به گزارش ايرنا، همانند ايران كه حسينيه ها و تكيه ها قلب تپينده عزاداري محسوب مي شوند در مناطق مختلف هند بخصوص در شهرهاي شيعه‌نشين مانند لكنهو، امروها وكشمير اماكني به نام 'امام‌باره' وجود دارد كه آيين ويژه اين دهه بخصوص در روز عاشورا را هماهنگ و هدايت مي كنند.
*** آيين و رسوم دهه عزاداري
شيعيان از چندين روز قبل از آغاز ماه محرم، مساجد و امام باره ها را براي پذيرايي از دسته هاي عزاداري كه از روز اول محرم تا پايان روز عاشورا و مراسم ويژه شام غريبان در تمامي روز و تا ساعاتي از شب فعاليت مي كنند آماده مي كنند.
امام‌باره شهر لكنهو مركز ايالت اوتارپرادش در شمال هند كه پرجمعيت‌ترين ايالت اين كشور است، يكي از بزرگترين امام‌باره‌هاي هند است كه قدمت آن به حدود چهارصد سال مي‌رسد و در شمار آثار باستاني هند ثبت‌شده است.
مانند ساير مناطق جهان كه شيعيان در آن حضور دارند، در هند هم سوگواران محرم هر يك از روزهاي دهه اول محرم را نامي نهاده اند و علما و مداحان حول همين موضوع به سخنراني و عزاداري مي پردازند.
در كنار مجالس نوحه خواني، نذورات مردمي نيز در قالب غذاهاي ويژه بين عزاداران پخش مي شود و از همه شركت كنندگان در طول ده شب با شربت پذيرايي مي‌شود. در روزهاي تاسوعا و عاشورا همراه با نذورات مختلف غذاي ويژه مشابه 'قيمه' ايراني به مردم و دسته هاي عزاداري تعارف مي كنند. در روز نهم كه به ياد حضرت علي‌اصغر گرامي داشته مي‌شود، توزيع شير ميان مردم بسيار رايج است و عزاداران گهواره‌اي را به‌صورت نمادين روي دستان خود حمل مي‌كنند. روزهاي اول عزاداري در داخل امام باره ها يا خانه ها انجام مي شود اما شب ششم دسته‌هاي عزادار بعدازظهرها به خيابان‌ها آمده و راهپيمايي مي كنند.
در روز عاشورا هم در طول عزاداري كه از صبح تا شب طول مي كشد شيعيان از خوردن امساك مي كنند وعصرهنگام روزه نمادين خود را با غذايي شبيه عدس پلو افطار مي‌كنند.
سينه‌زني، زنجيرزني، قمه‌زني و راه رفتن با پاي برهنه روي آتش ازجمله كارهايي است كه عزاداران عاشورا در بزرگداشت اين روز انجام مي‌دهند. در مراسم سينه‌زني و زنجيرزني از بعضي سازها همچون طبل و تعدادي ادوات موسيقي محلي نيز هماهنگ با نواي مرثيه استفاده مي شود.
زنان نيز علاوه بر آنكه در مجالس عمومي كه در امام باره‌ها برگزار مي‌گردد شركت مي‌كنند مجالس ويژه‌اي را در منازل خود اجرا مي كنند كه در آن زناني كه به «حديث خوان» معروف‌اند براي شركت‌كنندگان در مراسم، سخنراني و مرثيه‌سرايي مي‌كنند.
*** محرم فقط براي شيعيان نيست
همان بردباري معروف كه در قرنهاي متمادي باعث همزيستي مسالمت آميز اديان و اقوام در هند شده است در ماه محرم نيز نمايان مي شود. از آنجا كه برگزاري مراسم عبادي و عقيدتي نيز را با فرهنگ عمومي هر ملتي رابطه مستقيم دارد در اين كشور در ايام عزاداري اباعبدالله (ع) شاهد مشاركت همه كساني هستند كه در حس ظلم ستيزي شريك اند بطوري كه اهل سنت و هندوها نيز در عزاداري حسين شركت مي كنند.
براساس آمار و ارقام سرشماري سال 2011 هند، 8/79 درصد ازجمعيت اين كشور هندو، 2/14 درصد مسلمان و 6 درصد مابقي پيروان اديان ديگر از قبيل سيكيزم، مسيحيت، بوديسم، جينيزم و غيره هستند.
در شهر لكنهو كه ميزبان يكي از بزرگترين امام باره هاي تاريخي هند است ، مكان ديگري هم هست كه در سال 1880 احداث شده است و به عزاداران هندو اختصاص دارد.
هندوها در هند عاشورا را به عنوان روز پيروزي نيكي بر پليدي بجاي مي آورند و حضور گسترده آنان در مراسم محرم شگفت آورترين جنبه عزاداري در هند است.
بنارس، مقدسق ترين شهر هندوئيسم در ايالت اوتارپرادش، به برگزاري مراسم محرم شهرت دارد و هنرمندانه ترين تعزيه ها و المثناي ذوالجناح در اين شهر به نمايش گذاشته مي شوند.
