تهران -ایرنا- مصرف الكل امسال تا حالا جان حداقل 96 را گرفته است، نوشیدنی مرگ آور كه تبلیغات سوداگران در فضای حقیقی و مجازی، ضعف نظارت بر قاچاقچیان و سازندگان مشروبات دست ساز بر این آشفته بازار دامن زده است.

مصرف مشروبات الكلی در فرهنگ ما مسلمانان حرام است اما اخیرا با مواردی از مسمومیت ناشی از مصرف این ماده در برخی استان ها مواجه شده ایم مسمومیتی مرگ آور كه اگر اطلاع رسانی به موقع را داشت شاید، بسیاری را سیاهپوش نمی كرد.
سوء مصرف الكل از سنین جوانی شروع می‌شود و درصدی از این جوانان به مصرف این ماده معتاد می‌شوند، اعتیادی كه خطر مسمومیت حاد مرگ آور، لرزش دست، بیماری فراموشی و مرگ ارمغان آن است، حالا به این ماده حرام، ترامادول هم اضافه می‌كنند.
الكل ماده‌ای است، كه مصرف آن حرام است، به همین علت صحبت كردن درباره آن هم گاهی مشكل می‌شود، اما واقعیت این است كه عده‌ای هر چند اندك به هر دلیل به سمت مصرف آن می‌روند و نابخردانه خود را در دامی می‌اندازند كه آخر خط آن مرگ است، مرگ ناشی از بیماری، مسمومیت، تصادف و خشونت.
هر چه هست باید درباره آن صحبت كرد و آنانی را كه ندانسته در دام این ماده مهلك می افتند، آگاه كرد، نوشیدنی كه ابتدای آن بی آبرویی و انتهای آن مرگ است.
عوارض الكل متعدد است از مسمومیت حاد گرفته تا اختلاف تعادل و كما، از عوارض حاد این ماده خطرناك است عوارض مزمن الكل نیز شامل بیماری‌های قلبی و عروقی، گوارشی و به خصوص آسیب جدی به كبد است.
مصرف الكل در نهایت سیستم اعضاب مركزی را تخریب می‌كند و باعث لرزش، كوچك شدن مغز و فراموشی می‌شود.
مسئله بسیار مهم دیگر ساقی هایی هستند كه الكل توزیع می كنند، واقعیت ها نشان می‌دهد كه در برخی از این الكل ها مواد روانگردان مانند ترامادول یا دیازپام له و حل می‌كنند و با این كار میزان وابستگی را افزایش می‌دهند، الكل مرگ آور است و اضافه كردن این مواد خطرناك نیز علاوه بر اینكه باعث تشنج حاد می شود، بر مرگ آوری این ماده خطرناك می‌افزاید.
مشكلات شرعی و قانونی مصرف الكل در ایران سبب شده بود بسیاری از معتادان به مصرف الكل از مراجعه به كلینیك خودداری كنند.
آگاه سازی جامعه در این خصوص ضروری است. باید سطح آگاهی مردم را افزایش داد، به دلیل تهیه ناسالم مشروبات الكلی هر چند وقت یك بار با یك اپیدمی مسمومیت ناشی از الكل سمی مواجه می‌شویم كه افراد زیادی با علائم مشابه در یك مقطع زمانی به مراكز درمانی مراجعه می‌كنند.
بر اساس آخرین آمار از نیمه شهریور امسال تا آبان حداقل 968 نفر بر اثر مصرف مشروب الكلی تقلبی حاوی متانول دچار مسمومیت شدند كه از این تعداد ٩٦ نفر جان خود را از دست دادند.
شواهد نشان از آن دارد كه علت اصلی مرگ‌ها و آسیب‌های جبران‌ناپذیر، دیر مراجعه كردن یا اصلا مراجعه نكردن بیماران به مراكز درمانی است كه می‌توان حدس زد ترس از مجازات یكی از عوامل اصلی آن است.

* وابستگی به الكل یك بیستم علت مرگ در جهان
محمد رضا قدیر زاده، عضو گروه مطالعات اعتیاد مركز تحقیقات سازمان پزشكی قانونی گفت: مصرف الكل و عوارض ناشی از آن یكی از مشكلات بهداشتی، اجتماعی در تمام جوامع انسانی است. در سال 2016 بیش از 3 میلیون نفر در دنیا به دلیل مصرف خطرناك الكل فوت كردند، به این معنی كه از هر20 مرگ در دنیا یكی به دلیل مصرف الكل است.
وی خاطر نشان كرد: مصرف الكل عامل خشونت، سوانح، مشكلات روانپزشكی و بیماری های متعدد طبی است كه نه تنها مصرف كننده، بلكه تمام اطرافیان وی و جامعه را متاثر می سازد، البته مشكل وابستگی به الكل در ایران نسبت به اغلب كشورهای دنیا موضوع جدیدتری است.

