مصرف كنندگان اروپايي و شرق آسيا، بازندگان اصلي تحريم هاي نفتي آمريكا

به گزارش ايرنا، باگذشت زمان، ابعاد مختلف ناكامي آمريكا در به صفر رساندن صادرات نفت ايران و تاثيرات مخرب آن بر اقتصاد جهاني، آشكار مي شود،
مقامات آمريكايي بعد از خروج اين كشور از برجام اعلام كردند خريداران نفت خام ايران بايد تا چهارم نوامبر (13 آبان 1397) واردات نفتي خود از ايران را پايان دهند، در غير اين صورت مشمول تحريم ثانويه آمريكا خواهند شد.
پس از آن، فشار شديدي از طرف آمريكا بر مشتريان نفت ايران اعمال شد تا خريد نفت را متوقف كنند، نمايندگان و مقامات آمريكايي بارها به كشورهاي واردكننده نفت ايران سفر كرده و رايزني كردند تا آنها را ترغيب به توقف خريد نفت از ايران كنند و در راه تحقق اين هدف اقدام به تهديد و اعمال فشار نيز كردند.
ترامپ بارها هشدار داده بود با رسيدن موعد تحريم ها، تخلف مشتريان در توقف خريد نفت از ايران با عواقب بدي براي آنها مواجه خواهد شد.
اما، همزمان با اعلام سياست آمريكا براي توقف صادرات نفت ايران، انتقادات نسبت به اين طرح نسنجيده واشنگتن آغاز شد و كارشناسان نسبت به شكست زودهنگام اين طرح، هشدار دادند؛ به نظر كارشناسان علاوه بر ناتواني بازارهاي جهاني نفت براي پر كردن خلاء ناشي از نفت ايران، مشتريان اصلي نيز قادر به توقف كامل خريد نفت نخواهند بود.
به تدريج با ناكامي اين سياست، پيامدهاي منفي آن بر اقتصاد جهاني نيز آشكار شد، در واقع، آمريكا نتوانست نفت ايران به صفر برساند و حتي نتوانست درآمد نفتي ايران را كاهش دهد، اما با دامن زدن به گراني نفت، باعث زيان صادركنندگان و واردكنندگان اصلي نفت در شرق آسيا و اروپا شد.

**افزايش درآمد نفتي ايران بي اعتنا به تهديدات ترامپ
ايران با وجود اين كه هدف تحريم هاي آمريكا قرار داشته و در ماه هاي اخير با محدوديت ها و مشكلاتي در روند عادي صادرات نفت مواجه شده، اما ميزان درآمدش چندان تحت تاثير قرار نگرفته است، زيرا به رغم كاهش صادرات به دليل افزايش قيمت ها نه تنها زياني را متحمل نشده، بلكه سود نيز كرده است.
درآمد ايران در پنج ماهه نخست امسال با وجود كاهش صادرات، 62.4 درصد بيشتر از پارسال بوده است كه نشان مي دهد تلاش هاي ترامپ براي محدود كردن صادرات نفتي ايران، سياستي شكست خورده است.
بر اساس آمار بانك مركزي در پنج ماه نخست امسال 538 هزار و 800 ميليارد ريال از محل فروش نفت و فرآورده هاي نفتي درآمد داشته در حالي كه طبق قانون بودجه، قرار بود 429 هزار ميليارد ريال درآمد از اين محل، كسب شود.
نكته جالب اين است كه در سال گذشته با وجود صادرات نفت بيشتر در همين مدت، دولت تنها 331 هزار و 800 ميليارد ريال درآمد نفتي كسب كرده بود.
به نظر مي رسد سياست آمريكا درباره ايران نتيجه عكس داده است، به دليل اقدام آمريكا در تحريم نفتي ايران، نگراني از كمبود عرضه نفت در بازارهاي جهاني گسترش يافته و در نتيجه قيمت نفت بالا رفته است به طوري كه بهاي نفت را از كانال 50 و 60 دلاري براي هر بشكه اكنون به مرز بشكه اي 80 دلار رسانده است.
