چشم انداز فعالیت مامور ویژه آمریكا برای صلح افغانستان

به گزارش ایرنا، «زلمی خلیل زاد» آمریكایی افغان تبار عضو حزب جمهوری خواه آمریكا كه به عنوان مشاور «مایك پمپئو» وزیر خارجه آمریكا در امور افغانستان از شهریور ماه گذشته مامور به پیگیری روند صلح در زادگاهش شده است امید دارد بتواند بین گروه طالبان كه هرگز دولت مركزی افغانستان را به رسمیت نشناخته و دولت، صلح برقرار كند.
طالبان دولت افغانستان را دست نشانده آمریكا می داند و به همین دلیل خواستار مذاكره مستقیم با خود آمریكاست و همواره از خروج نیروهای غربی به عنوان محور مذاكرات صلح یاد كرده است و آمریكایی ها تا پیش از این همواره مدعی بود كه هرگز با طالبان مذاكره نخواهند كرد.
مقامات آمریكایی با وجود آن كه به گفت و گوهای صلح با مالكیت و رهبری دولت و مردم افغانستان تأكید می كنند، بطور پنهانی دیدارهایی با طالبان داشته ند اما از آن سخن نمی گفتند.
«آلیس ویلز» مامور بخش آسیایی وزارت خارجه آمریكا از جمله اشخاصی است كه دیدارهای پنهانی با طالبان در قطر و دوبی داشته و بعد توسط طالبان و مقامات دولت افغانستان رسانه ای شد و دولت افغانستان این نشست ها را در راستای تسهیل گفت و گوی صلح دولت با طالبان توجیه كرد.
پیش از این دولت افغانستان همواره از گفت و گوی صلح با مالكیت دولت و مردم این كشور سخن می زد و حتی نشست مسكو را كه برای شهریورماه امسال با حضور نمایندگان طالبان و 12 كشور منطقه برای 13 شهریور ماه امسال برنامه ریزی شده بود را به بهانه این كه به رهبری دولت افغانستان نیست به تعویق انداخت و تاكنون زمان جایگزین هم اعلام نشده است.
با توجه به همین اوضاع است كه طالبان فكر می كند با آمریكا درباره صلح افغانستان مذاكره كند و دولت افغانستان هم باور دارد كه آمریكا نقش میانجی بازی كند تا فرصت را برای گفت وگوی مستقیم با طالبان فراهم شود .
روز گذشته خلیل زاد برای اجرایی كردن ماموریت رسمی خود وارد كابل پایتخت افغانستان شد و قرار است در سفری 10 روزه به منطقه برای تأمین صلح و فراهم كردن فرصت گفت و گو بین طالبان و دولت افغانستان با مقامات چندین كشور ملاقات كند.
خلیل زاد شب گذشته رایزنی های خود را در افغانستان شروع كرد و ساعتی پس از ورود به كابل با مقامات دولت وحدت ملی دیدار كرد و گفت كه آماده است از همه اعتبار و ارتباطش و آموخته های علمی و تجربه های خود در افغانستان، منطقه و جهان استفاده كند و برای تأمین صلح تلاش خواهد كرد.
وی ابراز امیدواری كرد كه بتواند با توجه به پیشرفت هایی كه در گذشته در حوزه صلح در افغانستان شده به صلحی برسد كه در آینده همه اقوام افغانستان خود را در آن شریك ببینند.
پیش از این گزارش هایی نیز در رسانه های افغانستان به نقل از طالبان منتشر شد كه گفته بود، خلیل زاد پیام هایی برای آنها فرستاده و در باره آزادی زندانیان طالبان و موضوعات دیگر چراغ سبز نشان داده است اما منابع معتبر این خبر را تائید نكردند.
خلیل زاد به رسانه ها در كابل گفت كه در افغانستان علاوه بر رهبران دولت وحدت ملی با شخصیت های تاثیرگذار این كشور درباره گفت وگوهای صلح با طالبان ملاقات خواهد كرد.
