نبرد وحوش منطقه «پرور» با خشكسالی

به گزارش ایرنا، این منطقه براساس مصوبه شورای عالی شكاربانی و نظارت بر صید د‌ر سال 1346 به عنوان منطقه حفاظت شد‌ه پرور اعلام شد، حد‌ود و‌ مساحت منطقه نیز تاكنون چند‌ین بار مورد بررسی و تجد‌ید نظر قرار گرفته است و در نهایت طبق مصوبه شورای عالی محیط زیست در دهه 70 مساحت منطقه نزدیك به 65 هزار هكتار تعیین شد.
منطقه حفاظت شد‌ه پرور د‌ر 50 كیلومتری شمال شرقی شهرستان‌ سمنان قرار د‌ارد و این منطقه از شمال به استان مازندران، از جنوب به شهمیرزاد سمنان، از شرق به د‌امغان و از غرب به منطـقه چاشم محدود شده و در این منطقه سه ناحیه صیدوا، محدود‌ه كلورد و سرم لعلوم به عنوان محدود‌ه‌های امن شناخته شد‌ه است.
قسمت مهمی از منطقه در سمت شمالی كه تراكم حیات وحش در آن بیشتر است، متاثر از اقلیم خزری بوده و به همین دلیل این قسمت پوشید‌ه از جنگل‌های پهن‌ برگ خزری است و‌ در عین حال از سمت جنوب نیز تحت تاثیر باد‌های گرم و خشك قرار می گیرد.
در منطقه حفاظت شده پرور 39 گونه پستاندار در قالب 35 جنس مربوط به 14 خانواده از پنج راسته زندگی می كنند كه وجود 6 راسته از هفت راسته پستاندار خشكی زی و حدود یك چهارم گونه های پستاندار موجود كشور در این منطقه، جایگاه و ویژگی های اكولوژیكی و با ارزش آن را آشكار می سازد.
از گونه های شاخص حیات وحش منطقه حفاظت شد‌ه پرور می توان به مرال، شوكا، گراز، خرس قهوه‌ای، پلنگ، سیاه گوش، گربه وحشی، كل و بز، قوچ و میش، آهو، گرگ، روباه معمولی، شغال، كفتار، سمور، تشی، خرگوش‌ و از رد‌ه پرند‌گان می توان به انواع پرند‌گان شكاری، كبك د‌ری، بلد‌رچین، هوبره، كبك، تیهو، هد‌هد، شاه بوف، جغد، سینه سرخ و از خزند‌گان می توان به افعی، كفچه مار، مار جعفری، انواع آگاما، بزمجه، لاك پشت و از د‌وزیستان نیز می توان به انواع وزغ‌ ها اشاره‌ كرد.
به باور كارشناسان، خشكسالی و كاهش منابع آبی در چند سال گذشته آسیب جبران ‌ناپذیری به منطقه حفاظت شده پرور وارد كرد كه وحوش این منطقه برای در امان ماندن از عطش و تشنگی به عرصه های پایین تر مهاجرت كرده و در تیر رس شكارچیان غیرمجاز قرار گرفته و هیچگاه به منطقه حفاظت شده بازنگشته اند.
به گفته مسوولان امر، 50 درصد منابع آبی منطقه حفاظت شده پرور در چند سال گذشته از دست رفته كه این امر به معنی نابودی تدریجی وحوش این منطقه حفاظت شده است.
به دلیل حساسیت موقعیت حیات وحش مهم این منطقه حفاظت شده، آبرسانی و علوفه رسانی به حیات وحش منطقه پرور از سوی حفاظت محیط زیست انجام می شود و رودخانه تلار در این ناحیه در اثر خشكسالی های چند ساله در استان سمنان به خشكسالی دچار شده است.