* آمار دقیق نداریم
قدیرزاده گفت: بررسی روند سوء مصرف الكل در ایران نشان از روند افزایشی سوء مصرف این ماده در سال های اخیر دارد، حال آنكه در كشورهای صنعتی این روند رو به كاهش است، متاسفانه آمار دقیقی در مورد میزان مصرف الكل در ایران در دست نیست، زیرا اغلب به شكل مخفیانه مصرف می شود، اما الگوهای پر خطر مصرف این ماده در ایران نسبت به كشورهایی كه الكل در آنها آزاد است، شیوع بالاتری دارد.
وی تصریح كرد: مشاهدات نشان می دهد كه مواردی مثل مصرف زیاد و خطرناك و همچنین مسمومیت های شدید با الكل در كشور ما نیز به یك مساله و خطر سلامت شده است.
عضو گروه مطالعات اعتیاد مركز تحقیقات سازمان پزشكی قانونی گفت: نكه از سوء مصرف الكل می توان با عنوان اعتیاد مدرن در ایران نام برد. به این دلیل كه مصرف این ماده به دنبال پدیده جهانی شدن و افزایش ارتباطات اجتماعی و تغییر سبك زندگی رواج بیشتری پیدا كرده است.

*دلایل افزایش مصرف الكل در ایران
وی اعلام كرد: دلایل زیادی برای افزایش مصرف الكل در ایران می توان بر شمرد از جمله، اطلاعات كم مصرف كنندگان در مورد عوارض این ماده، باور برخی افراد مبنی بر مضرات كمتر این ماده نسبت به سایر مواد اعتیاد آور(به گونه ای كه حتی برخی افراد این ماده را جایگزین سایر مواد از جمله مخدرها می كنند)، باور غلط بر بی ضرر بودن و حتی داشتن منافعی(كه متاسفانه به اشتباه هنوز حتی توسط برخی مطرح می شود) و كاهش نظارت خانواده ها بر جوانان می توان نام برد.
قدیرزاده افزود: ارتباطات اجتماعی و گسترش شبكه های اجتماعی و تبلیغ مصرف الكل، سودجویی دلالان و قاچاقچیان، ضعف مدیریت و نظارت و نبود برنامه های مناسب برای پیشگیری و كنترل مصرف این ماده، تقاضای برخی افراد به خصوص نسل جوان بازار قاچاق این ماده را بزرگتر كرده است.
وی ادامه داد: كاهش قدرت خرید و افزایش قیمت دلار نیز مزید بر علت شده است تا شاهد افزایش تولید و توزیع مشروبات الكلی تقلبی در سطح شهر باشیم و از سوی دیگر با كاهش قدرت خرید مصرف كنندگان، الكل های تقلبی و دست ساز هم با قیمت های ارزان تر وارد بازار شده اند و اخیرا گزارش های زیادی مبنی بر مسمومیت های كشنده با این مواد منتشر می شود.

* مصرف الكل با غلظت بالا عوارض جدی تری دارد
قدیرزاده گفت: مصرف الكل با غلظت بالا عوارض جدی تری را برای سلامت فرد و جامعه به دنبال دارد، مشروبات الكلی كه در كارخانه ها تولید می شوند تحت نظارت هستند و میزان اتانول درج شده در برچسب با میزان واقعی برابر است در حالی كه الكل هایی كه در منازل تولید می شوند، علاوه بر اینكه در ظروف آلوده یا توسط آب آلوده تهیه می شوند، ممكن است علاوه بر غلظت های متغیر اتانول، حاوی مواد مضر دیگری نیز باشند.

*جایگزین اتانول در مشروبات دست ساز
عضو گروه مطالعات اعتیاد مركز تحقیقات سازمان پزشكی قانونی گفت: برخی از جایگزین های اتانول در مشروبات دست ساز عبارتند از متانول یا الكل چوب، ایزوپروپانول و اتیلن گلیكول (كه در ضد یخ ها استفاده می شود)، استون و برخی از موادی كه در شوینده ها و ضد عفونی كننده ها استفاده می شود.
وی اضافه كرد: متاسفانه تمام این مواد جایگزین اتانول، حالت مستی مشابه الكل خوراكی را در مصرف كننده ایجاد می كنند كه در ابتدا قابل افتراق از الكل خوراكی نیستند، ولی پس از مصرف، عوارض زیادی را به دنبال دارند.
قدیرزاده خاطرنشان كرد: حتی در برخی موارد وجود داروهایی مانند ترامادول، بنزو دیازپین ها و متادون نیز در مشروبات دست ساز گزارش شده است. برخی از عوارض مصرف این نوشیدنی های دست ساز عبارتند از تهوع و استفراغ، دردهای شكمی، اختلالات كبدی و كلیوی، كوری، اختلال هوشیاری و حتی كما و مرگ.

