پارنج؛ غذای سنتی فریدن

به گزارش ایرنا؛ غذاهای محلی و سنتی یكی از ظرفیت های ارزشمند ایران زمین است كه علاوه بر دارا بودن ارزش غذایی بالا امروزه به عنوان ' سفیر فرهنگی' نیز شناخته می شوند.
غذاهای سنتی در كنار رنگ و بوی دلپذیرشان، در بردارنده پیشینه فرهنگی مردمانی است كه دسترنج مزرعه را با هنر كد بانوی خانه در هم می آمیختند تا سفره های ساده اما سرشار از صفا و سلامتی را زینت بخش زندگی خود كنند.
پارنج یا پرنج؛ یكی از غذاهای سنتی اهالی فریدن در غرب اصفهان است كه هر دانه آن سخاوت خاك این دیار را در خود نهفته دارد.
نام این غذا برگرفته از ماده اصلی آن یعنی پارنج است ؛ پارنج همانند جو و گندم كشت می شود و از نظر ظاهری نیز به این دو شبیه است.
پارنج ابتدا توسط ارامنه در فریدن كشت شده است كه با نام ' هاپور' از آن اسم می بردند. بعد از مهاجرت ارامنه از فریدن، این محصول فقط در دو روستای عادگان و سینگرد كشت شد و به پارِنج یا پرنج تغییر نام پیدا كرد.
یكی از اهالی كهنسال فریدن در باره روش طبخ این غذا به ایرنا گفت: پارنج بر خلاف گندم، به شرطی خوب پخته می شود كه تا هنوز سبز است از ساقه برداشت شود.این محصول پس از برداشت زیر آسیاب می رود و پس از آن كه كاه و دانه آن از هم جدا شد آماده مصرف است. ابتدا مقداری از دانه های پارنج را در ظرفی ریخته و بوجاری می كنند. سپس به مدت 20 دقیقه خیسانده می شود.
در این فاصله گوشت ، ماهیچه و قلم گوسفندی را جداگانه با مقداری آب و ادویه های معطر همچون فلفل سیاه، زیره، زرد چوبه و یك عدد پیاز می پزند.مقداری پیاز داغ هم آماده می كنند. پس از آنكه گوشت خوب پخته شد دانه های بو داد شده پارنج را به همراه پیاز داغ در مخلوط آب گوشت و ادویه ریخته و همانند دم پختك بر روی حرارت ملایم می گذارند تا دم بكشد و سپس با كمی روغن محلی آن را سرو می كنند.سبزی تازه، ترشی خانگی و ماست و دوغ محلی نیز در كنار این غذا استفاده می شود. این غذا با نان محلی و به صورت لقمه های كوچك تناول می شود.
افشین سجادی كارشناس علوم تغذیه نیز در گفت و گو با ایرنا با بیان اینكه پارنج تركیبی از خواص گندم و جو را در خود نهفته دارد، عنوان كرد: این غذا بر خلاف برنج، طبعی گرم دارد بنابراین موجب نفخ معده نمی شود.
وی تقویت و بهبود عملكرد سیستم قلب و عروق، دستگاه گوارش، مغز و سیستم عصبی را از دیگر خواص پارنج برشمرد و افزود: پارنج با آنتی ‌اكسیدان‌های قوی كه دارد روی طیف وسیعی از بیماری‌ها مثل فشارخون بالا، كلسترول، استرس، افسردگی و ناراحتی‌های پوستی تأثیر مثبت دارد.
این كارشناس تغذیه اضافه كرد: این ماده مغذی در بهبود بیماری‌هایی مثل سرطان، چاقی، دیابت، اختلالات عصبی و بی‌ خوابی نیز مؤثر است و به سلامت استخوان‌ها نیز كمك می كند.
به گفته رامین رستمی، رئیس اداره جهاد كشاورزی فریدن زمان كشت پارنج در بهار است و پس از كشت تا دوماه تنها به 4 بار آبیاری نیاز دارد؛ بنابراین از نظر اقتصادی نیز نسبت به دیگر محصولات كشاورزی بسیار با صرفه تر است.
