در اين شرايط عده اي معتقدند كه مهاجرين و اتباع بيگانه يك شبه 40 درصد قدرت خريدشان را از دست داده اند و اين امر بر زندگي و معيشت آنها تاثير گذاشته به همين دليل عده اي ماندن در ايران را به صرفه نمي دانند.
متاسفانه بالا رفتن نرخ ارز در ماههاي اخير، ارزش پول ملي ايران را كاهش داد به نحوي كه هم اكنون ريال ايران در مقابل ' افغاني' واحد پول افغانستان با كاهش مواجه شده و همين عوامل موجب شده عده اي از اتباع بيگانه كه عمدتا غيرمجاز بوده و با ترس و لرز و احتياط فعاليت مي كنند عطاي ماندن در استان يزد و حتي ايران را به لقايش ترجيح دهند و به تركيه و كشورهاي اروپايي كوچ كنند.
به نظر مي رسد سوداي پرش روزافزون دلار ، برخي اتباع بيگانه از جمله ابتاع افغانستان را هوايي كرده تا كارهاي سخت با درآمدهاي پايين در ايران را نپسندند و كار را براي كارگران ايران بر زمين بگذارند اما سئوال اينجاست كه خروج اين كارگران براي استان صنعتي يزد فرصت خواهد بود يا تهديد؟!.
يك كارگر افغانستاني كه در بلوار نواب صفوي در كنار يك ساختمان متروكه ، ضايعات خريد و فروش مي كرد در اين خصوص به خبرنگار ايرنا گفت: كار در يزد ديگر درآمد چنداني ندارد و بايد به فكر چاره باشيم.
احمدي افزود: من به صورت غيرمجاز به ايران آمده ام و هر چند همه ماهي حقوقم را از طريق يك واسطه براي خانواده ام در افغانستان به حساب مي ريزم ولي حالا وقتي پول را به واحد كشور خودم تبديل مي كنم ارزش چنداني ندارد.
يك نوجوان 18 ساله افغان هم كه كارگر ساختماني بود گفت: بعد از چند ماه حركت در مسير و 2 ميليون تومان هزينه به صورت قاچاقي به يزد آمدم و براي برگشت هم تنها با 200 هزار تومان خودم را تسليم نيروي انتظامي مي كنم تا خودشان ببرند و در مرز پياده ام كنند.
اين نوجوان كه استاد بنا ، او را هاشم صدا مي كرد افزود: دو ماه قبل بعد از چند ماه كارگري كه پولم را فرستادم خيلي مزدم در برابر پول خودمان ارزش نداشت و مي خواهم به افغانستان برگردم.
اين در حالي است كه دولت در سراسر ايران و بويژه استان يزد به منظور رفاه اتباع بيگانه تلاش هاي زيادي كرده به گونه اي كه معاون سياسي ، امنيتي و اجتماعي استانداري يزد با اشاره به تاكيد مقام معظم رهبري مبني بر تحصيل فرزندان شهروندان خارجي در ايران، گفته است كه امكانات آموزشي مناسبي در اين استان در اختيار دانش آموزان اتباع بيگانه قرار دارد.
محمدعلي طالبي در كميسيون ساماندهي اتـباع خارجي استان با تاكيد بر ضرورت رسيدگي به حوزه هاي اجتماعي و فرهنگي شهروندان خارجي افزود: يكي از راه هاي اصلي ارتقاي جامعه پذيري آنها در استان، آموزش است.
وي خاطرنشان كرد: وقتي جمعيت قابل توجهي از اتباع بيگانه در استان حضور دارند براي جلوگيري از تبعات فرهنگي و اجتماعي آنها بايد جامعه پذيري آنها را ارتقا داد.
عده اي از كارشناسان معتقدند در چند سال گذشته، رشد ورود اتباع بيگانه به ايران منجر به رشد نرخ بيكاري نيروهاي كار ايراني شده و بازگشت بخشي از اين جمعيت مي تواند اين نقيصه و مشكل را التيام دهد اما در مقابل برخي ديگر از كارشناسان نيز معتقدند برخي از نيروهاي اتباع بيگانه در مشاغلي سخت مشغول كار بوده اند كه كارگران ايراني كمتر حاضر به پذيرش اين كارها هستند.
البته استنباط گروه اول اين است كه اخيرا برخي از نيروهاي كار اتباع بيگانه در حال تغيير مسير فعاليت از خدمات به سمت مديريت هستند ضمن آنكه سرمايه در گردش اين نيروها به دليل عدم پرداخت ماليات و جابجايي نقدي بالاست.
