ديابت ؛ شاهراه ورود به مسير مرگ خاموش

به گزارش خبرنگار ايرنا، ديابت به علت ناتواني بدن در توليد يا مصرف انسولين ايجاد مي شود، ماده اي كه از قند به عنوان عظيم ترين منبع انرژي بدن استفاده مي كند.
لوزالمعده مسئول ترشح انسولين در بدن است كه اگر ميزان ترشح اين ماده كافي نباشد، يا بدن نتواند از آن استفاده كند، از هورمون هاي جايگزين براي تبديل چربي به انرژي استفاده مي شود.اين فرآيند منجر به توليد سطح بالاي مواد شيميايي سمي شامل اسيد و اجسام كتوني مي شود كه به آن ' كتواسيدوز ديابتي ' گفته مي شود.
خيلي ها در جامعه ، ديابت را تنها به عنوان يك بيماري ساده اختلال در قند خون مي شناسند كه فرد مي تواند پس از ابتلا به آن تا آخر عمر از طريق مصرف قرص هاي كاهنده قند خون و در نوع شديدترش تزريق انسولين به زندگي عادي اش ادامه دهد.
اما واقعيت اين است كه وجود اختلال در قندخون تنها يك بيماري ساده نيست بلكه در صورت عدم شناسايي و مراقبت مي تواند منشا بسياري از بيماريهاي غيرواگير شده و بسياري از اعضاي مهم و اساسي بدن از جمله قلب ، كليه و چشم ها را از بين ببرد.
ديابت در صورتي كه با تحرك ، كم خوري مواد قندي و خوردن مواد غذايي با فيبر بالا در كنار مصرف قرص هاي كنترل كننده كنترل نشود، مي تواند به انباشت كلسترول در اندام هايي كبد، كليه و قلب منجر شود كه نتيجه آن ابتلا به بيماري هايي نظير دياليز ، سكته هاي قلبي و عروقي و پارگي عروق چشم و كم بينا و نابينا شدن فرد مبتلاست.
در حالي كه كارشناسان بهداشتي مي گويند 90 درصد بيماري ديابت با تشخيص بموقع قابل درمان است، اما بر اساس آمارهايي كه وجود دارد ناآگاهي و كمبود سواد جامعه در اين خصوص باعث شده تا اين بيماري به روند پيشرونده خود را ادامه دهد و ابتلا به بيماري هاي وابسته به آن هر روز در جامعه بيشتر شود به گونه اي كه تنها در مازندران بر اساس گزارش هاي رسمي نيمي از بيماران دياليزي را افرادي تشكيل مي دهند كه داراي سابقه ديابت بودند.
سرپرست بيماري هاي خاص دانشگاه علوم پزشكي استان مازندران در اين باره گفت: در بروز بيماري مهلك دياليز و از دست دادن كليه ، ديابت نقش و تاثير اساسي دارد و به همين خاطر هم است كه از يكهزار و 300 نفر بيماري دياليزي استان نيمي به دليل ابتلا به ديابت دچار نقص در كاركرد كليه ها و دياليزي شده اند.
به رغم اينكه ديابت بيماري خطرناك است و به قول كارشناسان بهداشت و درمان به صورت مرگ خاموش عمل مي كند، اما هنوز جامعه نسبت به آن احساس خطر نكرده است و به همين دليل بخشي از بيماران ديابتي كشور شناسايي نشده اند.
در استان مازندران كه تمامي جمعيتش زير نظر پزشك خانواده قرار دارند و سنجش قند خون آنها يكي از وظايف تعريف شده پزشكان خانواده است ، بر اساس اعلام معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي از 228 هزار و 237 بيمار ديابتي بالاي 25 سال استان تنها 124 هزار و 295 نفر شناسايي شدند .
** جوانگرايي ديابت
يكي از كارشناسان حوزه بهداشت و سلامت دانشگاه علوم پزشكي مازندران در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت: برخلاف گذشته كه فقط افراد مسن به بيماري ديابت مبتلا مي شدند، امروز به دليل شيوه زندگي و تغذيه اي ديابت ديگر متعلق به يك سن و سال نيست و حتي كودكان و نوجوانان نيز به آن مبتلا مي شوند .
آزيتا غلامي افزود: كم تحركي ، پرخوري ، چاقي و استفاده از غذاهاي فست فودي و پرچرب و شيرين باعث شده تا ابتلا به اين بيماري در مازندراني ها زياد شود به گونه اي كه ما كودكان 9 يا 10 ساله مبتلا به بيماري ديابت نوع 2 در استان داريم.
