تاریخ انتشار: ۱۸ شهریور ۱۳۹۷ - ۰۹:۲۰

بازار ارز معماي بزرگ براي خانواده پارلمان بخش خصوصي شده است. بخش خصوصي از اينكه ارز هر روز با يك قيمت خود را به نمايش مي‌گذارد از دولت گلايه دارند.

گلايه‌هايي كه بحق است و اگر مورد توجه قرار نگيرد صنعت و توليد كشور تحت‌الشعاع قرار مي‌گيرد و نمي‌توان صنعت نيمه جان كشور را در مسير درستي هدايت كرد. در اين ميان رئيس اتاق ايران يكي از منتقدان سرسخت دولت است. نقد او اين است كه نظر بخش خصوصي در تصميم گيري‌هاي اقتصادي پرسيده نمي‌شود و آئين نامه‌هايي كه ابلاغ مي‌شود، بخش خصوصي از آن بي‌خبر است و همين امر ضربه سنگيني به اقتصاد كشور مي‌زند.

آئين نامه‌هايي كه بارها توانسته قيمت ارز را تحت‌الشعاع خود قرار دهد و تجار را سردرگم كند. از ابتداي سال‌جاري بارها قيمت ارز تغيير كرده است و خيلي از تجار تصميمات دولت را عامل نوسان ارز مي‌دانند و مي‌گويند جهش قيمت ربطي به تحريم ندارد چرا كه با شرايط ارزي كشور و صادراتي كه وجود دارد قيمت ارز نبايد از 13 هزار تومان عبور كند.در مورد بازار ارز و اينكه چه سياست‌هايي بايد در اين خصوص اتخاذ شود گفت‌و‌گويي با غلامحسين شافعي رئيس اتاق بازرگاني ايران انجام داده‌ايم كه در ادامه مي‌آيد.

** مي‌گويند يكي از دلايلي كه باعث شده قيمت ارز نوسان داشته باشد و توليدكننده نمي‌تواند برنامه دقيقي براي فعاليت‌هاي پيش روي خود تدوين كند، تعدد آئين نامه‌ها است.شما چنين موضوعي را قبول داريد؟
متأسفانه اين واقعيت را بايد پذيرفت كه هر فعال اقتصادي وقتي به خانه مي‌رود نمي‌داند فرداي آن روز چه اتفاق جديدي رخ مي‌دهد و با چه آئين نامه‌اي بر مشكلاتش افزوده مي‌شود. فعالان اقتصادي اين روزها هيچ اتفاقي را نمي‌توانند پيش‌بيني كنند و همواره از تصميم گيري‌ها دور شده‌اند. مهم‌ترين نكته كه باعث شده بخش خصوصي ناراضي شود تناقض در سياست گذاري‌ها است. اگر دولت قبل از تصميم‌گيري و تصويب آئين نامه‌ها نظر بخش خصوصي را جويا شود و از نظرات كارشناسي آنها استفاده كند به‌طور قطع هم وضعيت اقتصادي كشور بهبود پيدا مي‌كند و هم اينكه توليد روند بهتري به خود مي‌گيرد و از طرفي نوسان قيمت ارز تقليل مي‌يابد. متأسفانه قواي اصلي كشور اعتقادي به بخش خصوصي ندارند و تنها براي رفع تكليف قانوني با بخش خصوصي صحبت‌هايي صورت مي‌گيرد.

** يعني در تمام اتفاقاتي كه طي چند وقت اخير رخ داده، بخش خصوصي هيچ نقشي نداشته است؟
متأسفانه هيچ نقشي نداشتيم. ما بارها از تصميمات اشتباه متضرر شديم اما دوباره با آزمون و خطا تصميم‌هايي اتخاذ مي‌شود كه كاملاً اشتباه است. اگر نظر بخش خصوصي واقعي پرسيده شود، ديگر خطاهاي گذشته تكرار نمي‌شد. بخش خصوصي در شرايطي به دولت اعتماد مي‌كند كه از آن مشورت گرفته شود و بداند كه چه آينده‌اي در انتظار او است. اكنون ما هيچ اطلاعاتي نداريم و نمي‌دانيم قيمت ارز با چه قيمتي ثابت خواهد شد و آيا دولت راهكاري براي كنترل قيمت ارز دارد يا نه. وقتي بخش خصوصي ديده نمي‌شود، ضايعات و عوارض آن گريبانگير دولت مي‌شود. وقتي قانوني تصويب مي‌شود كه بخش خصوصي امكان اجراي آن را ندارد چگونه مي‌توان به سمت بهبود فضاي كسب و كار حركت كرد. وقتي تناقض بين فعاليت بخش خصوصي و ديدگاه دولت وجود دارد بخش خصوصي خود را ملزم به اجراي آن نمي‌داند اما وقتي بخش خصوصي باور به يك قانون و آئين نامه داشته باشد براي اجراي آن تمام تلاش خود را مي‌كند.

