كتاب به تدریج از سبد فرهنگی خانوار حذف می شود

به گزارش ایرنا، این ناشران در حاشیه نمایشگاه كتاب اصفهان در گفت و گو با ایرنا گفتند مشكلات و معضلات صنعت نشر تنها به گرانی كاغذ محدود نمی شود بلكه هزینه های چاپ از جمله جوهر، دستمزد ، هزینه های تعمیر ونگهداری دستگاه های چاپ و نبود حق كپی رایت نیز به این مشكلات دامن زده است.
كم توجهی به قوانین مربوط به حق تكثیر ضربات جبران ناپذیری بر بدنه نشر وارد می كند و نبود قانون كپی رایت در ایران و همچنین نبود اخلاق حرفه ای و رقابت سالم در بازار كتاب از دیگر چالش های این حوزه است.
سیزدهمین نمایشگاه كتاب استان اصفهان پس از سه سال وقفه امسال به همت وزارت فرهنگ و ارشاد، اداره كل ارشاد و تعاونی ناشران از 9 تا 15 آبان ماه با شعار بخوان برای زندگی در محل برگزاری نمایشگاه های بین المللی گشایش یافت تا بستر مناسبی برای ارایه كتاب های جدید و قدیم باشد.
در این نمایشگاه 96 هزار و 423 عنوان كتاب توسط 400 ناشر كشوری و 53 ناشر از استان اصفهان در 384 غرفه كتاب به معرض نمایش گذاشته شد همچنین حدود 15 میلیارد ریال یارانه بن كتاب به همت برگزار كنندگان این نمایشگاه پیش بینی شد .
همزمان با برپایی این نمایشگاه ، شماری از ناشران معضلات این حرفه را با خبرگزاری جمهوری اسلامی در میان گذاشتند.

** كتاب در سبد خرید مردم جایی ندارد
مدیر انتشارات فرهنگ مردم گفت: شرایط كلی جامعه و وضعیت اقتصادی بر روی همه صنوف از جمله صنف نشر تاثیر ناروایی گذاشته است.
مرتضی ثابت قدم در گفت و گو با ایرنا افزود: بسیاری از مواد اولیه همچون كاغذ، جوهر، مركب و سلفون از خارج از كشور وارد می شود كه نوسانات ارزی بر روی قیمت ها اثرگذار است.
وی با بیان اینكه متاسفانه كتاب آن گونه كه باید در سبد خرید مردم دیده نمی شود ، گفت : زمانی كه كاغذ و خدمات نشر گران می شود قیمت كتاب هم افزایش پیدا می كند كه این افزایش قیمت سبب حذف كتاب از سبد خرید خانوار می شود.
این ناشر تصریح كرد: با مشكلات فراوانی دست و پنجه نرم می كنیم، صنف نشر با یارانه خرید و كاغذ حمایت می شد اما در شرایط سخت كنونی حمایتی از این صنف صورت نمی گیرد كه این امر سبب پدیداری مشكلات و معضلاتی شده است تا آن گونه كه باید ناشر نتواند محصولات را به موقع به بازار عرضه كند.
وی با اشاره به نبود ویترینی برای نمایش آثار ناشران ، افزود: حدود 17 هزار ناشر در كشور وجود دارد كه به جرات می توان گفت 2هزار نفر آنها بسیار فعال هستند و سالانه جزء ناشران برتر شناخته می شوند اما تعداد ویترین ها برای نمایش آثار آن ها در كل كشور محدود است.
ثابت قدم با اشاره به اینكه سرانه كتابفروشی ها بسیار محدود است، ادامه داد: یكی از مشكلات عمده و اساسی در ارتباط با فرهنگ سازی كتاب و كتابخوانی نمایش و ویترین كتاب است.
این ناشر با اشاره به ضرورت برگزاری نمایشگاه كتاب برای بهتر شدن وضعیت ناشران و این حوزه ، افزود : شور و نشاط و انگیزه ای كه در نمایشگاه هاست می تواند این حوزه را بیش از گذشته فعال كند و بخش خاكستری جامعه كه نسبت به كتاب بی تفاوت هستند را جذب كند.
وی فلسفه وجودی نمایشگاه ها را فراتر از فروش دانست و ادامه داد: نمایشگاه محلی برای تجمع عظیمی از مخاطبان، مولفان، ناشران و عرضه آثار جدید است.