بعد از اينكه تحولات ارزي اتفاق افتاد در برخي نقاط از جمله استان يزد ، اتباع خارجي رفتن از ايران را ترجيح دادند .
در اين خصوص مديركل امور اتباع و مهاجرين خارجي استان يزد در جلسه اقتصاد مقاومتي كه درباره مشكلات كارخانه ها و كوره هاي آجرپزي تشكيل شده بود گفت: در چند ماه ابتداي امسال ، مهاجرت معكوس اتباع از استان نسبت به سال گذشته در يزد با افزايش 15 درصدي روبرو بوده است.
رضا زارع زاده با بيان اينكه جمعيت مهاجران خارجي در استان يزد حدود 53 هزار نفر است كه حدود هشت درصد جمعيت استان است ، افزود: در چند ماه اخير كاهش ارزش پول ملي سبب شده مهاجرت معكوس اتباع را از كشور داشته باشيم.
وي با بيان اينكه هم اكنون جمعيتي حدود 6 هزار اتباع خارجي در مهمان شهر‌هاي استان يزد اقامت دارند، ادامه داد: هم اكنون تعداد سه مهمان شهر در استان وجود دارد كه در شهرستان‌هاي اردكان، ميبد و تفت هستند.
مدير كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي استان يزد درباره حضور اتباع خارجي در استان معتقد است كه بايد به اين جمعيت قابل توجه به عنوان يك ظرفيت در استان نگاه كرد.
محمدحسين رياحي افزود: عده اي به اتباع خارجي به عنوان تهديد نگاه مي كنند، در صورتي كه فرصت شناسي در استان انجام شود، اين احساس تهديد از بين رفته و مي توان فرصت سازي كرد.
وي با بيان اينكه تهديد يا فرصت بودن اتباع بيگانه براساس سياستگذاري هاي صورت گرفته مورد بحث خواهد بود، ادامه داد: هم اكنون به نظر مي رسد آنچنان كه بايد، فرآيند درستي براي استفاده از ظرفيت‌هاي اتباع خارجي وجود ندارد.
مديركل تعاون يزد با اشاره به مشكلاتي درباره اتباع موجود در استان اظهار كرد: حدود 54 رشته شغلي براي اتباع خارجي تعريف شده كه بايد براساس آنچه در كارت كارشان تعريف شده است به فعاليت بپردازند اين در حالي است كه افرادي هستند كه مطابق با عنوان مندرج در كارت كار خود، فعاليت ندارند و در حوزه هاي ديگر مشغولند.
رياحي در عين حال با تاكيد بر اينكه بايد به گونه اي عمل شود كه اتباع براي استان هزينه نباشند و از ظرفيت سرمايه گذاري آنها استفاده كرد، گفت: با سرمايه گذاري اتباع مستعد و سرمايه گذار در استان در راستاي توسعه استان، شاهد آورده هاي مطلوبي براي استان خواهيم بود.
وي معتقد است كه نظارت صورت گرفته در اين زمينه، ارزش افزوده ناشي از سرمايه گذاري اقتصادي در استان، به وجود آمدن اشتغال پايدار و حتي تقويت حوزه صادرات را به دنبال خواهد داشت.
وي تصريح كرد: خروج برخي از اين افراد از استان موجب ايجاد مشكل كاهش نيروي كار در استان صنعتي و مهاجرپذير يزد نخواهد شد و عمده افراد خارج شده نيز اتباع غيرمجاز هستند.
اين مسئول با بيان اينكه بخشي از اتباع خارجي كه بصورت قانوني در استان ساكن هستند و روند زندگي آنان مانند يك فرد ايراني جريان دارد دليلي براي ترك ايران ندارند ، ادامه داد: با توجه به تعداد بالاي واحدهاي توليدي و روند افزايش مهاجرت افراد به يزد ، براي اشتغال در واحدهاي صنعتي، با مشكل كاهش نيروي كار مواجه نيستيم.
در اين خصوص مديركل اجتماعي استانداري يزد هم اخيرا در كارگروه تخصصي اجتماعي و فرهنگي استان ، ميزان حضور اتباع خارجي در يزد را 2 برابر ميانگين كشوري كرده وگفت: يزد پنجمين شهر ايران در زمينه سرانه شهرنشيني است.
فخرالسادات خامسي هامانه تصريح كرد: يزد علاوه بر اينكه يك استان مهاجرفرست است در بحث ميزان مهاجرت هم پس از تهران و البرز ، رتبه سوم كشور را دارد.
