترافيك اين منطقه را بشدت مي كاهد براساس تعريف اوليه شامل دو باند هر يك به طول شش و نيم كيلومتر و دو دستگاه تونل به طول 800 متر و دو دستگاه پل به طول 500 متر بود كه از ابتداي ورودي شهر دماوند تا انتهاي محور روستاي اسلام آباد (بعد از پل شلمبه) ادامه داشت.
از جمله مزاياي احداث اين كمربندي كاهش ترافيك درون شهري، مصرف سوخت و تصادفات ناشي از تردد وسايل سنگين در داخل شهر، ايجاد اشتغال با توجه به حريم 86 متري اين آزاد راه و رفع مشكل توقف خودروها در حاشيه اين محور اعلام شده بود.

مشكل اصلي توقف اجراي اين پروژه كه اينك اجراي آن منتفي شده و مسئولان اظهاراميدواري مي كنند مطالعات آن دوباره انجام شود، وجود زمين معارض و كمبود اعتبار اعلام مي شود.

**تشريح مشكل
دماوند از جمله شهرستان هاي شرقي استان تهران است كه از پنج شهر دماوند، رودهن، كيلان، آبسرد و آبعلي تشكيل شده است و دو محور مواصلاتي مهم كشور همچون هراز و فيروزكوه نيز از اين شهرستان مي گذرد.
مقصد بسياري از خودروهايي كه وارد دماوند مي شوند ممكن است شمال هم نباشد اما از خوش نشينان و ويلاداراني هستند كه در تعطيلات به اين منطقه مراجعه مي كنند و به ترافيك دامن مي زنند.

محور هراز از جمله مهمترين جاده هاي مواصلاتي تهران به مازندران به شمار مي رود كه از حدفاصل دو شهر بومهن و رودهن از جاده دماوند به فيروزكوه منشعب شده و پس از عبور از شمال شهر دماوند بالادست دره مشاء، آبعلي، گردنه امامزاده هاشم(ع)، پلور، آب اسك، رينه و لاريجان را پشت سر مي‌گذارد و به شهر آمل مي رسد.
تهران - فيروزكوه نيز تا قائمشهر و سپس به ساري و ديگر شهرهاي شمالي و شمال شرقي كشور امتداد مي‌يابد. اين جاده ابتدا از تهران آغاز و پس از شهرهاي بومهن و رودهن با گذر از جنوب شهر دماوند به شهر فيروزكوه مي رسد و شهرهاي پل سفيد، زيرآب، شيرگاه و ... تا قائمشهر را طي مي كند كه از مسيري ديگر به مشهد مقدس ختم مي شود.
به دليل حجم زياد ترافيك در محور هراز در بيشتر مقاطع سال اكثر ماشين آلات و خودروهاي سنگين اعم از كاميون ها و تريلرها از آن عبور مي كنند.
همين امر موجب شده در روزهاي تعطيل يا فصل بهار و تابستان از چهارشنبه بعد از ظهر هر هفته و نيز ديگر مناسبت هاي تعطيل ترافيك سنگيني از پايتخت (غرب به شرق) به سمت اين محور و عصر جمعه‌ها نيز ترافيك برگشت به سمت شهر تهران (شرق به غرب) شكل گيرد و به سريالي بي پايان تبديل شود.
بخش عمده اي از اين محور با احداث كمربندي از داخل شهرهاي بين راهي بويژه بومهن خارج و موجب كاهش ترافيك شهري، تصادفات و خطرات احتمالي شده ولي در محدوده شهر دماوند همچنان اين معضل ترافيكي و جاده اي باقي است.
اين مشكل البته تنها به ترافيك و اتلاف وقت و سوخت شهروندان به عنوان سرمايه هاي ملي محدود نمي شود بلكه گاه بروز سوانح رانندگي رنج هاي غيرقابل جبراني را برجا مي گذارد.