**پوشش گیاهی دست كاشت در پرور افزایش یابد
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت : برای مهار خشكسالی و نجات وحوش منطقه حفاظت شده پرور باید كشت گونه های گیاهی دست كاشت را افزایش داد.
علینقی حیدریان گفت: افزایش پوشش گیاهی می تواند در دراز مدت حفظ ذخایر آب های زیرزمینی در منطقه های حفاظت شده استان به خصوص پرور تاثیر گذار باشد و باید با اتخاذ تدابیر راهبردی از سوی نهادهای مسئول گونه های جانوری نادر استان سمنان را نجات داد.
وی ادامه داد: تخریب عرصه های ملی و كاهش پوشش گیاهی یكی از علت های اصلی كاهش علوفه و كم آبی در منطقه حفاظت شده پرور است و باید خیران در قالب نذر در طبیعت به كمك وحوش تشنه این منطقه بیایند.
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان تصریح كرد: مناطق حفاظت شده توران در شاهرود و پارك ملی در توران هم این روزها حال و روز خوبی ندارند كه باید با با تدبیر به جنگ مهار فرسایش بادی و بیابانزایی رفت.
حیدریان ادامه داد: مشكل وحوش مناطق حفاظت شده استان سمنان علاوه بر كم آبی، بحث خشكسالی و كاهش علوفه است و در چند سال گذشته در قالب نذر در طبیعت تاحدودی دردی از دردهای وحوش استان كاهش یافته است.

** طبیعت منطقه حفاظت شده پرور آسیب پذیر است
یك فعال محیط زیست در استان سمنان در گفت و گو با ایرنا بیان داشت: طبیعت و پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده پرور به شدت آسیب پذیر است و در چند سال گذشته به دلیل كاهش بارش باران شاهد تلف شدن تعداد زیادی از انواع گونه های جانوری در این منطقه بوده ایم.
سعید صلحی ادامه داد: در پنج سال گذشته بیش از 100 گونه جانوری منطقه حفاظت شده پرور براساس آمار سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل كم آبی تلف شدند و اگر پویش های نذر طبیعت در استان سمنان فعال نمی شد شاید این رقم اكنون افزایش چشمگیری می یافت.
وی خاطر نشان كرد: اداره كل حفاظت محیط زیست استان سمنان در چند سال گذشته با ساخت چندین آبشخور در منطقه حفاظت شده پرور و تامین علوفه به میزان قابل توجهی حیات را به این منطقه برگردانده است.
این فعال محیط زیست گفت: خشكسالی و كم آبی در منطقه های حفاظت شده استان سمنان تنها به چند سال اخیر اختصاص ندارد بلكه بیش از 2 دهه از دست و پنجه نرم كردن وحوش با بی آبی می گذرد.
صلحی گفت: نباید دستان را روبه آسمان دراز كرد و منتظر نزول بارش باران از آسمان بود تا طبیعت و وحوش جان دوباره بگیرند بلكه باید در قالب نذر طبیعت و همچنین احداث طرح های مهم آبرسانی برای نجات گونه های گیاهی و جانوری این منطقه اقدام كرد.

**خشكسالی وحوش مهدیشهر را به روستاها كشانده است
مدیركل حفاظت محیط زیست سمنان نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: 50 درصد منابع آبی منطقه حفاظت شده پرور كه دارای 52 گونه پستاندار، 60 گونه پرنده، 40 نوع خزنده و 6 گونه دوزیست بوده در اثر خشكسالی از بین رفته است.
عباسعلی دامنگر گفت: نیمی از منابع آبی منطقه حفاظت شده پرور واقع در شهرستان مهدیشهر دچار خشكسالی است.
وی خاطرنشان كرد: به دلیل حساسیت موقعیت حیات وحش مهم این منطقه حفاظت شده، آبرسانی و علوفه رسانی به حیات وحش منطقه پرور از سوی حفاظت محیط زیست انجام می شود.
مدیركل حفاظت محیط زیست سمنان، پرور، صیدوا و رودبارك را سه بخش زیستگاه پرور برشمرد و افزود: هر كدام از این مناطق یك منطقه امن است كه حفاظت و مراقبت ویژه مربوط به حیات وحش خود را دارد.
دامنگیر با اشاره به 2 منطقه چاشم و خطیركوه در مجاورت منطقه پرور، بیان كرد: رودخانه تلار در این ناحیه در اثر خشكسالی های چند ساله در استان سمنان به خشكسالی دچار شده است.
وی با بیان این كه جنگل رودبارك در شمال منطقه حفاظت شده پرور اكنون از نظر آبی در بدترین شرایط ممكن قرار دارد، تاكید كرد: درختان این جنگل اكنون در اثر خشكسالی فقط 20 درصد میوه آوری دارند.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان سمنان با اشاره به نزدیك شدن و ورود حیات وحش به روستاهای جوار مناطق جنگلی رودبارك برای تامین غذا، یادآور شد: علت اصلی این حركت حیوانات خشكسالی منطقه جنگلی است.
وی با بیان اینكه در فاصله خرداد تا شهریور به دلیل بی مهری طبیعت در اثر خشكسالی بیشترین ورود حیات وحش به حریم روستاها اتفاق می افتد، تاكید كرد: روستاییان طبق قانون باید با هدف حفاظت از ورود حیوانات، باغ های خود را حصاركشی كنند و در صورت نبود آن، پرداخت خسارت به آنان میسر نیست.
دامنگیر با اشاره به زیاده خواهی برخی شهروندان در بهره كشی از مناطق جنگلی و برداشت از مراتع، گفت: ورود دام به مراتع باید طبق قانون و بر اساس ظرفیت مراتع تعریف شود.
وی تاكید كرد: ممیزی پروانه مراتع برای بهره برداری دام ها چند ساله انجام می شود و اثرات خشكسالی بر مراتع باید در این ممیزی ها لحاظ شود تا دام مازاد وارد مراتع نشود.
مدیركل حفاظت محیط زیست سمنان، كمبود نیروی حفاظتی را از مشكلات مراقبت از زیستگاه های استان برشمرد و گفت: امیدواریم از 300 نیرویی كه مقرر است وارد این سازمان شود، سهم قابل توجه و مناسبی به استان اختصاص یابد تا نیازهای حفاظتی زیستگاه های حساس سمنان برطرف شود.