از سوي ديگر به نظر مي رسد با توجه به اشغال برخي از مشاغل از سوي اتباع خارجي ، خروج برخي از اتباع غيرمجاز، فرصتي براي كاهش نرخ بيكاري و افزايش اشتغال در استان يزد فراهم كرده باشد.
در اين خصوص مدير كارآفريني و اشتغال اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي يزد ، مهاجرپذيري و تعداد بالاي اتباع بيگانه ساكن در استان به نسبت جمعيت را 2 دليل عمده بالا بودن نرخ بيكاري مي داند.
فريبا آيت اللهي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: نرخ بيكاري استان يزد در سال 95 حدود 12.8 درصد يعني چهار دهم درصد بالاتر از ميانگين كشور بود كه در پايان سال 1396 رشد زيادي كرد.
وي با بيان اينكه اين استان به دليل داشتن ظرفيت هاي بالاي صنعتي ، خدماتي و درماني ، سومين استان مهاجرپذير كشور محسوب مي شود، اضافه كرد: خالص مهاجرت در استان يزد 38 هزار و 784 نفر بوده و به نسبت جمعيت بعد از تهران و البرز قرار دارد.
آيت اللهي خاطرنشان كرد: بر اساس سرشماري سال 95 بيش از 53 هزار نفر از جمعيت يك ميليون و 138 هزار نفري استان يزد يعني 4.7 درصد كل ساكنان استان را اتباع بيگانه تشكيل داده و از اين لحاظ به نسبت جمعيت، بعد از استان هاي قم و سمنان قرار دارد.
علاوه بر اين مسائل ، اتباع مشكلات ديگري هم در استان دارند به گونه اي كه به گفته دكتر حسن جانفدا ، مسئول مديريت كاهش خطر در حوادث و بلاياي دانشگاه علوم پزشكي شهيد صدوقي يزد، 13 درصد افراد متوفي حوادث رانندگي در استان يزد مربوط به اتباع خارجي است كه آموزش اين قشر در دستور كار قرار دارد.
مسئول امور آسيب ديدگان اجتماعي بهزيستي استان يزد هم با بيان اينكه 70 درصد از مجموع كودكان خياباني استان از اتباع خارجي هستند، مي گويد : از مجموع كودكاني كه در 6 ماه امسال در مراكز بهزيستي استان پذيرش شدند 75 درصد پسر و مابقي دختر بودند و 20 درصد كودكان اتباع نيز كارت اقامت نداشتند.
محبوبه داوراني با اشاره به اينكه 80 درصد از كودكان خياباني بدسرپرست هستند و به دليل فقر و مشكلات اقتصادي دست به تكدي‌گري و دست‌فروشي مي‌زنند، افزود: بسياري از اين كودكان خياباني بازمانده از تحصيل بودند كه ساماندهي شدند و توسط بهزيستي و با هماهنگي آموزش و پروش به مدارسي كه اتباع را پذيرش مي‌كنند معرفي شدند.
با وجودي كه آمارهاي رسمي حاكي از سكونت 54 هزار اتباع افغانستاني مجاز در استان يزد است اما برخي آمارها مجموع اين افراد را با اتباع غيرمجاز و بدون كارت تا 130 هزار نفر يعني 10 تا 12درصد جمعيت استان عنوان مي كنند.
هر چند كه بيشتر اتباع ساكن استان يزد در مشاغل سخت و عمدتا در صنايع ساختمان سازي، تيرچه بلوك، موزاييك سازي، كشاورزي، دامداري و حناسايي فعاليت دارند با اين حال دليل بهتر است مسئولان استان برنامه ريزي جدي براي اين موضوع بويژه كاهش نرخ بيكاري داشته باشند.
از سوي ديگر هر چند كه روند كاهش ارزش ريال متوقف و حتي برعكس شد و شايد با تقويت روزافزون ارزش پول ايران در آينده ، عده اي از همين اتباع غيرمجاز ، هواي بازگشت دوباره به شهر هاي ايران داشته باشند اما بايد نظارتها بيشتر شود تا منت رفتن آنها باري بر دوش ما نباشد.
گزارش از : محمودرضا رحماني
1968/ 6197
تاریخ انتشار: ۱۴ مهر ۱۳۹۷ - ۱۳:۵۷
يزد - ايرنا - با توجه به تغييرات بازار و نوسانات قيمت ارز و نيز كاهش ارزش پولي كشور ، زمزمه هايي مبني بر خروج برخي از اتباع خارجي ساكن در استان يزد كه عمدتا شامل غيرمجازهاست شنيده مي شود.