وي رعايت اصول صحيح زندگي همچون انجام فعاليت هاي ورزشي و تحرك و مصرف غذاهاي مناسب همچون سبزي و ميوه را عاملي در پيشگيري از اين بيماري و حتي كنترل آن در ديابتي ها و پيش ديابتي ها دانست و بر ضرورت توجه جدي خانواده ها در اين زمينه تاكيد كرد.
غلامي كه خود به عنوان كارشناس بهداشت در مراكز بهداشتي و درماني روستاهاي مازندران فعاليت دارد، گفت: متاسفانه وضعيت بي توجهي به آموزش هاي مربوط به پيشگيري ديابت به حدي است كه حتي روستاييان ما حاضر نيستند در كلاس هايي كه براي آنها در نظر گرفتيم حضور پيدا كنند.
** رتبه داري مازندران در ديابت
كارشناس بيماري هاي غير واگير معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي مازندران هم در باره افزايش آمار بيماران ديابتي استان هشدار داد و گفت: حدود 700 هزار نفر از جمعيت بالاي 25 سال استان اختلال قند خون دارند و ديابتي و پيش ديابتي هستند .
عليرضا شمس افزود : از اين تعداد 228 هزار و 237 نفر ديابتي هستند كه نيمي از آنها يعني 124 هزار و 295 شناسايي شدند و زير نظر پزشكان قرار دارند.
وي ادامه داد: در رتبه بندي وزارت بهداشت ، مازندراني ها در خصوص اين بيمار جز استان هاي صدرنشين است به طوري كه در ابتلا به اين بيماري در جايگاه ششم و در پيش ديابتي بودن نيز پس از گيلان در جايگاه دوم كشور قرار دارد .
مسئول ديابت دانشگاه علوم پزشكي مازندران گفت: مشكل در اينجاست كه بيشتر افراد ديابتي شناسايي نشده استان از افراد پرخطر جامعه و آنهايي هستند كه دخانيات مصرف مي كنند و يا اضافه وزن دارند.
در شاخص هاي ارزيابي وزارت بهداشت ، مردم مازندران رتبه اول چاقي ، رتبه دوازدهم مصرف دخانيات و رتبه سوم چاقي شكمي دارند .
شمس در توضيح اين مساله كه شناسايي نشدن بيماران چه تاثيري دارد ؟ گفت : كم آگاهي و نقص آگاهي از ديابت باعث شده افراد فكر كنند كه اين بيماري را مي شناسند، در حالي كه اطلاعات اكثر افراد جامعه در باره ديابت تنها به بالا رفتن قند خون و مصرف دارو و انسولين خلاصه مي شود و پيرامون اثرات و تبعات آن اطلاع درستي ندارند.
مسئول ديابت مازندران اضافه كرد : بيماري هاي هزينه بري همچون دياليز ، سكته ها و كم بينا و نابينايي از عوارض ديابت است كه كمتر مردم در اين خصوص آگاهي دارند .
وي با اشاره به اينكه 95 درصد مبتلايان به ديابت از نوع ديابت 2 هستند، گفت: اين ديابت كه به نحوه زندگي و تغذيه بر مي گردد با رعايت اين اصول قابل كنترل و حتي قابل درمان است .
شمس ادامه داد: با توجه به اينكه مازندران از نظر ابتلا به ديابت جز استان هاي اول كشور است اما در زمينه مراقبت هاي آموزشي و ديابتي هاي كنترل شده در اين زمينه از ميانگين كشور پايين تر است .
وي گفت: ميانگين كشوري ديابتي هاي كنترل شده 36 درصد است ولي در مازندران تنها به 33 و 3 دهم درصد رسيديم.
با توجه به اهميت و حساسيت بيماري ديابت ، وزارت بهداشت ، درمان و علوم پزشكي 19 تا 25 آبان را به عنوان هفته ملي ديابت نامگذاري كرد و روزهاي اين هفته امسال با ديابت ، رسانه و خانواده - ديابت ، آموزش وخانواده - ديابت ، تغذيه و خانواده - ديابت ، سازمان هاي مردم نهاد و خانواده - ديابت ، غربالگري و خانواده - ديابت ، مشاركت هاي محلي - خانواده و ديابت، فعاليت هاي بدني و خانواده نامگذاري شده است .
2096/1654