** طبیعت دوستان پرور را فراموش نكنند
یكی از محیط بانان منطقه حفاظت شده پرور نیز به ایرنا گفت: كم آبی این روزها وحوش منطقه حفاظت شده پرور را به سكونتگاه ها كشانده است و باید با اتخاذ تدابیر راهبردی و تامین تغذیه و آب جلوی این پدیده شوم را هرچه سریع تر گرفت.
سعید پروری ادامه داد: بسیاری از روستاییان به دلیل ترس از تلف شدن دام های سبك خود در برابر حمله ورود حیوانات وحشی با تیراندازی از مهمانان ناخوانده خود پذیرایی می كنند كه این امر در دراز مدت باعث كاهش گونه های جانوری نادر منطقه حفاظت شده می شود.
وی خاطر نشان كرد: در چند سال گذشته شاهد تیراندازی به سمت وحوش به دلیل نزدیگی به گله ها بوده ایم و كشته شدن دهها گونه جانوری در حریم روستا در چند سال گذشته به دلیل كم آبی و خشكسالی بوده است.
پروری ادامه داد: كم آبی در زاد و ولد گونه های جانوری در این منطقه تاثیر زیادی گذاشته است و كاهش تغذیه و پوشش گیاهی تنها به نابودی گونه های جانوری نادر این منطقه در آینده نزدیك منجر می شود.
وی اضافه كرد: در یكسال گذشته بیش از 30 تُن علوفه از سوی سازمان های مردم نهاد و اداره كل حفاظت محیط زیست برای تغذیه وحوش منطقه حفاظت شده پرور نذر و توزیع شد كه این امر در كاهش تلفات این گونه ها تاثیر قابل توجه ای داشته است.
به گزارش ایرنا، كاهش بارش باران و خشكسالی كاهش زاد و ولد و در نتیجه كاهش گونه های ارزشمند جانوری و گیاهی در منطقه حفاظت شده پرور شده است كه در چند سال گذشته طبیعت دوستان در قالب نذر در طبیعت و با تامین علوفه و آب برای رفع این چالش اقدام هایی انجام دادند اما ساخت آبشخور و تامین علوفه می تواند در كوتاه مدت جانوران این منطقه را از بلای خانمان سوز خشكسالی در امان نگه دارد و در بلند مدت به گفته كارشناسان افزایش پوشش گیاهی دست كاشت و همچنین و حفظ منابع آبی موجود اجتناب ناپذیر است.
25 درصد وسعت استان سمنان مناطق تحت حفاظت محیط زیست است كه با 131 محیط بان از آن مراقبت می شود، 16 درصد از مناطق حفاظت شده كشور در استان سمنان قرار دارد و این استان میزبان 30 درصد از تنوع گیاهی و جانوری شناسایی شده در كشور است.
استان سمنان سه منطقه حفاظت شده در محدوده جنگل ابر، خارتوران و پرور و پنج منطقه شكار ممنوع دارد، یك ششم از كل مناطق حفاظت شده كشور در استان سمنان واقع است.
7339/7408