حتي به نظر برخي كارشناسان امكان افزايش بيشتر قيمت ها و صعود به مرز بشكه اي 100 دلار نيز وجود دارد.
در واقع ايران كه پيش از اين، نفت خود را بشكه اي 40 تا 50 دلار مي فروخت اكنون با صادرات به ميزان نصف زمان گذشته مي تواند درآمدي برابر با گذشته كسب كند.

** هراس مصرف كنندگان از افزايش شديد بهاي نفت
بهاي نفت در ماه هاي اخير روندي رو به رشد داشته كه طرح موضوع تحريم ايران توسط ترامپ از مهم ترين دلايل اين رشد بوده است.
صادرات نفت و ميعانات گازي ايران روزانه حدود 2.6 ميليون بشكه است كه ترامپ تلاش مي كند آن را تا چهارم نوامبر (13 آبان) به صفر برساند، كارشناسان مي دانند كه حذف اين حجم عظيم از نفت از بازارهاي جهاني چه تاثير مخربي بر اقتصاد جهاني خواهد داشت.
ناتواني توليدكنندگان اوپك و غير اوپك براي جايگزيني با نفت ايران، سبب شده است كه نگراني از كمبود عرضه نفت رخ داده و قيمت ها افزايش يابد؛ با وجود اميدي كه ترامپ به عربستان و ساير توليدكنندگان داشت اكنون مشخص شده است كه اين كشورها قادر به پر كردن خلاء ناشي از حذف نفت ايران از بازار نيستند.
حتي مشخص شده است كه عربستان در هفته هاي اخير نتوانسته نفت بيشتري توليد كند و براي افزايش صادرات نفت دست به دامن مخازن ذخيره سازي شده است كه نمي تواند به صورت پايدار تداوم داشته باشد.
در اين راستا، مدير بانك «استاندارد چارترد» انگليس اعلام كرد: تحريم‌هاي آمريكا عليه صنعت نفت ايران مي‌تواند قيمت نفت را به 100 دلار براي هر بشكه برساند.
به گزارش نشريه «پلاتس»، «پال هورنسل» از مديران بانك انگليسي استاندارد چارترد اعلام كرد: تحريم‌هاي آمريكا ضد ايران مي‌تواند در پايان سال جاري ميلادي سبب خلاء وحشتناك در بازار شود.
«جان كيلداف» كارشناس موسسه «اگن كپتال» نيز به شبكه «سي.ان.بي.سي» آمريكا مي گويد: در صورت تحريم نفت ايران، قيمت شاخص نفت خام برنت تا پايان سال جاري ميلادي(دي ماه) به يكصد دلار براي هر بشكه مي رسد.
به گفته وي، بيش از يك ميليون بشكه از عرضه روزانه نفت را از دست مي‌دهيم كه نمي‌توان آن را جبران كرد؛ روسيه با حداكثر ظرفيت توليد مي‌كند، عربستان نيز به حداكثر ظرفيت خود نزديك شده‌است.
اين كارشناس آمريكايي يادآوري كرد: تقاضاي بالايي وجود دارد كه قيمت‌ها را بالا مي‌برد؛ جايي براي خطا نيست و اين (تحريم‌ها) به معناي قيمت‌هاي بالاتر است. در شرايط كنوني با توجه به تقاضاي بالاي نفت، نمي‌توانيم نفت ايران را از دست بدهيم.
شبكه خبري بلومبرگ نيز گزارش داد: انتظار مي رود كه افزايش قيمت نفت براي اولين بار از سال 2014 تاكنون به 100 دلار در هر بشكه برسد.
اين شبكه خبري درباره تاثير منفي افزايش قيمت نفت بر مصرف كنندگان، خاطر نشان كرده است: برخي صادر كنندگان نفت از اين افزايش قيمت ها به دليل افزايش سود شركت ها و دولت خوشحال خواهد شد؛ در عوض كشورهاي مصرف كننده بايد هزينه اين افزايش قيمت را بپردازند.