وی افزود: پارنج به دلیل میزان كم قیمت تمام شده در مقایسه با برنج، به عنوان یك غذای محلی سودآور مطرح است.
به گفته محمود سلیمی، مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فریدن، پارنج علاوه بر شهرت بومی- منطقه ای؛ در جشنواره 'سفره ایرانی، فرهنگ گردشگری' اصفهان در سال 95 جزء 10 برگزیده برتر اعلام شده است.
وی در گفت و گو با ایرنا افزود: این غذا همچنین در برنامه دست چین شبكه اصفهان در سال گذشته به مردم استان و كشور معرفی شده است.
سلیمی با بیان این كه پارنج در كنار سایر غذاهای محلی فریدن از مهم ترین جاذبه های توریستی به ویژه در بخش بوم گردی است افزود: وجود غذاهای محلی و سنتی در فریدن میراث ناملموس گذشتگان این خطه را پربارتر كرده است.
مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فریدن افزود: كله جوش ، پتله پلو، كشك كدو، آش بلغور، آش شله، شوربا و برشتوك نیز از دیگر غذاهای سنتی فریدن است كه بارها در نمایشگاه ها و جشنواره های مختلف به نمایش گذاشته شده است و علاقه مندان خاص خود را دارد.
غذا از معیارهای مهم سفر و از اصلی‌ ترین مولفه‌های گردشگری محسوب می شود. برگزاری مداوم جشنواره ها با محوریت غذای محلی و سنتی طی چند سال اخیر گواه بر این مدعاست. اهمیت این مساله به قدری است كه به تازگی مفهوم جدیدی در بخش گردشگری با عنوان 'گردشگری غذا' تعریف شده است.
ارزش غذایی شگفت آور دست پخت های سنتی و نقش مهم آن در سلامت انسان، در كنار كاركرد فرهنگی و اقتصادی این غذاها و همچنین نیاز مبرم بشر به فاصله گرفتن از هیاهوی زندگی مدرن، مسیر همواری را برای بازگشت طعم های اصیل به سفره های ایرانی فراهم كرده است.
استاندارد سازی مراكز پذیرایی، رستوران ها و سفره خانه ها در ارائه خوراك‌های سنتی و بومی منجر به ارتقاء رفاه و توسعه اقتصادی جوامع محلی و تنوع بخشی به جاذبه‌های گردشگری كشور خواهد شد.
فریدن یكی از مناطق مستعد در گردشگری وبه ویژه توریسم غذایی است. رویش سخاوتمندانه انواع گیاهان دارویی، تنوع غذاهای محلی از آش و شوربا تا نان و پارنج و سوغات پر طرفدار این دیار یعنی انواع لبنیات خوش طعم و اصیل، زمینه بسیار مساعدی را برای توسعه این بخش ایجاد كرده است كه در صورت برنامه ریزی مجدانه می تواند راه گریزی از مشكل ركود و بیكاری این شهرستان نیز باشد.
فریدن تغییر یافته نام فریدون و زادگاه كاوه آهنگر؛ دیاری با خصوصیات اجتماعی و نژادی منحصربه فرد است كه به 'سرزمین شش قوم' شهرت دارد.
فریدن در زمان هخامنشیان ایالتی مهم، آباد و پررونق بوده و تنها جاده آپادانا به شوش - پایتخت زمستانی هخامنشیان از این منطقه عبور كرده است. آب و هوای شهرستان فریدن نیمه مرطوب با تابستانی معتدل و زمستان بسیار سرد است.
فریدن با وسعتی حدود هزار و 100 كیلومتر مربع از شهرستانهای غرب استان اصفهان است كه از شمال به شهرستان خوانسار ، از جنوب به شهرستان چادگان و فریدونشهر، از شرق به شهرستان تیران و كرون و از غرب به شهرستان بوئین میاندشت محدود می شود.
این شهرستان با جمعیت بیش از 49 هزار نفر در 140 كیلومتری غرب اصفهان واقع است.
گزارش از: فاطمه زمانی
9861