ماهی سفید شمال خاطره می شود

به گزارش خبرنگار ایرنا، در حالی كه كمتر از سه هفته تا آغاز فصل صید ماهیان استخوانی دریای خزر باقی مانده است، مسئولان شیلات كشور هشدار می دهند كه با روند موجود آلوده سازی محیط زیست بویژه رودخانه ها، كفگیر ذخایر این گونه ماهیان هم بزودی به ته دیگ خواهد خورد.
صید ماهیان استخوانی دریای خزر در سه استان مازندران، گیلان و گلستان همه ساله از بیستم مهر ماه به بعد آغاز می شود و تا اواخر ماه فروردین سال بعد ادامه می یابد.
كفال، سفید و كپور مهم ترین ذخیره از 15 گونه ماهیان استخوانی دریای خزر هستند كه همه ساله در دو فصل پاییز و زمستان سفره ایرانی ها را رنگین می كنند و گاهی طعم و مزه ماهی سفید به عنوان برند دریای خزر در قالب سوغاتی شمال به آن سوی مرزها هم می رسد.
روند كاهشی صید ماهیان استخوانی در تنها دریای داخلی جهان از حدود دو دهه پیش آغاز شد و تنها در استان مازندران از حدود 12 هزار تن در اوایل دهه 80 به 2هزار و 200 تن در سال گذشته رسید.
بررسی آمارهای سالانه نشان می دهد كاهش صید این گونه های مالی هر ساله در آب های مازندرانی دریای خزر در حال تكرار است و به عنوان مثال در سال 1395 میزان صید 2 هزار و 300 تن بود كه در سال 96 كاهش یكصد تنی را تجربه كرد.
آمارهای شیلات نشان می دهد دستكم زندگی 11 هزار صیاد در سه استان شمالی از طریق صید همین گونه های استخوانی تامین می شود كه سهم مازندران چهار هزار و 200 صیاد است كه در قالب 54 شركت پره فعالیت دارند.
** قهر ماهیان مولد با رودخانه
مدیركل دفتر بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیكی آبزیان سازمان شیلات ایران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: وضعیت رودخانه های شمال برای زیست ماهیان مولد استخوانی وخیم شده است و این خطر جدی است.
ناصر كرمی راد روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: ماهیان مولد استخوانی دریای خزر ' رود كوچ ' هستند به این معنا كه برای تخم گذاری به رودخانه ها می روند و با توجه به وضعیتی كه رودخانه ها دارند، تعداد این ماهیان بشدت كم شده است.
وی با اعلام این كه حدود 80 درصد ماهیان دریای خزر رودكوچ هستند، توضیح داد: به دلایل مختلف از جمله برداشت بی رویه شن و ماسه، ساخت و سازهای غیرمجاز در حاشیه رودخانه ها و از بین رفتن مسیر مهاجرت ماهیان، زیستگاههای طبیعی ماهیان تخریب شده است.
كرمی راد از اثرگذاری وضعیت موجود به مراكز بازسازی و تكثیر ذخایر ماهیان استخوانی خبر داد و افزود: وضعیت نامناسب رودخانه ها سبب شده است تا تكثیر بچه ماهی در مراكز بازسازی برای كمك به توسعه پایدار صید و صیادی هم به مشكل برخورد كند.
تكثیر مصنوعی راهكاری بود كه سازمان شیلات برای پایدار صید و صیادی و جلوگیری از انقراض گونه های مختلف ماهیان دریای خزر بویژه ماهیان استخوانی از سال ها پیش در دستور كار قرار دارد ولی برای این كار هم باید ماهیان مولد وارد رودخانه ها شوند.
این مسئول سازمان شیلات ایران از كاهش 50 درصدی صید ماهی مولد سفید از رودخانه های شمال برای گرفتن تخم و تكثیر مصنوعی خبر داد و گفت: در حالی كه در سال 94 بیش 110 هزار قطعه ماهی مولد برای این منظور صید شده بود، در سال جاری آمار صید به 54 هزار قطعه رسید.
وی افزود: برای كمك به بازسازی ذخایر آبزیان، ارتقای سرانه مصرف ماهی و تثبیت اشتغال صیادان شمالی، امسال حدود 290میلیون قطعه بچه ماهی تكثیر و در رودخانه های منتهی به دریای خزر رها شد ولی تبدیل شدن این بچه ماهیان به ماهی نیازمند كمك جامعه صیادی به مراكز بازسازی است.
مدیر كل دفتر بازسازی ذخایر آبزیان سازمان شیلات ایران هدف از رهاسازی بچه ماهیان استخوانی را حفظ و بازسازی ذخایر آبزیان در دریا و پشتیبانی از جامعه صیادی كشور برشمرد و گفت: از آنجایی كه معیشت بیش از 11هزار ماهیگیر در قالب حدود 150 شركت تعاونی صیادی پره از طریق صید در دریای خزر در استان های شمالی گیلان، مازندران و گلستان تامین می شود ، تكثیر مصنوعی ماهیان استخوانی بویژه ماهی سفید از اهمیت خاصی برخوردار است.
وی سهم مازندران را در صید و صیادی از دریای خزر مهم توصیف كرد و افزود: باتوجه به نقش و جایگاه مهم مركز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیكی شهید رجایی ساری و كلاردشت ، سهم مازندران از برنامه های بازسازی ذخایر، تكثیر و رها سازی حدود یكصد میلیون قطعه بچه ماهی مصنوعی است.
بر اساس آمار شیلات مازندران امسال بیش از 90 میلیون قطعه بچه ماهی سفید، پنج میلیون كپور دریایی، حدود یك میلیون قطعه بچه ماهی خاویاری و نیز بیش از 500 هزار قطعه بچه ماهی آزاد دریای خزر برای بازسازی ذخایر آبزیان دریا رها شد.
ورود انواع آلاینده های شهری، صنعتی و كشاورزی به رودخانه ها، برداشت بی رویه و غیر مسئولانه از بستر و تجاوز به حریم رودخانه ها ، احداث سد و پل بدون در نظر گرفتن مسیرهای ماهی بر روی رودخانه ها و همچنین وجود صیادان غیر مجاز در مصب و داخل رودخانه ها سبب شده تا زادآوری ماهیان سفید دچار اختلال شود و تكثیر و تولید مصنوعی بچه ماهیان و رهاسازی آنها در دستور كار قرار گیرد.
صید و ماهیگیری در سواحل دریای خزر به روش ' پره ' است به این صورت كه تورهایی با ارتفاع هفت تا 10 متر و به طول یك هزار و 200 متر به كمك یك قایق به صورت نیم دایره در فاصله مشخصی از ساحل دریا ( 14 متری عمق دریا ) ریخته و پس از انباشته شدن از ماهیان استخوانی شامل گونه های كفال، سفید و كپور، به وسیله تراكتور به ساحل كشیده می شود.
دریای خزر از 575 نوع گیاه ، یكهزارو 332 گونه جانور و 850 نمونه ماهی برخوردار است و 90 درصد خاویار جهان از این دریا صید می ‏ شود .
این دریا ، محیط زیست گرانبهاترین ماهی های دنیاست و در بخش ایرانی آن و رودخانه هایی كه از ایران به آن می ریزند 78 گونه و زیرگونه ماهی یافت می شود.
با وجودی كه دریای خزرمحیطی مناسب برای زندگی و رشد مرغوب ترین ماهی های خاویاری جهان است اما به گفته محققان صید بی رویه این ماهی ها مولد سبب شدتا 90 درصد از تعداد این ماهیان در یك قرن اخیر كاسته شود.
6990/1654