عده اي از فرمانروايان هندو در جنوب هند حسينيه هاي باشكوهي را در طول قرون 16 و 17 ميلادي احداث كردند و آنان در طول ده روز نخست ماه محرم لباس سياه به تن مي كردند.
هندوها در قبيل جامو و كشمير، اوريسا و مادياپرادش و آندراپرادش نيز مراسم محرم را بهمراه مسلمانان بجاي مي آوردند.
فرقه اي از هندوهاي طبقه بالا در هند وجود دارد كه به عنوان برهمن هاي حسيني مشهور هستند. گفته مي شود كه شخصي بنام راهاب سينگ دات (Rahab Singh Dutt) بهمراه 7 پسر خود در كربلا در حمايت از امام حسين (ع) جنگ كرد. وي همه 7 پسر خود را در جريان اين جنگ از دست داد ولي خود وي بعدا به هند بازگشت. برهمن هاي حسيني هنوز هم با شور و هيجان در مراسم محرم شركت مي كنند.
مشاركت وسيع اهل سنت در مراسم عزاداري محرم قابل توجه است و دستجات اهل سنت ، به مراتب بيشتر از شيعيان است. سني ها شب تاسوعا، شبيه روضه حضرت امام حسين (ع) را در يك جا جمع مي كنند. در شب با اين شبيه روضه حضرت امام حسين (ع ) حركت مي كنند و در يك جا جمع مي شوند و صبح آنها را به محله اي به نام كربلا مي برند و در آنجا دفن مي كنند. اهل تسنن نيز همچون شيعيان ، در ده روز اول ماه محرم ، مجالس را در شب ها برگزار مي كنند و آن را مجالس شهداي اسلام و بعضي جاها شهداي كربلا نام گذاري مي كنند. در بين اهل تسنن نيز مراسمي شبيه روضه امام حسين (ع ) وجود دارد كه به آن تعزيه مي گويند.
عزاداران به جاهاي مختلف مي روند و سينه زني مي كنند. اينها از جاهاي مختلف نيز دعوت مي شوند. اين مراسم تا صبح طول مي كشد. در جاهاي مختلف هند، مراسم متفاوتي دارند. در هيچ جاي هند، حتي روستاها جايي وجود ندارد كه مراسم امام حسين (ع ) نباشد. همچنين كساني كه دور از خانه خودشان به سر مي برند، در آغاز ماه محرم به خانه هاي خودشان برمي گردند و حتي از كشورهاي خارجي نيز باز مي گردند. هندي ها معتقدند كه بايستي در زادگاه خودشان عزاداري كنند.
***ريشه هاي تاريخي سنت هاي عزاداري در هند
دكتر مهدي خواجه پيري ، كارشناس ايراني مسائل هند كه بيش از 20 سال در اين كشور مقيم است ، در خصوص نقش ايران و ايرانيان در مراسم عزاداري مسلمانان هند گفت : تمامي عزاداري ها از ايران به هند آمده است . همه كساني كه از ايران به هند آمدند، از جمله حاكمان ، علما و دانشمندان ، مراسم عزاداري را در اينجا مرسوم كردند. نحوهء عزاداري در هند، همان نحوهء عزاداري در ايران است كه البته رنگ و بوي هندي دارد. سوابق عزاداري در هند، بسيار قديمي است . در جنوب اين كشور كه بهمني ها حدود چهارصد سال پيش قدرت داشتند، در آنجا هندوها، علم بردار بودند و سني ها، چراغ كش و هنوز خانواده هايشان ، اين مراسم را انجام مي دهند و به آن افتخار مي كنند.
مراسم عاشورا تأثير شگرفي بر مسلمانان اهل تسنن و فرهنگ و آداب آنان گذاشته است، به طوري كه در ايام عزاداري، آنان نيز در امام باره ها شركت مي كنند و از ته دل بر عزاي سيد مظلومان اشك مي ريزند از اين رو پيوندهاي اجتماعي و خويشاوندي فوق العاده اي ميان برادران اهل سنت و شيعي گره خورده كه با صراحت از بني اميه تبري مي جويند و بر فضيلت علي (ع) و فرزندانش اصرار مي ورزند.
خلاصه آن كه، حماسه اي به نام عاشورا كه بدست قافله اي كوچك از وفاداران به مفاهيم عميق انساني كه در وجود فرزند پيامبر گرامي اسلامي متبلورشده بود در طول قرنهاي متمادي چنان شوري در دل حق جويان سرزمين شگفت انگيز هند برانگيخته است كه تاريخچه و اثرات آن نه تنها پاك شدني نيست بلكه روزبروز به بركت خون خدا، جوشش و غليان بيشتري را تجربه مي كند.
آساق**1424**1337
تاریخ انتشار: ۲۶ شهریور ۱۳۹۷ - ۱۷:۰۲
دهلي نو – ايرنا – جمعيت بزرگ شيعيان هند كه در سراسر اين كشور پراكنده اند به دليل قرنها حضور محوري و تاثير گذار، چنان در فرهنگ آن ريشه دوانده اند كه مي توان به وضوح مشاهده كرد آيين و مفاهيم مربوط به دهه اول محرم نه فقط در ميان اين اقليت ديني بلكه در فرهنگ عمومي هند جايگاه ويژه اي دارد.