بجنورد- ایرنا- معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای خراسان شمالی گفت: امسال میزان بهای حقابه برنج كاران این استان به علت خشكسالی های پیاپی از سد شیرین دره افزایش یافته است.

وحید واسطه روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینكه امسال سخت گیری ها برای تحویل آب سد شیرین دره به برنج كاران بیشتر می شود اظهار داشت: آب بر مبنای كشت برنج، تحویل نمی شود بلكه بر مبنای سایر محصولات انجام خواهد شد و بر این اساس برنج كاران با كاهش میزان آب روبه رو خواهند بود.
وی گفت: امسال به علت كاهش میزان ذخیره سازی آب در مخزن سدها، میزان تحویل آب سد شیرین دره به برنج كاران كاهش می یابد و بدون شك این تولیدكنندگان در این باره با مشكل رو به رو می شوند.
واسطه در باره گلایه برنج كاران از بالا بودن تعرفه حق آبه سد شیرین دره گفت: تعرفه حقابه از این سد زیاد نیست، تعرفه آب در شبكه شیرین دره، بر اساس الگوی كشت تعریف شده است و آب بها بر مبنای الگوی كشت دریافت می شود اگر تعرفه بر اساس برنج تعیین و سه درصد بهای محصول برداشت شده، محاسبه شود وجه بیشتری دریافت می شود.
وی خاطرنشان كرد: مطابق مصوبه هیات وزیران، كشت برنج باید در خراسان شمالی محدود شود و از جهاد كشاورزی انتظار می رود در این باره نسبت به تحقق این مهم تلاش داشته باشد.
واسطه افزود: طبق الگوی كشت در حوزه شیرین دره كشاورزان مجاز هستند بخشی از زمین ها را زیر كشت برنج ببرند اما به دلیل سودآوری برنج، سطح بیشتری را زیر كشت این محصول می برند.
وی خاطرنشان كرد: در مجموع سهم كشاورزی از آب سدها كمتر می شود، البته وضعیت بارندگی ها در این باره تاثیر گذار است.
سطح كشت برنج در سال های گذشته 2 هزار و 500 هكتار بود.
* خشكسالی و میزان كاهش تولید در تعرفه حقابه موثر است
واسطه در بخش دیگر سخنان خود در باره تعرفه حق آبه كشاورزان گفت: بر اساس قانون، كشاورزان بابت برداشت آب از چاه و منابع زیر زمینی بهایی پرداخت نمی كنند اما در صورت اضافه برداشت و یا برداشت از چاه غیر مجاز، مشمول جریمه می شوند.
معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای خراسان شمالی گفت: كشاورزان باید برداشت آب از منابع سطحی، یك درصد از بهای محصول كشت شده را بابت آب بها پرداخت می كنند كه البته این رقم قابل محاسبه است و بر اساس میزان عملكرد محصول تعیین می شود.
وی گفت: میزان آب بها بر اساس قیمت تضمینی خرید محصول كشاورزی در همان سال محاسبه و دریافت می شود و خشكسالی و میزان كاهش تولید هم در آن موثر است.
وی درباره تعیین حقابه برای برداشت آب از سدها اظهار داشت: بر اساس قانون در سد هایی كه شبكه آبیاری در پایین دست اجرا شده، سه درصد از بهای محصول كشت شده به عنوان آب بها دریافت می شود و این رقم در سدهایی كه شبكه آبیاری ایجاد نشده 2 درصد است.

* شدت شوری آب دشت صفی آباد
واسطه درباره گلایه كشاورزان از ممنوع بودن برداشت آب منابع زیر زمینی در صفی آباد اسفراین گفت: دشت صفی آباد امسال به عنوان دشت ممنوعه بحرانی معرفی شده است.
وی تصریح كرد: عوامل بحران آب همچون شور شدن، ترك و نشست زمین در دشت اسفراین سال قبل مشاهده شد و امسال هم شور شدن آب در منابع زیر زمینی دشت صفی آباد تشدید شده است.
وی خاطرنشان كرد: دشت های ممنوعه بحرانی استان شامل دشت های شیروان، اسفراین، جاجرم و صفی آباد است.
واسطه تصریح كرد: كشاورزان درخواست دارند تا برای كشت های پاییزه، بیشتر از آنچه در پروانه ذكر شده، آب برداشت كنند كه این امر به لحاظ قانون میسر نیست.
وی با بیان اینكه كشاورزان باید مصرف آب را مدیریت كنند گفت: تمام چاه های كشاورزی استان به شمارشگر هوشمند مجهز هستند و آب مجاز هم بر اساس پروانه صادر شده، قابل برداشت است.
معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای خراسان شمالی خاطرنشان كرد: كشاورزان درست مصرف نمی كنند و در كشت بهاره، میزان مجاز آب قابل برداشت، تمام می شود و سهمی برای كشت پاییزه نمی ماند.
واسطه اظهار داشت: حجم آب پروانه ها، كفاف دو كشت را نمی دهد بیشتر زمین ها دو كشته است.
وی گفت: كشاورزان باید به كشت محصول كم آب طلب سوق یابند و نباید همان محصولی كه در دشت های آزاد كشت می شود در دشت های كم آب كاشته شود.
وی با بیان اینكه از ابتدای سال آبی جاری تا نیمه های آبان ماه، حدود 30 میلی متر بارندگی در استان به ثبت رسیده است افزود: بیشترین میزان بارندگی با 100 میلی متر در ایستگاه آیرقایه راز و جرگلان و كمترین آن هم با 6.6 میلی متر در سنخواست گزارش شده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای خراسان شمالی با اشاره به افزایش 20 میلی متری در میزان بارندگی در سال آبی جاری گفت: در مدت مشابه پارسال، 10 میلی متر بارندگی در استان به ثبت رسیده است و در دراز مدت هم 16.4 میلی متر بارندگی در استان گزارش شده است كه این رقم 83 درصد افزایش دارد.
برداشت بی رویه از منابع آب در چند دهه اخیر هم در خراسان شمالی باعث كسری آب در آبخوان های زیرزمینی خراسان شمالی شده و به گفته مدیر عامل آب منطقه ای خراسان شمالی میزان این كسری یك میلیارد و 819 میلیون متر مكعب است.
سیدابراهیم علوی با اشاره به اینكه دشت اسفراین 16 متر كاهش سطح آب در دو دهه داشته است گفت: این دشت در مجموع با 936 میلیون متر مكعب كسری مواجه است.
استان 863 هزار نفری خراسان شمالی دارای 344 هزار هكتار عرصه باغی و كشاورزی است.
7185/ 6042