به شهلا ریاحی بی‌مهری كرده‌ایم

شهلا ریاحی كه نام اصلی‌اش «قدرت‌زمان وفادوست» است، بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینماست كه در 18 شهریور 1305 در تهران زاده شد. این بازیگر، آثار به یادماندنی و خاطره‌انگیزی بسیاری را در كارنامه دارد. به گفته ریاحی بیشتر از 17 سال سن نداشته كه به درخواست و راهنمایی همسرش اسماعیل ریاحی برای اولین بار به صحنه تئاتر راه پیدا كرده است. در نخستین بازی‌اش كه برگرفته از نمایشنامه‌ای با عنوان «سیاست هارون‌الرشید» بود، نقش اول را به‌گونه‌ای ایفا كرد كه با استقبال بسیاری مواجه شد و بازی در این اثر باعث شد بعدها به‌عنوان یك بازیگر سرشناس موردتوجه قرار گیرد.

**اولین كارگردان زن سینمای ایران
ورود ریاحی به حوزه سینما مصادف با سال 1330 و بازی در فیلم «خواب‌های طلایی» به كارگردانی معزالدین فكری بود كه بعد از این حضور و به سبب توانایی، استعداد و صدای گیرا و زیبای این بازیگر باعث شد در رادیو هم به فعالیت‌های بسیاری بپردازد، تا جایی كه حدود 14 سال نمایشنامه‌های رادیویی زیادی را بازی و كارگردانی كرد. در سال 1335 فیلم «مرجان» را كارگردانی كرد و به این ترتیب، اولین كارگردان زن سینمای ایران لقب گرفت.
فعالیت‌های وی بسنده به حوزه رادیو و سینما نبود. به‌گونه‌ای كه مردم، شهلا ریاحی را بیشتر با نقش‌آفرینی‌های متعددش در تلویزیون می‌شناسند و به یاد دارند. «در خانه»، «ازدواج پرماجرا»، «این خانه دور است»، «آتیه»، «درد پنهان»، «فروشگاه»، «مهمانپذیر طوبی» و ... از مجموعه‌های به یادماندنی اوست.

**زمانی كه وارد عرصه سینما شدم، خانواده‌ام سیاه‌پوش شدند
این بازیگر در یكی از مصاحبه‌های خود درباره سختی‌هایی كه برای ورود و ماندن در عرصه بازیگری طی كرده است، عنوان می‌كند: «زمانی كه وارد عرصه سینما شدم، همه خانواده‌ام سیاه‌پوش شدند و گفتند قدرت‌زمان مرده و دیگر برای ما وجود ندارد. اصلاً برای آن‌ها ورود زن به عرصه هنر، غیرقابل‌قبول بود و تا این حد از كاری كه كردم بدشان می‌آمد.»
شهلا ریاحی جزو بازیگران پیشكسوتی است كه دیدگاه و نظر مردم برایش اهمیت ویژه و بسیاری داشته است. تا جایی كه در این باره می‌گوید: «همسرم همیشه به من می‌گفت نقش‌هایت را با دقت انتخاب كن. چرا كه این نقش‌ها در ذهن مردم نقش می‌بندد و باعث محبوبیت یا تنفر مردم از تو می‌شود. اگر نقش منفی برای بازی به من پیشنهاد می‌شد اصلاً قبول نمی‌كردم.»

** كار من این روزها نشستن و انتظار برای پیوستن به اوست
فوت اسماعیل ریاحی، همسر وی یكی از تلخ‌ترین و بدترین اتفاقات زندگی‌اش شد. شهلا ریاحی این اتفاق را این‌گونه نقل می‌كند: با فوت همسرم خیلی چیزها را از دست دادم. هر چه در زندگی دارم همه از اوست. كار من این روزها نشستن و انتظار برای پیوستن به اوست.

متأسفانه این هنرمند حدود شانزده سال است كه دچار آلزایمر شده و دیگر قادر به انجام هیچ‌گونه فعالیت هنری نیست. در سال‌های اخیر هم آیتمی از ایشان در برنامه «حالا خورشید» پخش شد كه در آن با علم به اینكه وی دچار فراموشی شده است، به گفت‌وگو می‌پردازند كه پاسخ‌هایش به سؤالات گزارشگر كه گویای فراموشی او بود، اعتراض بینندگان تلویزیونی را برانگیخت و رضا رشیدپور، مجری این برنامه هم بابت پخش آن عذرخواهی كرد.

**تجلیل از بانوی خاطره‌ساز سینما و تلویزیون
8 آذر 1394 و هم‌زمان با آغاز نمایش فیلم سینمایی «شیفت شب» به كارگردانی نیكی كریمی، از این هنرمند به‌عنوان نخستین كارگردان زن سینما تجلیل شد.
شهلا ریاحی در حدود 70 فیلم سینمایی نقش‌آفرینی كرد. از آثار ماندگار وی می‌توان «دلشدگان»، «گلنار»، «مرگ پلنگ»، «چشم عقاب»، «فرار از جهنم»، «تحفه هند»، «رویای نیمه‌شب تابستان»، «بچه‌های طلاق» و ... را نام برد.

در هرصورت، نام این هنرمند پیشكسوت و خاطره‌ساز همیشه در تاریخ هنر این سرزمین به‌جا مانده و می‌ماند. زندگی، اخلاق و كارنامه كاری‌اش می‌تواند الگویی برای جوانانی كه تازه به این مسیر قدم گذاشته‌اند، باشد و بتوانند راز ماندگاری و محبوبیت را از شهلا ریاحی بیاموزند.


گزارش از هنگامه ملكی

**اداره كل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**