رخنه سبك غربی، چالش مداحی های محرم

به گزارش ایرنا، یك بار دیگر با قرار گرفتن در ماه محرم و صفر حسینیه ها، تكایا، مساجد و ... رنگ و بوی عزاداری و ماتم به خود گرفته و شور حسینی در هر كوی و برزنی از ایران اسلامی مشاهده می شود.
در این میان موسیقی مذهبی و نوای عاشورایی جزو جدایی ناپذیر آیین های عزای سالار شهیدان است؛ موضوعی كه مختص و محصول دیروز و امروز نیست و سالیان طولانی ایرانیان مسلمان بنا بر اراداتی كه به امام حسین (ع) دارند، همنوا با موسیقی مذهبی مداحان در سوگ و مصیبت عظیم كربلا غرق در ماتم و اندوه می شوند.
البته همه این عشق و شور به زنده نگه داشتن واقعه كربلا و آنچه بر امام حسین (ع) گذشت، در طول عمر انقلاب اسلامی همواره مورد تاكید بوده؛ چرا كه در متون شرعی و دینی ما همواره توصیه و دستورالعمل های زیادی درباره ضرورت عزاداری برای ائمه (ع) به ویژه امام حسین(ع) دیده می شود.
در اینجا تكلیف سنگین مداحان و مرثیه سرایان و هیات های عزاداری بیشتر نمایان می شود اما نكته مهم در این مساله كیفیت اقامه عزا برای سالار شهیدان است؛ موضوعی كه كانون و تمركز اصلی آن به مداحان و هیات های مذهبی بر می گردد.
چرا كه آنها با فعالیت و عملكرد خود نقش اصلی را در زنده نگه داشتن نهضت حسینی به عنوان دلیل اصلی حفظ دین و فرهنگ ناب اسلامی بازی می كنند و همین مساله هم تكلیف سنگینی را برعهده آنها می گذارد و می طلبد كه هم هیات ها و هم مداحان با حساسیت بیشتری روی این موضوع تمركز كنند.
باید گفت كه بسیاری از بزرگان و پژوهشگران دینی هم عقیده دارند كه فرهنگ صحیح عزاداری موجب نگهبانی دین و روشن شدن حقایق دینی و نابودی بدعت ها و ترویج سنت ها می شود.
آنها تاكید دارند كه برای تحقق این مهم وظیفه مداحان و مرثیه سرایان و هیات های عزاداری بیشتر از سایر افراد جامعه است و كسب جایگاه معنوی و تهذیب نفس توسط آنها اهمیت خاصی دارد.
در واقع مداحان به عنوان نقطه اصلی و اساسی هیات های مذهبی در كنار خطیبان و گویندگان وظیفه دارند از اشعار و نواهایی استفاده كنند كه بیانگر حقایق واقعه عاشورا و كربلا باشد تا بتواند تاثیرگذاری لازم را بر جامعه و به ویژه نسل جوان داشته باشد؛ زیرا تجربه و شواهد موجود نشان داده نسل جوان ما تمایل و توجه بیشتری به این حوزه دارند.
با توجه به اهمیت این موضوع، اما در سال های اخیر شاهد شكل گیری بدعت و سبك جدیدی در بین مداحان هستیم و آنان با تقلید كوركورانه از برخی خوانندگان غربی، پایه گذار فرهنگی غلط در این حوزه شده اند و زمینه تحریف و آسیب جدی را فراهم آورده اند.
موضوعی كه رهبر معظم انقلاب هم نسبت به آن واكنش نشان دادند و دراین باره فرمودند: «من شنیده ام در مواردی از آهنگ های نامناسب استفاده می شود مثلاً فلان خواننده طاغوتی یا غیرطاغوتی شعرعشقی را با آهنگی خوانده؛ حالا ما بیاییم در مجلس امام حسین (ع) و برای عشاق امام حسین(ع)، آیات والای معرفت را در این آهنگ بریزیم و بنا به خواندن آن كنیم، این خیلی بد است خودتان آهنگ بسازید این همه ذوق و این همه هنر وجود دارد یقیناً در جمع علاقه مندان به این جریان كسانی هستند كه می توانند آهنگ های خوبِ مخصوص مداحی بسازند؛ آهنگ عزا، آهنگ شادی».
البته برخی از مداحان مطرح كشوری نیز از رونق گرفتن برخی از سبك های غربی در مداحی ها انتقاد و اعلام كردند كه برخی مداحان سعی می كنند با سبك های غربی و هیجان انگیز مداحی را به راه اندازند كه حاصل آن جز هیجان و شور مقطعی نیست و این موضوع یك آفت جدی است.
به گفته این منتقدان در مقتل خوانی و نوحه سرایی تنها هدف گریه و احساس عواطف است در حالی كه اگر محتوا و پیامی در این سروده ها و بیان مطالب نباشد هیچ ثمری ندارد.
حال باید گفت موسیقی مذهبی درخت تنومند و اصیلی كه تعزیه، روضه و نوحه خوانی از شاخه های آن است و در زندگی ما ریشه دارد و در واقع هدف مداحی، مدح یك واقعه با شكوه تاریخی است تا مردم به تفكر و تامل به این واقعه بپردازند و با حزنی كه در مدح وجود دارد همراه شوند.
به نظر می رسد مداحان در این راه باید هدف خود را پیدا كنند و بفهمند مسئولیت آنها فقط تولید هیجان نیست؛ تقلید كوركورانه آنها از ملودی‌های دیگر باعث می‌شود كه مداحی از یك هنر مستقل و پویا تهی شود و در واقع نباید مداحی به آنچه در كوچه و بازار اتفاق می‌افتد به عنوان موسیقی مصرفی وابسته شود.
9896/2087/2090