كتاب، یار مهربانی كه غریب مانده است

به گزارش ایرنا، سرانه مطالعه و كتابخوانی در هر جامعه ای بیانگر توسعه فرهنگی آن جامعه است، دوری از كتاب و مطالعه، فقر فرهنگی و جهالت را برای جوامع به همراه دارد.
در زمینه سرانه مطالعه در ایران آمارهای متفاوت از 2 تا 79 دقیقه اعلام شده است اما همه فعالان و كارشناسان فرهنگی به اندك بودن سرانه مطالعه در ایران اذعان دارند البته این مهم فقط مختص ایران نیست و در كشورهای اروپایی نیز سرانه مطالعه از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست و بر اساس آمارهای منتشر شده در موسسه آمار اروپا واقع در لوكزامبورگ، در سال 2016، خانواده های اروپایی به طور میانگین كمتر از 10 دقیقه در روز كتاب می ‌خوانند.
كتاب نخواندن و هزینه نكردن برای كتاب و مطالعه از خصلت های ناشایست است و این در حالی است كه همه می دانیم كتاب منبع غنی اطلاعات است و پیشرفت جامعه در زمینه های مختلف را به همراه دارد اما خیلی از ما حتی به اندازه خرید فست فود برای خرید كتاب هزینه نمی كنیم و در سبد مصرف خانوار جایی برای كتاب وجود ندارد.
به گفته مهری پری رخ، عضو هیات امنای نهاد كتابخانه های عمومی كشور، در زمینه شاخص فضای كتابخوانی و سرانه مطالعه در وضعیت مناسبی نیستیم.
استان 6 و نیم میلیون نفری خراسان رضوی نیز از نظر سرانه مطالعه و كتابخوانی وضعیت مناسبی ندارد، آمار دقیق از سرانه مطالعه در این استان ارائه نشده است اما این استان از نظر سرانه كتابخانه در بین پنج استان بزرگ كشور شامل اصفهان، تهران، شیراز و خوزستان در جایگاه پنجم قرار دارد كه بیانگر وضعیت نامناسب این استان در زمینه كتابخوانی است.

** توسعه یافتگی در گرو كتابخوانی
استاندار خراسان رضوی در باره اهمیت كتاب و كتابخوانی به خبرنگار ایرنا گفت: میزان مطالعه و كتابخوانی ملاك پیشرفت یك كشور است و هر قدر بتوانیم فرهنگ مردم را با كتابخوانی عجین كنیم به توسعه یافتگی بیشتر می رسیم.
علیرضا رشیدیان افزود: كتاب مقبول ترین و نزدیك ترین تبلور فرهنگی به طبع آدمیان است، ملتی راه توسعه و پیشرفت را طی می كند كه مردمش اهل مطالعه كتاب و كتابخوانی باشد.
وی اظهار داشت: كتاب و كتابخوانی باید از كودكی نهادینه شود كه آموزش و پرورش در این خصوص نقش انكار ناپذیر دارد، خانواده ها نیز باید كودكانشان را با كتاب و مطالعه عجین سازند كه البته این مهم محقق نمی شود مگر اینكه والدین نیز كتابخوان باشند.
رشیدیان گفت: از هر فرصتی باید برای مطالعه و عجین كردن جامعه با كتاب و كتابخوانی استفاده كرد زیرا با گسترش فرهنگ مطالعه شاهد كاهش بسیاری از آسیبهای اجتماعی خواهیم بود.

** وضعیت نامناسب در سرانه كتابخانه
مدیر كل كتابخانه های عمومی خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: این استان از نظر سرانه تعداد كتابخانه های عمومی بین پنج استان بزرگ كشور شامل اصفهان، تهران، شیراز و خوزستان در جایگاه پنجم قرار دارد و شهر مشهد نیز از این نظر بین هشت كلانشهر كشور در جایگاه آخر ایستاده است.
حجت الاسلام علی اكبر سبزیان افزود: 35 روستا با جمعیت سه هزار تا 5 هزار خانوار و 14 روستای بالای 5 هزار خانوار نیز در خراسان رضوی فاقد كتابخانه هستند.
وی اظهار داشت: همچنین طبق استانداردهای جهانی به ازای هر 25 هزار نفر باید یك كتابخانه وجود داشته باشد كه این رقم در خراسان رضوی 31 هزار نفر است.
حجت الاسلام سبزیان گفت: هم اكنون در 28 شهرستان این استان 207 كتابخانه عمومی دایر است كه از این تعداد 123 كتابخانه نهادی، 80 كتابخانه مشاركتی و 40 كتابخانه مستقل است.
مدیركل كتابخانه های عمومی خراسان رضوی افزود: طبق برنامه ریزی صورت گرفته باید تا افق 1400 زیربنای كتابخانه های عمومی استان 8.7 درصد، تعداد اعضای آنها 9.4 درصد و تعداد كتابخانه های عمومی نیز 11.4 درصد افزایش یابد.
وی با اشاره به عضویت 227 هزار نفر در كتابخانه های عمومی استان، اظهار داشت: با گسترش فضای مجازی بین كتاب و جامعه فاصله ایجاد شده كه باید با اقدامات فرهنگی این فاصله از بین برود.
حجت الاسلام سبزیان ادامه داد : باید به دنبال شهروند كتابخوان باشیم و از فرصت های مختلف برای جذب شهروندان به كتاب خوانی و كتابخانه ها استفاده كنیم و دسترسی مردم به كتاب نیز باید آسان باشد.
وی افزود: برگزاری نشست های كتابخوان و معرفی كتاب توسط این اداره كل در كتابخانه ها، مدارس و دستگاه های اجرایی با هدف گسترش فرهنگ مطالعه به صورت متناوب برگزار می شود.
حجت الاسلام سبزیان با بیان اینكه آمار دقیق از سرانه مطالعه در خراسان‌ رضوی در اختیار نداریم اظهار داشت: می كوشیم همه اقشار، گروه ‌ها و طبقات مختلف مردم از فضاهای مختلف كتابخانه‌ های عمومی استفاده كنند.

** خطر فضای مجازی
عضو كمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز هفته گذشته در جریان بازدید از پروژه كتابخانه مركزی مشهد كه با تخصیص 60 میلیارد ریال اعتبار سفر امسال رئیس جمهوری، طی دهه فجر امسال بهره برداری می شود، گفت: كتاب، كتابخوانی، كتابخانه و كتابدار از مهمترین شاخص های توسعه فرهنگی است.
حجت الاسلام نصرالله پژمانفر افزود: كشور در دوره حساس و نگران كننده ای قرار دارد و پیشرفت فضای مجازی اقدامات فوری و همه جانبه را می طلبد.
وی اظهار داشت: امروزه فضای مجازی جانشین فضای كتاب و كتابخوانی شده است و افراد به دلیل اشباع شدن در فضاهای مجازی، انگیزه جدی برای خواندن كتاب ندارند.
حجت الاسلام پژمانفر گفت: هم اكنون در حوزه های تولید محتوا، چاپ و نشر تولیدات مكتوب دچار مشكل هستیم و برای برون رفت از این وضعیت باید اقدامات كلی نگر و همه جانبه ای در دستور باشد، نگاه تك ضلعی دردی را دوا نمی كند.
نماینده مردم مشهد و كلات در مجلس شورای اسلامی افزود: وقتی تهیه كتاب به دلیل مشكلات اقتصادی از سبد خانوار حذف می شود، استفاده از كتابخانه های عمومی بهترین روش برای تهیه كتاب است لذا این كتابخانه ها باید گسترش یابد.
7505/6053