**سدمعبر و دردسر پارك خودروها
يكي از شهروندان دماوندي با اشاره به ورود مسافران شمال به شهر دماوند و ترافيك سنگين و پارك خودروها در حاشيه خيابان اصلي اين شهر به خبرنگار ايرنا گفت: انگار اين ترافيك سهم ما دماوندي ها از سفرهاي شمال ديگر شهروندان است.
وي كه خود را ميثم اكبري معرفي كرد ادامه داد: تردد خودروهاي سنگين از داخل محدوده شهر در شبانه روز، سرعت بالاي برخي خودروهاي عبوري و بي توجهي به مقررات راهنمايي و رانندگي، شلوغي و ترافيك سنگين اين مسير در روزهاي منتهي به آخر تعطيلات شرايط را براي عبور از اين محور بسيار سخت كرده است.
اين شهروند بيان كرد: وجود مغازه هاي بسيار در حاشيه بلوار و توقف خودروهاي عبوري به صورت پارك حاشيه اي (دوبل) مشكلات اين محور را دوچندان كرده است.
يكي از رانندگان آژانس شهر دماوند نيز ضمن گلايه از شرايط موجود بويژه در آخر هفته هاي پر تردد بلوار آيت الله خامنه اي گفت: به دليل حجم بالاي تردد و ترافيك سنگين، امكان پذيرش مسافر در آخر هفته ها به محدوده جنوبي شهر دماوند مقدور نيست و همين امر موجب گلايه مسافران و رانندگان آژانس شده است.
همچنين مردم شهر دماوند از بستن بريدگي ها در روزهاي آخر هفته گلايه دارند زيرا در اوج تردد خودرو در مسيرهاي منتهي به بلوار آيت الله خامنه اي مجبورند ساعت هاي زيادي را در ترافيك بگذرانند.

برخي صاحبنظران از جمله حميدرضا غلامرضازاده از كارشناسان حوزه حمل و نقل و ترافيك در دماوند ايجاد پاركومتر و نصب دوربين كنترل ترافيك را براي حل مشكل پارك خودروها و كنترل بخشي از ترافيك پيشنهاد مي دهند و معتقدند كه شهرداري بايد با كسبه سدمعبركننده نيز برخورد كند.
اين پيشنهادها شايد بتواند به صورت محدود و كوتاه مدت كارساز باشد اما راه حل دائمي و مطمئن، ايجاد كمربندي جنوبي و راه اندازي كمربندي غربي اعلام مي شود كه سال هاست شهروندان انتظار آنها را مي كشند.

**احداث كمربندي ضروري است
سروان اسماعيل براري رئيس پليس راهور دماوند در گفت و گو با خبرنگار ايرنا بيان كرد: محور هراز و فيروزكوه از جمله محورهاي مواصلاتي پرتردد شهرستان محسوب مي شود كه از دو شهر پرجمعيت رودهن و دماوند مي گذرد و به دليل محدوديت تردد خودروهاي سنگين در محور هراز عمده ترددهاي اين خودروها از محور فيروزكوه انجام مي شود و همين امر بر مشكلات اين محور افزوده است.
وي با اشاره به اينكه هر جاده يك ظرفيت خاص براي عبور خودرو دارد افزود: به طور مثال بلوار آيت الله خامنه اي كه حد فاصل پليس راه دماوند تا پل شلمبه است، در يك لاين طي مدت زمان يك ساعت حداكثر چهار هزار وسيله نقليه مي توانند عبور كند اما در پايان هفته اين ميزان بسيار افزايش مي يابد.
براري ادامه داد: در حالت عادي به صورت ميانگين در هر لاين 35 هزار خودرو شبانه روز تردد مي كنند ولي در پايان هفته يا ايام تعطيل اين ميزان به 90هزار خودرو مي رسد.
وي در خصوص بستن بريدگي هاي مسيرهاي ارتباطي در دماوند در روزهاي آخر هفته نيز بيان كرد: موضوع اصلي نبودن كمربندي است و تا زماني كه اين امر محقق نشود بستن مقطعي بريدگي ها اگرچه باعث كاهش موقت حجم ترافيك و روان شدن محور مي شود و سياست راهنمايي و رانندگي دماوند كم كردن دفعات اين امر است.
به گفته وي نبود كمربندي بر حوادث جاده اي شهرستان مي افزايد و تردد خودروها با سرعت بالا بويژه تريلر با داشتن بار سنگين براي منطقه جنوبي دماوند كه از جمله مناطق پرجمعيت شهر محسوب مي شود بسيار خطرناك است.
وي ديگر علت هاي ترافيك اين محور را توقف هاي بي مورد و تصرف جاده و پياده روها توسط برخي كاسبان دانست و گفت: بيش از 40 درصد تصادفات ناشي از بي توجهي رانندگان به جلو است كه عمده اين مشكلات مربوط به استفاده از تلفن همراه و كاهش حواس پرتي راننده اعلام مي شود.

