كرسی نخست وزیری و ناپایداری در آرایش سیاسی عراق

به گزارش خبرنگار ایرنا، بازیابی نشاط سیاسی مجدد حزب الدعوه اسلامی از طریق نزدیكی بین دو قطب اصلی این حزب یعنی نوری المالكی (دولت قانون) و حیدر العبادی (النصر) در طول روزهای گذشته آرایش سیاسی را داخل دو فراكسیون بزرگ شیعی دچار به هم ریختگی كرده است.
حرف و حدیث ها از احتمال جدا شدن حیدر العبادی از فراكسیون مورد حمایت مقتدا صدر و بازگشت مجدد او به صفوف حزب الدعوه و گمانه زنی ها از احتمال بالا گرفتن شانس مجدد العبادی برای پست نخست وزیری مهمترین اتفاقات در طول روزهای گذشته بوده است.
ابتكار عمل سیاسی حزب الدعوه در طول روزهای گذشته در نزدیك كردن العبادی و المالكی به همدیگر، بار دیگر این حزب را به عنوان یكی از احزاب قوی صحنه سیاسی عراق مطرح كرده است.
به اعتقاد كارشناسان، در صورت تحقق ائتلاف بین النصر و دولت قانون، عملا حزب الدعوه با قریب 70 كرسی بزرگترین فراكسیون پارلمان خواهد بود و كل معادله سیاسی هفته ها و ماه های اخیر را دستخوش تغییر خواهد كرد.
دو ائتلاف النصر و دولت قانون كه به تنهایی در طول ماه های گذشته فقط دنباله رو دو فراكسیون بزرگ سائرون و الفتح بودند، اكنون با اتحاد بین آنها، این جریان های دیگر سیاسی پیروز در پارلمان هستند كه ناچارند با حزب الدعوه بر سر شاكله دولت آینده وارد رایزنی شوند.
اقدام شورای رهبری حزب الدعوه در آشتی بین المالكی و العبادی باعث شده است كه به اعتقاد كارشناسان، بهانه ها را از جریان های دیگر كه یكی با المالكی مخالفت می كرد و دیگری از العبادی ایراد می گرفت، بگیرد و این بار به جای العبادی و المالكی، حزب الدعوه به نمایندگی از این دو رهبر سیاسی با جریان های دیگر بر سر تشكیل دولت جدید رایزنی كند.
نزدیكی بین العبادی و المالكی و زمزمه های جدایی العبادی از فراكسیون اصلاح و پیوستن به صفوف حزب الدعوه باعث شده است كه جریان وابسته به 'سلیم الجبوری' رییس سابق پارلمان عراق نیز در دو روز گذشته از احتمال انصراف از فراكسیون مورد حمایت مقتدا صدر سخن بگوید.
این آشفتگی سیاسی باعث شده است كه مسئله نامزدهای مطرح نخست وزیری بار دیگر دستخوش تغییر و تحول شود و برخی نامزدها كه عموما در هفته های اخیر شانسی برای این پست نداشته اند، اكنون دوباره امیدوار شوند.
با وجودی كه هنوز 'عادل عبدالمهدی' وزیر نفت سابق و عضو سابق مجلس اعلای اسلامی عراق یكی از مطرح ترین نامزدها برای پست نخست وزیری است اما اكنون مجموعه ای از اسامی دیگر كه برخی جدید و برخی قبلا مطرح بوده اند نیز مطرح شوند.
'ایمن الشُمری' از فراكسیون اصلاح (سائرون و حكمت) گفته است كه همچنان عادل عبدالمهدی به عنوان نامزد فراكسیون اصلاح (مورد حمایت مقتدا صدر) بیشترین مقبولیت را در مقایسه با دیگر نامزدها در صحنه سیاسی برای تصدی پست نخست وزیری عراق دارد.
از طرفی فراكسیون الفتح نزدیك به الحشد الشعبی و گروه های مقاومت اسلامی به تازگی نام 'صالح الحسناوی' وزیر بهداشت سابق عراق را مطرح كرده و گفته می شود كه در حال حاضر مهمترین رقیب عادل عبدالمهدی محسوب می شود.
