قتل خاشقچي معادلۀ جديدي در غرب آسيا گشود

به گزارش روز يكشنبۀ ايرنا، روزنامۀ 'هندو' نوشت: قتل جمال خاشقچي در كنسولگري عربستان در استانبول نه تنها به وضوح ماهيت وحشيانه رژيم عربستان سعودي را نشان داد بلكه روابط پشت پرده و جنگ قدرت تركيه و عربستان را بيش از پيش مشخص كرد چنانكه رجب طيب اردوغان رييس جمهوري تركيه در سخنرانيِ خود در پارلمان اين كشور گفت اين قتل از پيش طراحي شده بود و رژيم سعودي هم بعد از مدتي به راحتي آنرا پذيرفت.
روزنامه مذكور خاطرنشان كرد خاشقچي 59 ساله كه از جمله روزنامه‌نگاران شناخته‌ شده و منتقد سياست‌هاي وليعهد سعودي بود، سه شنبه 10 مهر براي كارهاي اداري مربوط به ازدواج خود به ساختمان كنسولگري عربستان در استانبول مراجعه كرد و در آنجا به قتل رسيد.
اين گزارش همچنين اظهار كرد كه مطبوعات تركيه طي چند هفته گذشته عميق ترين جزئيات قتل را منتشر كرده اند چون كاملا آشكار است كه نخبگان سياسي تركيه از خجالت زدگيِ رژيم سعودي در برابر جامعۀ جهاني خشنود هستند.
'هندو' نوشت: آنكارا چند سال است كه با رياض روابط خوبي نداشته است. ظهور محمد بن سلمان شاهزادۀ بي پرواي سعودي، كه از قدرتش به طرز ناخوشايندي استفاده ميكند، اضطراب تركيه را افزايش داده است چرا كه تركيه بر اين عقيده است سعودي ها قصد دارند نه تنها جهان عرب را تحت سلطه خود در آورند بلكه ميخواهند ايران و تركيه را نيز كنترل كنند.
اين روزنامۀ چاپ هند نوشت: توجه تركيه به اين موضوع دو سال پيش از پيام غيرمستقيم ترامپ شروع شد يعني زمانيكه ترامپ بعد از انتخاب به عنوان رئيس جمهور آمريكا در اولين سفر خارجيش عربستان را به تركيه ترجيح داد چون وي با اينك كار پيامي روشن به آنكارا داد كه عربستان نمايندۀ سياست هاي آمريكا در غرب آسياست. البته بايد گفت كه تركيه هم اين تغيير رويكرد را پذيرفت و اين را ميتوان از روابط رو به افول اين دو فهميد. در موردي ديگر باز تركيه و آمريكا با هم اتفاق نظر نداشتند و آن مسئله كردها در سوريه بود. تصميم تركيه براي خريد سامانه دفاع ضد موشكي اس400 از روسيه بر اين اختلاف ها افزود.
'هندو' در ادامۀ مقالۀ تحليلي خود نوشت اختلاف عربستان و تركيه از سال 2011 و همزمان با بهار عربي شروع شد. تركيه از سرنگونيِ حكومت هاي اقتدارگراي عرب خوشحال بود و عربستان خود را آسيب پذير مي ديد. بعد از كودتا در مصر و به قدرت رسيدن اخوان المسلمين، تركيه از محمد مرسي رهبر اين گروه حمايت كرد. عربستان حكومت هاي اسلامگراي مشروطه را نمي پسندد براي همين بعد از سرنگوني محمد مرسي و به قدرت رسيدن ژنرال عبدالفتاح السيسي كه در يك كودتاي نظامي به قدرت رسيده بود، پادشاه عربستان وي را در آغوش كشيد و 2 ميليارد دلار براي نجات اقتصاد مصر از بحران كمك كرد.
روزنامه مذكور در ادامه نوشت: عربستان در سال 2017 قطر را بخاطر روابط نزديك با ايران تحريم كرد. از طرفي ديگر قطر روابط نزديكي با تركيه دارد تا جاييكه پايگاهي نظامي در اختيار ارتش تركيه قرار داده است ودرجريان كودتاي نافرجام سال 2016 تركيه، امير قطار گروهي از نيروهاي ويژۀ خود را براي محافظت از اردوغان به تركيه فرستاد. وقتي عربستان تحريم هايي را عليه قطر اعمال كرد ايران و تركيه به كمك قطر رفتند و نگذاشتند براي اين كشور غني از نفت مشكلي پيش بيايد.
'هندو' اظهار كرد: معادلۀ تركيه، قطر، عربستان، و ايران معادله اي پيچيده اي است. تركيه از طرفي به ايران كه تامين كنندۀ انرژي اش است نياز دارد و هر دو كشور مواضعي مشترك در مورد جدايي طلبان كرد دارند. در حاليكه ايران و عربستان در جنگي نيابتي در سوريه و يمن در برابر هم هستند و تركيه بشدت مواظب است كه درگير چنين جنگ قدرتي نشود.
جمال خاشقچي روزنامه نگار منتقد آل سعود كه در روز 2 اكتبر (10 مهر) براي طي مراحل ثبت ازدواج با خديجه چنگيز نامزد تركيه اي خود، به ساختمان كنسولگري عربستان مراجعه كرده بود، پس از ورود به كنسولگري ناپديد شده و از آن محل خارج نشد.
نامزد وي پس از اطمينان از خارج نشدن خاشقچي از ساختمان كنسولگري، پليس و مقام هاي عالي تركيه را در جريان رويداد قرار داد ولي مقام هاي آل سعود به مدت 18 روز منكر اطلاع از سرنوشت خاشقچي شدند.
حكومت آل سعود در پي فشار بين المللي با صدور بيانيه اي به قتل او در ساختمان كنسولگري عربستان در استانبول اعتراف كرده و مدعي كشته شدن خاشقچي در پي يك مشاجره شد.
مقام هاي دولت رياض مدعي بازداشت 18 نفر در ارتباط با اين پرونده شده اند.
به رغم گذشت بيش از يك ماه، هنوز ابعادي از اين پرونده مبهم مانده و تاكنون از جسد خاشقچي روزنامه نگار به قتل رسيده توسط عوامل آل سعود خبري در دست نيست و آمران و عاملان اصلي اين جنايت نيز معرفي نشده اند.
همه مدارك و شواهد نشان مي دهد كه 15 نفر از نزديكان محمد بن سلمان وليعهد عربستان كه از طرف او به استانبول اعزام شده بودند، عامل قتل خاشقچي هستند و ادعاي آل سعود درباره اين روزنامه نگار كذب است.
مولود چاووش اوغلو وزير امور خارجه تركيه نيز ديروز خواستار طي تمامي روند قضايي و محاكمه متهمان پرونده قتل جمال خاشقچي روزنامه نگار منتقد آل سعود در تركيه شد.
اردوغان به پادشاه عربستان پيشنهاد كرد كه با توجه به وقوع حادثه قتل خاشقچي در استانبول، 18 نفري را كه در عربستان در رابطه با حادثه قتل خاشقچي دستگير شده اند، در استانبول محاكمه شوند.
آساق*267*1424