قيمت بالاي نفت مي تواند به درآمد شهروندان و هزينه هاي مصرف كنندگان آسيب برساند، اما تاثير آن مي تواند در هر كشور متفاوت باشد؛ براي مثال اروپا بيشتر متحمل اين آسيب خواهد بود زيرا بسياري از كشورهاي اروپايي وارد كننده نفت هستند.
كارشناسان بلومبرگ بر اين باورند كه نفت 100 دلاري بيش از اينكه براي رشد جهاني مفيد باشد، زيان بار خواهد بود.

** گراني بنزين، هديه ترامپ به مصرف كنندگان نفت
سريع ترين تاثير منفي تحريم هاي نفتي، بر وضعيت قيمت سوخت و بنزين در كشورهاي مصرف كننده آشكار مي شود به ويژه كشورهايي كه از ذخاير كافي نفت برخوردار نبوده و ناچار به واردات نفت هستند.
با وجود اين كه آمريكا نتوانسته كاهش قابل توجهي را در صادرات نفت ايران محقق كند، اما تاثير رواني آن باعث افزايش قيمت نفت و به تبع آن بهاي بنزين و سوخت در كشورهاي مصرف كننده شده است.
بر اين اساس، بهاي بنزين در ژاپن به علت افزايش هزينه نفت خام و همچنين ترس از تحريم نفتي ايران، براي چند هفته پياپي در جايگاه هاي سوخت اين كشور افزايش يافت و به بالاترين حد در چهار سال گذشته رسيد.
مركز اطلاعات نفت ژاپن در اوايل اكتبر (12 مهر) اعلام كرد ميانگين بهاي خرده فروشي بنزين معمولي در حال حاضر براي هر ليتر 155.2 ين (1.36 دلار) است كه بالاترين ميزان در حدود چهار سال گذشته بوده است.
آنطور كه «ان.اچ.كي» گزارش كرده است ترس پالايشگاه هاي نفتي ژاپن از تحريم نفت ايران و همچنين كاهش ارزش ين، پول ملي ژاپن باعث افزايش هزينه هاي واردات بنزين شده است.
شماري از شركت هاي ژاپني به دليل ترس از تحريم نفتي ايران در حال مذاكره با آمريكا براي معافيت از تحريم نفتي هستند. نفت ايران 5.5 درصد كل واردات نفت ژاپن را تشكيل مي دهد.
در اين ميان، كره جنوبي كه تنها مشتري نفت ايران به شمار مي رود كه اقدام به قطع واردات نفت از كشورمان كرده نيز گرفتار گراني بنزين شده است.
اين كشور از ميعانات گازي پارس جنوبي ايران به عنوان خوراك با كيفيت و ارزان براي توليد بنزين در پالايشگاه هاي خود استفاده مي كرد كه با قطع واردات از ايران به ناچار به سراغ ساير كشورهاي صادركننده نفت رفته و اقدام به واردات با قيمت بالاتر كرده است.
واردات گرانتر ميعانات گازي از ساير كشورها باعث افزايش قيمت تمام شده بنزين در كره جنوبي شده است.
به نظر كارشناسان بازار جهاني نفت، ميعانات گازي ايران كه از پارس جنوبي برداشت مي شود در مقايسه با ساير رقبا به صرفه ترين نرخ را براي مصرف كنندگان آسيايي و شرق دور داراست.
پيامدهاي منفي تحريم نفتي ايران باعث شد كه مصرف كنندگان و واردكنندگان نفت اقدام به مقاومت در مقابل فشارهاي آمريكا كرده و واشنگتن نيز تجديد نظر در سياست به صفر رساندن صادرات نفت ايران و معاف كردن واركنندگان را در دستور كار قرار دهد.
اقتصام**2022**2025