** جزييات مشكل معارضان
محمد رنجبر رئيس اداره راه و شهرسازي شهرستان دماوند درباره مشكل معارضان كه گفته مي شود عامل اصلي توقف پروژه كمربندي جنوبي است اظهارداشت: اين پروژه يكي از پروژه هاي وزارت راه و شهرسازي بود كه در زمان اجرا با مشكل معارضان بسيار و تملك اراضي در منطقه جنوبي دماوند رو به رو شد.
وي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا ادامه داد: اين پروژه به گونه اي نيست كه بگوييم متوقف شده زيرا در حال مطالعه است تا با معارضان كمتر اجرايي شود ولي طبق بررسي هاي صورت گرفته توسط كارشناسان امر، ميزان اعتبار تخصيصي مقرون به صرفه نبوده و همين امر عامل توقف موقت عمليات شده است.
رئيس اداره راه و شهرسازي شهرستان دماوند بيان كرد: بخشي از اين پروژه در زمان آغاز عمليات شامل خاك برداري و سنگ ريزي انجام شد ولي همچنان بلاتكليف است؛ همچنين عمده معارضان آن شخصي و زمين هاي كشاورزي بوده كه به دليل هزينه بالا امكان خريد آن وجود نداشته است.
رنجبر در خصوص اجراي كمربند غربي(سرهار) اين شهرستان نيز گفت: اين مسير كه اجراي آن از سال 94 كليد خورد از محل اتصال با محور فيروزكوه آغاز مي شود و از مقابل تاسيسات شن شويي عبور مي كند.
وي افزود: اين مسير با گذر از محدوده راه دسترسي موجود به طول 4.5 كيلومتر باند اصلي چهارخطه مي شود و هزار و 100 متر طول شاخه شمالي و يك هزار متر طول شاخه جنوبي آن است.
اين مقام مسئول طول كل پروژه را 6.5 كيلومتر چهار خطه با بار ريالي 283 ميليارد و 237 ميليون ريال عنوان و تصريح كرد: اكنون پروژه 51 درصد پيشرفت فيزيكي و 49 درصد پيشرفت ريالي دارد و تاكنون 54 درصد زيرسازي، 14درصد روسازي و 79 درصد ابنيه انجام شده است.
رنجبر خاطرنشان كرد: شكل اعتبارات اختصاص يافته به اين پروژه شامل يك سوم استانداري، يك سوم شهرداري و يك سوم بر عهده اداره راه و شهرسازي است كه به دليل نبود اعتبار كافي با كندي پيش مي رود؛ البته اداره كل راه و شهرسازي استان تهران بتازگي حدود هشت ميليارد تومان به منظور اجراي آن پرداخته است.
وي يكي ديگر از دلايل كندي اين پروژه را نيز وجود معارض دانست و با بيان اينكه حدود 20 معارض شامل معارضان ملكي و عمدتا اراضي كشاورزي است توضيح داد: همچنين اين پروژه معارض تاسيساتي دارد كه راهكارهايي در نظر گرفته شده كه يكي از آنها تعيين تكليف تيرهاي برق به طول يك و نيم كيلومتر توسط شهرداري است و مقرر شد با پرداخت يك ميليارد و 300 ميليون تومان به پيمانكار مرتفع شود.
اين مقام مسئول بيان كرد: هر منطقه يا شهر عمدتا دو كمربندي براي تردد خودروها دارد و آغاز پروژه كمربندي غربي ارتباطي به توقف پروژه كمربندي جنوبي ندارد و اين مهم در دستور كار اداره راه بوده است.