**دستگاه های متولی از نمایشگاه كتاب اصفهان حمایت نكردند
مدیر مسئول انتشارات امیر فدك و عضو تعاونی ناشران اصفهان نیز گفت: سیزدهمین نمایشگاه كتاب اصفهان در چهار سالن و با ظرفیت حدود 450 غرفه بین ناشران منتخب تقسیم شد تا بستری برای ارتباط بین مردم و ناشران ایجاد كند.
سید محمدرضا منصوری با اشاره به ضرورت ارتباط چهره به چهره بین ناشران و مردم ، گفت: با توجه به اینكه اغلب ناشران ویترینی برای ارائه آثار خود ندارند تا حدودی با برپایی نمایشگاه ها این آثار در معرض دید مردم و علاقه مندان به كتاب و كتابخوانی قرار می گیرد.
وی ادامه داد: اغلب ناشران قدرتی برای ارائه كارهای خود در ویترین سطح شهر و یا اجتماع ندارند و درزمان حال اجاره مكانی برای در معرض دید قرار دادن كارها قیمت بالایی دارد و یك ناشر به تنهایی نمی تواند در قالب كتابفروشی به ارائه اقدامات و كارهای خود بپردازد از این رو نمایشگاه می تواند نقطه عطفی برای این هدف باشد.
این ناشر گفت: اغلب ناشران با توجه به گرانی كاغذ و صنعت چاپ دچار ضربات جبران ناپذیری شدند به همین منظور تعدادی ازناشران از فعالیت های خود كاسته اند از این رو برگزاری نمایشگاه از لحاظ مالی و معنوی تقویتی برای ناشران به حساب می آید تا تصور بر فراموشی در بین جامعه نداشته باشند.
وی ضمن گلایه از دستگاه های دولتی كه حمایتی از نمایشگاه كتاب اصفهان نكردند، ادامه داد: در دیگر استان ها از نمایشگاه های كتاب حمایت های مالی و معنوی صورت می گیرد اما امسال در اصفهان هیچ گونه حمایت مالی از ناشران صورت نگرفت و تمامی مسائل مالی نمایشگاه بر دوش شركت تعاونی ناشران است.
به گفته منصوری براساس برآوردهای صورت گرفته با اتمام نمایشگاه حدود 100 میلیون تومان بدهی بر دوش شركت تعاونی ناشران مانده است.
وی ابراز امیدواری كردكه در سال های آینده نهادهای مسئول وارگان هایی كه متولی فرهنگ مردم و كتاب هستند در شهر اصفهان كه پایتخت فرهنگی جهان اسلام را یدك می كشد تقویت شود و روزی برسد كه اصفهان شعارهایی كه یدك می كشد را در قالب عمل ارائه كند.

** شوك های وارده به بازار نشر كتابخوانی را ضعیف كرده است
مدیر مسئول انتشارات خاتم الانبیا كه در سال 80 كار نشر را شروع كرده است اظهار داشت: در این حوزه فراز و نشیب ها و مشكلات عمده ای بوده است كه از جمله این مشكلات به كاغذ كه بستری برای حوزه نشر است، باز می گردد.
محمدامین شریعتی در گفت و گو با ایرنا با بیان اینكه كاغذ جزء مواد اولیه كشور است كه هم راستا با نرخ ارز افزایش می یابد، ادامه داد: شوك های وارده به بازار نشر در طول سال های گذشته باعث شده كه كتابخوانی در كشور ضعیف شود.
به گفته وی طی سال های گذشته قیمت كاغذ دو برابر شده و اكنون كه هنوز بازار در شوك آن گرانی است بازهم قیمت كاغذ با درصد بالایی افزایش پیدا كرده است و این در حالی است كه نرخ تورم در كشور به این میزان نیست.
مدیر مسئول انتشارات خاتم الانبیا با بیان اینكه ناشر و خواننده هر دو در فشار هستند، خاطرنشان كرد: این امر سبب شده تا به صورت غیرمستقیم آمار مطالعه در كشور كاهش یابد و در صورتی كه دست اندركاران فرهنگی با برگزاری برنامه ها تلاش برای افزایش سرانه مطالعه داشته باشند اما معضلی به نام گرانی كاغذ و به تبع آن كتاب مانع از این كار می شود.
وی با اشاره به بستر الكترونیكی برای كتاب افزود: بستر الكترونیكی چند سالی است رواج پیدا كرده اما هنوز جامعه به سمت این بستر گرایش پیدا نكرده چرا كه بازدهی ندارد و به منظور استفاده در كارهای تحقیقاتی صورت می گیرد، یكی از مشكلات مطالعه مستمر به صورت الكترونیكی اذیت شدن چشم خواننده است.
شریعتی افزود: هنوز مطالعه الكترونیكی و مخابراتی برای مردم مفهوم جالبی پیدا نكرده است چرا كه امنیت هم ندارد، همچنین حمایت از ناشر در این بستر صورت نمی گیرد و به نوعی سرقت ادبی است چرا كه حق نشر و حق نویسنده و حق مطلب ادا نمی شود.
وی گفت: در كشورهای دیگر قوانین كپی رایت رعایت می شود اما در ایران این گونه نبوده كه این یك معضل است و تا بستری برای حق كپی رایت فراهم نشود رفتن به سمت نشر الكترونیك برای ناشران تنها شكست اقتصادی به همراه دارد.
این ناشر عنوان كرد: در دولت های قبل كاغذ دولتی و آزاد بود بعد از آن كاغذ و كتاب را جز كالاهای فانتزی اعلام كردند و دلار به آن تخصیص ندادند كه به تدریج مافیای كاغذ و بازار آزاد شكل گرفت.
وی ادامه داد: ناشر كاغذ را با دلار بازار آزاد خریداری می كند كه سبب بی انگیزگی ناشران در این امر شده است.
شریعتی پیشنهاد كرد: وزارت ارشاد در حوزه فرهنگ باید به این سمت حركت كند كه به جای سوبسید بن كتاب یارانه برای اصل كاغذ در نظر بگیرد یعنی قیمت را در سطح مطالعه نگه دارد تا اثر بیشتری در بین جامعه داشته باشد همچنین در شهرهای دور افتاده كه نمایشگاه برگزار نمی شود كتاب را با قیمت متعادل عرضه كند.
وی نیاز در حوزه نشر را تنها كاغذ و تعادل در قیمت ها دانست و اظهار داشت: بسیاری از مشكلات مرتفع شده همچنین مشكل چاپی نداریم چرا كه دستگاه های پیشرفته ای در امر چاپ داریم و كتاب هم سیستمی نیست كه نیاز به چاپ پیشرفته داشته باشد و صرفا باید حمایت مالی مصرف كننده برای خرید كتاب صورت بگیرد تا گرایش ها به سمت كتاب گسترش یابد.
این ناشر معتقد است اگر یارانه ای از سوی دولت برای كتاب و كتابخوانی در نظر گرفته شود به نفع قشر مطالعه كننده است.
9913/ 6022