حیدرالعبادی نیز به اعتقاد 'حنین قدو' از فراكسیون الفتح، بعد از نزدیكی اخیر بین النصر و دولت قانون، شانس بیشتری برای نخست وزیری مجدد دارد به ویژه اینكه العبادی با 42 كرسی در مقایسه به 24 كرسی نوری المالكی سهم بیشتری از كرسی های پارلمان دارد و در نتیجه موضع او از حیث تعداد كرسی های پارلمان در داخل حزب الدعوه قویتر از المالكی است.
این درحالیست كه گفته می شود نوری المالكی به رغم داشتن كرسی های كمتر اما همچنان بیشترین طرفداران را در داخل حزب الدعوه در مقایسه با العبادی دارد.
علاوه بر این دو چهره سیاسی، 'طارق النجم' از اعضای برجسته حزب الدعوه اسلامی كه در طول سه انتخابات اخیر همواره نام او به عنوان یكی از گزینه های نخست وزیری مطرح بوده، رقیب العبادی و المالكی در حزب الدعوه به شمار می رود.
'قصی السهیل' عضو سابق جدا شده از جریان صدر، 'محمد شیاع السودانی' وزیر كار و عضو حزب الدعوه اسلامی، 'فالح الفیاض' رییس سابق الحشد الشعبی، 'علی الدوای' استاندار سابق میسان از جریان صدر و بالاخره 'ضیاء الاسدی' از جریان صدر دیگر چهره های سیاسی مطرح برای پست نخست وزیری نیز به شمار می روند.
علاوه بر این چهره های سیاسی همچنان برخی از شخصیت های مستقل و تنكوكرات مانند 'مازن الاشیقر' اقتصاد دان، 'عدنان الزرفی' استاندار سابق نجف و 'علی یوسف الشكری' وزیر سابق برنامه ریزی عراق نیز مطرح شده اند.
در این میان هادی العامری رهبر الفتح و نوری المالكی رهبر دولت قانون به طور رسمی انصراف خود را از نامزدی پست نخست وزیری اعلام كرده اند.
منابع مطلع می گویند كه رایزنی ها در دو فراكسیون سازندگی و اصلاح برای مشخص كردن نامزد نخست وزیری مبتنی بر بیانیه اخیر دفتر آیت الله سیستانی خواهد بود كه در آن در قالب چند توصیه، ویژگی های نخست وزیر مورد حمایت مرجعیت عالی دینی عراق را تعریف كرده است.
در بیانیه دفتر آیت الله سیستانی تاكید شده بود كه نامزد آینده نخست وزیری باید شخصیتی درستكار، پاك سیرت، شجاع و قاطع باشد و از چهره های سیاسی نباشد كه در طول سنوات گذشته در دولت عراق پست داشته باشد.
اختلافات بین احزاب كرد بر سر نامزد پست ریاست جمهوری خصوصا بین دو حزب اتحادیه میهنی و دموكرات به اعتقاد كارشناسان در ساختار آرایش سیاسی شیعیان نیز مزید بر علت شده خصوصا كه اكنون مسئله انتخاب نامزد مطرح یكی از دو حزب عمده كرد، برای ریاست جمهوری، بر روند انتخاب چهره مناسب برای نخست وزیری اثر گذار شده است.
این كه آیا دو فراكسیون بزرگ سازندگی و اصلاح یا جدا از این دو فراكسیون، حزب الدعوه با حضور مجددش در صحنه، باعث شكل گیری یك فراكسیون سوم خواهد شد، باب گمانه زنی ها را به روی احتمالات مختلف باز كرده است.
تداوم در وجود ابهام در كیستی نامزد مطرح ریاست جمهوری و از آن مهمتر نامزد نخست وزیری و اینكه این نامزد از بین اسامی فوق انتخاب خواهد شد یا شخصیتی خارج از همه این گمانه زنی ها خواهد بود، باعث شناور بودن هرچه بیشتر آرایش های سیاسی در داخل بیت شیعی از یكسو و شیعی – كرد از طرف دیگر و عموم وضع سیاسی عراق شود.
خاورم *10*353*380*