**فرماندار: دوباره مطالعه مي شود
مجيد صفري فرماندار دماوند اما درباره كمربندي جنوبي دماوند مي گويد: اين پروژه با وجود شرايط كنوني به دليل معارضان و مشكلاتي كه وجود داشت نياز به بررسي و اعتبارات بيشتر دارد كه با توجه به حجم تردد براي دومين بار مورد مطالعه كارشناسان قرار گرفته است.
وي در گفت وگو با خبرنگار ايرنا افزود: در جلسات متعدد فاز نخست كمربندي سرهار دماوند قطعي شده و در صورت تامين اعتبار و رفع معارضان بخش زيربنايي همچون تاسيسات برق آن تا پايان سال به اتمام خواهد رسيد.
اين مقام مسئول با بيان اينكه محور تهران – فيروزكوه يكي از محورهاي مواصلاتي مهم كشور است و بايد نگاه ملي در اجراي اين پروژه صورت گيرد، خاطرنشان كرد: متاسفانه در همان زمان آغاز، پروژه متوقف و طرح ديگري مطرح شد كه طرح جايگزين نيز عملي نشد و اگر آن زمان اتفاق مي افتاد با هزينه و معارض كمتر مواجه بود.
فرماندار دماوند گفت: با توجه به اهميت پروژه تلاش داريم به كمك اعتبارات استاني و ملي بتوانيم دوباره اين پروژه را آغاز كنيم تا مشكل ترافيك محور مواصلاتي تهران – فيروزكوه در محدوده دماوند حل شود.

** از كمربندي تا بزرگراه 2 طبقه
نماينده مردم دماوند و فيروزكوه در مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه اقدامات اوليه طرح كمربندي جنوبي همچون كد ملي و رديف بودجه و نيز تزريق اعتبار 400 ميليون تومان در ابتدا صورت گرفت تصريح كرد: بعد از اقدامات اوليه تجهيزات كارگاهي پروژه انجام شد ولي با توجه به وجود معارضان و تملك اراضي اين طرح منتفي، بودجه تخصيص يافته نامعلوم و مقرر شد از سرهار تا شلمبه همانند بزرگراه صدر 2 طبقه شود.
قاسم ميرزايي نيكو در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهارداشت: هر دو طرح منتفي، پروژه تعطيل و نيز از دستور ملي خارج شد.
وي با تشريح جزييات اجراي اين طرح ها در خصوص كمربندي غربي و جنوبي دماوند با توجه به ترافيك‌هاي سنگين پايان هفته توضيح داد: در دولت دهم مقرر شد كمربندي جنوبي شهر دماوند از بالادست منطقه سرهار و ضلع جنوبي آغاز شود و تا اسلام آباد و پل شلمبه ادامه يابد.
اين نماينده مجلس اضافه كرد: اوايل شروع فعاليت نمايندگي بنده نيز شهرداري دماوند با همكاري استانداري تهران و مسكن و شهرسازي طرحي را به عنوان كمربندي غربي در منطقه سرهار با هدف كاهش بار ترافيك در حال اجرا داشتند.
ميرزايي نيكو با اشاره به اينكه اين طرح در ابتدا فاقد رديف بودجه كافي و زيرساخت هاي مطالعاتي و فني بود گفت: با همكاري مسئولان شهرستاني و استاني اقدامات اوليه انجام و حتي نيمه دوم طرح كمربندي با احداث پلي از منطقه وليران تا حوالي دامداري ارتش در نزديكي محور اصلي تهران – فيروزكوه عنوان شد كه البته به علت مشكلات زيست محيطي همچنان اقدامي درباره آن صورت نگرفته است.
وي به فاز نخست كمربندي سرهار اشاره و بيان كرد: اين طرح اگرچه با بودجه اندك آغاز شده ولي موفق شديم حدود هشت ميليارد تومان اعتبار دريافت كنيم كه با تكميل آن شاهد كاهش حداقل 35 درصد ترافيك داخل شهر دماوند خواهيم بود ولي بايد قبول كنيم اين محور نيز با توجه به حجم تردد خودروها در محور تهران – فيروزكوه كافي نيست.
اين مقام مسئول از برنامه ايجاد رينگ ريلي در شرق استان تهران خبر داد و افزود: با توجه به اينكه طرح قطار شهري براي شهر پرديس تعريف شده و در دستور كار است طي نشست هاي متعدد با وزير راه و شهرسازي اميد است رديف بودجه ملي براي ادامه آن تا شهرستان دماوند را دريافت كنيم؛ البته اين مهم زمان طولاني را مي طلبد.

در شرايط كنوني آنچه روشن است اينكه بايد شهروندان منتظر بنشينند تا ببيند ابتدا مطالعات مربوط به اين طرح هاي عمراني به نتيجه مي رسد يا خير و پس از تحقق آن، آيا تزريق اعتبار براي تملك زمين ها و اجراي طرح در دستور كار قرار خواهد گرفت يا بايد همچنان وضعيت كنوني ترافيك سنگين و ساير معضلات ناشي از آن را تحمل كنند.

گزارش از: الهام حيدري
تهرام/7246/ 1008