*مسمومیت با متانول از اتانول قابل تشخیص نیست
وی گفت: متاسفانه در اغلب اوقات مسمومیت با متانول از مسمومیت با اتانول حتی در اورژانس ها و مراكز درمانی قابل افتراق نیست و متاسفانه برخی از عوارض ناگوار مصرف الكل های دست ساز غیر قابل درمان است.
قدیرزاده تاكید كرد: برای جلوگیری از همه گیری های مسمومیت ناشی از الكل ناخالص بهترین راه مبارزه با تولید و توزیع و همچنین اطلاع رسانی گسترده در جامعه است.
وی افزود: مبارزه با بازار قاچاق و ساخت الكل دست ساز در كارگاه های زیرزمینی تا زمانی كه تقاضا در جامعه وجود دارد تقریبا غیر ممكن است. در واقع سیاست های ممنوعیت الكل زمانی موثر واقع می شود كه آگاهی جامعه را نیز بالا ببریم تا تقاضا كم شود و بازار قاچاق الكل نیز تضعیف شود.
عضو گروه مطالعات اعتیاد مركز تحقیقات سازمان پزشكی قانونی گفت: از طرفی باید به افراد مبتلا به اختلالات مصرف الكل این امكان را داد كه به دور از برچسب های اجتماعی و تعقیب قضایی بتوانند از امكانات درمانی برای رفع مشكل خود بهره ببرند.
وی تاكید كرد: موضوع مصرف الكل در جامعه و كنترل آن نیاز به مداخلات فرهنگی و سیاستگذاری در سطح كلان دارد و باید در این زمینه براساس شواهد و نتایج حاصل از سیاست های قبلی اتخاذ شده در ایران و سایر كشورها تصمیم گیری كرد.

* مرگ96نفر بر اثر مصرف مشروبات الكلی
قدیرزاده گفت: در فاصله زمانی یكم شهریور تا 15 مهر امسال 96 نفر در كشور بر اثر مصرف مشروبات الكلی جان خود را از دست دادند كه در بررسی های سم شناسی 76 نفر از آنان بر اثر مصرف متانول جان باخته اند.
وی ادامه داد: از 96 نفری كه در این بازه زمانی بر اثر مصرف الكل جان خود را از دست داده‌اند، 86 نفر مرد و 10 نفر زن هستند؛ همچنین 82 نفر از این افراد در بیمارستان و هشت نفر در منزل جان باخته اند، ضمن آنكه محل فوت شش نفر از آنان نیز اعلام نشده است.
وی تصریح كرد: در فاصله زمانی اول شهریور تا 15 مهر در مجموع در 21 استان گزارش فوت ناشی از مصرف مشروبات الكلی داشتیم كه این امر نشان دهنده یك همه گیری در كشور و توزیع حجم بالایی از مشروبات الكلی آغشته به سم متانول است.

* هشدار پزشكی قانونی به خانواده ها
قدیرزاده با اشاره به اینكه در گزارش های پزشكی قانونی مرگ چندین نفر بر اثر مصرف مشروبات الكلی پلمپ شده هم وجود دارد، به خانواده ها هشدار داد: هیچگونه مشروبات الكلی استانداردی در كشور وجود ندارد و حتی مشروبات الكلی پلمپ شده نیز در اغلب موارد در كارگاه های زیرزمینی تهیه و پلمپ می شود.
وی در مورد اینكه آیا ممكن است در آینده هم شاهد چنین همه گیری در تلفات مصرف الكل در كشور باشیم، خاطرنشان كرد: با توجه به اینكه از ابتدای شهریور ماه تاكنون دو موج مسمومیت با متانول را در كشور شاهد بوده ایم، احتمال اینكه دوباره شاهد توزیع مشروبات الكلی تقلبی و آغشته به متانول در كشور باشیم، وجود دارد، بنابراین به خانواده ها هشدار می دهیم مراقب فرزندان، نوجوانان و جوانان خود باشند و توصیه ها و هشدارهای لازم را به آنها متذكر شوند.
گزارش از ناهید حاجی خانی
اجتمام *2181* 3063