وی امروز دوشنبه پس از دیدار با مقامات دولت با «عبدالرب رسول سیاف» یكی از رهبران سابق جهادی و از علمای برجسته اهل سنت و چهره معروف ضد طالبان در كابل دیدار كرد.
خلیل زاد پس از تكمیل دیدارهای خود در افغانستان قرار است سفری به عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و پاكستان نیز داشته باشد.
البته اكنون این سوال مطرح است كه مقامات دولت افغانستان كه در گذشته همواره جنگ این كشور را دارای ریشه های بیرونی دانسته اند و این جنگ را جنگ نیابتی كشورهای منطقه و جهان خوانده اند، چگونه با طرح سفر به كشورهایی كه همه به نحوی حامی آمریكا هستند این چالش جنگ نیابتی را حل خواهد كرد.
در حالی كه در طرف دیگر قضیه ایران، روسیه، چین و كشورهای آسیای میانه در طرح صلح و رایزنی های خلیل زاد شامل نیست و در داخل هم بجز از دولت و طالبان حدود 19 گروه تروریستی دیگر كه دولت افغانستان مدعی حضور آنها در این كشور هستند، چه برخوردی خواهند كرد.
اگر به این استدلال های دولت افغانستان توجه كنیم تعدادی از كشورهای مهم منطقه در یك طرف و گروه های تروریستی دیگر را كه با تفكر افراطی و تكفیری و حملات افسارگسیخته عمل می كنند، چگونه انتظار داشته باشیم تا این ماموریت با موفقیت به سر برسد كه جای شك و تردید است.
هرچند كارشناسان افغان، اعضای مجلس نمایندگان، رهبران جهادی و استادان دانشگاه های این كشور باور دارند كه آمریكا این بار بهترین شخص را كه با زبان، فرهنگ و سنت های مردم افغانستان با توجه به افغانی الاصل بودن خلیل زاد دارد، انتخاب كرده است.
«سیمن باركزی» عضو مجلس نمایندگان افغانستان امروز در نشست علنی مجلس گفت كه خلیل زاد كه آگاهی خوبی از این كشور دارد باید واضح سازد كه با پاكستان در این روند چگونه برخورد خواهد كرد تا راضی شود دست از حمایت طالبان بردارد.
«نصرالله استانكزی» استاد دانشگاه كابل نیز به رسانه های این كشور گفت كه از هر نگاه اگر به گذشته خلیل زاد از جمله سابقه تباری و تاثیر گذاری وی در دستگاه ها رهبری آمریكا توجه كنیم می توان ادعا كرد كه اگر انتظار پیشرفتی در گفت وگوی صلح داشته باشیم، با خلیل زاد این آرزو بهتر محقق خواهد شد.
اما این كه خلیل زاد به نمایندگی از آمریكا موفق شود طالبان را با دولت به دور یك میز مذاكره حاضر كند، هیچ ضمانتی برای پایین كردن جنگجویان كه بطور مستقیم در سنگرها حضور دارند، با صلحی كه با رهبران این گروه منعقد می شود، سلاح های خود را برزمین بگذارند.
زیرا گروه دیگری به نام داعش كه در حال حاضر بیشتر از طالبان به جنگجویان خود پول می دهد و هدف آنها هم برخلاف طالبان برای منطقه طرح شده است، آنها را جذب نكند و بار دیگر این جنگ با ایدئولوژی خطرناك تر دنبال نشود.
با نگرانی ها و گمانه زنی ها كه از وضعیت جنگ و صلح و مداخلات خارجی كشورهای غربی با توجه به سخنان فرمانده آمریكایی در افغانستان كه گفته بود، كشورهای غربی هركدام برای منافع خود در افغانستان حضور دارند، نیاز به زمان است كه پاسخ این سوال ها را بدهد.
آساق*291*1104*1663**