به گزارش ايرنا، سوگواري ماه محرم در شاهرود 2 بار به اوج خود مي رسد. يك بار در روز عاشورا و بار ديگر در ميانه دهه و هم زمان باپنجمين روز از اين ماه است كه عزاداران شاهرودي با نواي 'يا عباس، يا عباس' خود آسمان و زمين را به لرزه درمي آورند.
آييني به وسعت يك قرن كه به شكل خاصي برگزار شده و بندرت مي توان نظير آن را در ديگر شهرهاي كشور يافت. مراسم سوگواري پنجم محرم همچنين با آيين سنتي 'طوق بندان' همراه است.
از صبح روز پنجم محرم، خانواده هاي شاهرودي طوق هايي را كه هريك از اجداد خود به ارث برده اند ، براي مراسم ظهر آماده مي كنند. زنان با بستن پارچه ها و روسري ها به طوق ها اين شعر را زمزمه مي كنند: 'اي داد از اين عزا، فرياد از اين عزا، فرياد وامصيبتا و دوصد داد از اين عزا'.
با نزديك شدن به اذان ظهر و پيش از آنكه نداي موذن به گوش رسد، 'باز اين چه شورش است كه در خلق عالم است ... 'محتشم كاشاني هم بر لبان مرداني زمزمه مي شود كه طوق را بر دست گرفته و به مسجد يا تكيه محل خود مي برند.
مراسم اصلي اما بعد از ظهر اجرا مي شود. آن زمان كه دسته هاي عزاداري معروف به 'يا عباس يا عباس' به سمت تكيه زنجيري به راه افتاده و طوق ها پيشاپيش آن ها حركت مي كنند. حركت هر طوق نياز به همراهي چندين نفر دارد. به دليل وزن زياد و احتمال برخورد نوك طوق با سيم هاي برق يا شاخه هاي درختان، بايد فرد حمل كننده را راهنمايي كرده و زماني كه خسته شد به ياري بشتابند. آنگاه نفر بعد آماده شده و طوق با نواي 'يا حسين' و 'يا عباس 'جمع، از روي زمين بلند مي شود.
دسته هاي سينه زني هم با روش مخصوص خود در مسير خيابان مزار به راه مي افتند. سينه زنان دست به كمر يكديگر زده و با دست ديگر محكم برسينه مي كوبند و در پاسخ به هر مصرع بيتي كه توسط مداح خوانده مي شود، مي گويند: يا عباس، يا عباس. سينه زني در شاهرود شيوه مخصوص به خود را دارد و به همين دليل افرادي كه نتوانند حركت پاهاي خود را با جمع هماهنگ كنند، از دايره سينه زنان خارج مي شوند.
اما ماجرا به همين جا ختم نمي شود. مقصد نهايي تكيه بازار است. دسته هاي مختلف از نقاط گوناگون شهر در اين تكيه گرد هم آمده و ساعتي را همراه با نوحه خوان سينه زده و يا بر سر مي كوبند. دسته هاي عزاداري با ورود به تكيه دايره وار در صحن، به سينه زني مي پردازند و ديگران هم از قسمت هاي شاه نشين دور تكيه، به تماشا مي ايستند.
اين شيوه سنتي سوگواري براي علمدار دشت كربلا، به گفته پيرغلامان اباعبدالله (ع) در شاهرود، از زمان قاجار در اين شهر اجرا مي شده است. رسمي كهن كه سينه به سينه به نسل هاي بعد منتقل شده و اكنون به يكي از محوري ترين برنامه هاي عزاداري در شاهرود تبديل شده است. از اين رو، ضرورت توجه به حفظ آن و جلوگيري از تحريف در شيوه اجرا و يا تغيير اشعار خوانده شده، يكي از موارد مهمي است كه بايد در دستور كار متوليان اين امر قرار گيرد.
7359/6167
تاریخ انتشار: ۲۴ شهریور ۱۳۹۷ - ۱۹:۴۷
شاهرود- ايرنا- عصر پنجمين روز از ماه محرم، آيين ديرين 'يا عباس، يا عباس' با حضور گسترده عاشقان و ارادتمندان به علمدار كربلا در شاهرود برگزار شد.