** تصميم گيري‌ها در مورد قيمت ارز بخش خصوصي را شوكه كرد؟
بله. فعالان اقتصادي با شوك‌هاي متعددي روبه‌رو شدند كه منشأ شكل‌گيري آنها دولت بوده است. دولت بايد با مشورت امور را مديريت كند. بخش خصوصي بازيگر اقتصاد است لذا بايد مراقب بود تا اين بخش تماشاگر منفعل نشود.

** شما راهكاري براي كنترل قيمت ارز داريد؟
من نمي‌توانم بگويم قيمت ارز در حدود چه قيمتي باشد و اصلاً در اين شرايط قابل پيش‌بيني نيست. در مقطع فعلي بازار ارز التهاب دارد و تا زماني كه آرامش به اين بخش برنگردد نمي‌توان راهكار خوبي براي آن پيش‌بيني كرد. اما توصيه مي‌كنم زماني كه بازار آرام شد دولت به سمت نرخ يكسان مديريت شده شناور پيش برود. اگر اين مدنظر قرار گيرد، قطعاً كنترل نرخ ارز براي دولت راحت‌تر خواهد شد و بخش خصوصي هم روي آرامش را مي‌بيند. معتقدم نرخ يكسان مديريت شده شناور ارز تنها راهكار است و نمي‌توان به گونه‌اي ديگر بازار ارز را كنترل كرد.

** تخصيص ارز دولتي مي‌تواند راهگشاي صنعت كشور باشد؟
با روندي كه در پرداخت ارز دولتي وجود دارد نمي‌تواند اثرگذاري لازم را داشته باشد. دولت به جاي پرداخت ارز به كالاهاي اساسي مي‌تواند يارانه نقدي به اقشار آسيب پذير جامعه پرداخت كند. متأسفانه ارز 4200 توماني به گروهي در حال پرداخت است كه جزو افراد برخوردار هستند. اگر جامعه هدف نيازمند مشخص شود ديگر نيازي به پرداخت ارز به شكل دولتي وجود ندارد و شفافيت اقتصادي هم ارتقا پيدا مي‌كند. اكنون مردم از پرداخت‌هاي ارز دولتي نگران هستند و اين تصور وجود دارد كه مبادا انحراف در پرداخت‌ها صورت گيرد.

** به نظر مي‌رسد دولت در مورد قيمت ارز نمي‌تواند كاري انجام دهد و طي اين مدت ديده‌ايم با كوتاه‌ترين صحبت بازار ارز متأثر مي‌شود. به گفته كارشناسان ما در جنگ اقتصادي هستيم و نمي‌توان كنترلي بر قيمت‌ها داشت؟
در جنگ اقتصادي همه بخش‌ها بايد در كنار يكديگر باشند تا وضعيت اقتصاد به تعادل نسبي برسد. اگر قرار باشد بخش خصوصي هر روز با يك معضل روبه‌رو شود هيچ اتفاق مثبتي رخ نمي‌دهد و همواره وضعيت به سمت وخامت حركت خواهد كرد. از اين‌رو توصيه مي‌كنم در اين برهه بخش خصوصي و دولت در كنار هم قرار گيرند و از ظرفيت يكديگر استفاده كنند. اگر هر كسي بنا به مسئوليت خود ورود كند خيلي از چالش‌ها برطرف خواهد شد و همه مي‌دانند چه كسي پاسخگو است. متأسفانه اين روزها برخي‌ها از وظايف خود شانه خالي مي‌كنند و عملاً توليدكنندگان تنها باقي مي‌مانند.

منبع: روزنامه ايران؛ 1397،6،18
گروه اطلاع رساني**1699**2002