پسماندهای پزشكی و لزوم مدیریت صحیح بردفن آن ها

به گزارش ایرنا، براساس قوانین سازمان محیط زیست و مدیریت پسماند، تولید كنندگان زباله های عفونی و بیمارستانی خود وظیفه جمع آوری، حمل و امحای آن را برعهده داشته و این مساله با جداسازی این گونه پسماندها با نوع خانگی آن شكل گرفته و همواره نیز مورد توجه و رصد دستگاه ذیربط با این مساله بوده است.
این موضوع در سال های گذشته در استان قزوین به شكل بهداشتی و اصولی و تحت نظر دستگاه های ذیربط از جمله حفاظت محیط زیست و دانشگاه علوم پزشكی و با سیاستگذاری های انجام شده از سوی كارگروه پسماند استانداری قزوین صورت می پذیرد.

** روزانه 5.5 تن زباله عفونی در سایت محمدآباد قزوین بی خطرسازی می شود
رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری قزوین در این میزگرد اظهار داشت: از سال 84 بحث جمع آوری زباله به صورت متمركز در شهرداری قزوین مطرح و برای ساماندهی آن نیز در سال 88 با همكاری استانداری، محیط زیست و دانشگاه علوم پزشكی در راستای اجرای ماده 7 قانون مدیریت پسماند اقدامات لازم به عمل آمد.
مهدی امینی ادامه داد: در حوزه پسماندهای بیمارستانی نیز تمام بیمارستان های استان تا پایان سال 91 مجهز به دستگاه های رتوكلاو( بی خطر سازی زباله های عفونی) شده و هم اكنون نیز 39 مركز درمانی مجهز به این دستگاه روزانه 5.5 تن زباله خود را بی خطرسازی كرده و تبدیل به زباله های عادی می كنند.
این مسئول اضافه كرد: براساس آیین نامه های موجود نیز حمل این نوع مواد از مراكز بهداشتی و درمانی به سایت محمدآباد جهت دفن با خودروهای مخصوص انجام و دستگاه های بی خطرساز مراكز درمانی نیز هر 6 ماه توسط كارشناسان دانشگاه علوم پزشكی مورد آزمایش قرار گرفته و تاییده آن نیز به مدیریت پسماند شهرداری قزوین ارسال می شود.
امینی با اشاره به اینكه سایت جمع آوری پسماند محمدآباد قزوین برای 20 سال و روزانه 250 تن زباله در نظر گرفته شده بود، تاكید كرد: با توجه به میزان افزایش این میزان زباله به 700 تن در روز، اقدامات لازم در خصوص توسعه این مركز با مشاركت شهرداری های استان به عنوان سهامدار، صورت گرفته است.

**موضوع پسماند صیانت از زندگی است
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشكی قزوین نیز در این رابطه گفت: امروزه جمع آوری و حمل و نقل پسماندهای عفونی از بیمارستان ها و مراكز درمانی استان توسط شركت های خصوصی و به صورت خرد صورت گرفته و این موضوع در مراكز درمانی دولتی توسط دستگاه های مكانیكی بی خطر سازی شده و سپس در ردیف پسماندهای شهری قرار می گیرند.
دكتر حمیدرضا نجاری با اشاره به میزان تولید ناچیز پسماندهای شیمیایی و دارویی در استان قزوین، افزود: این مساله تنها در 2 مركز درمانی قدس و ولایت وجود دارد كه براساس دستورالعمل های موجود نسبت به جمع آوری و امحای آن عمل شده و دانشگاه علوم پزشكی نیز نظارت كاملی بر آن دارد.
این مسئول خاطرنشان كرد: موضوع پسماند مانند بسیاری از مسایل موجود در جامعه هیچ گاه متوقف نمی شود و گرچه نظارت های كامل و حساسی بر نوع امحا و دفن آن از سوی كارشناسان مربوطه انجام می پذیرد اما ما هر روز به دنبال روش های بهتر برای این موضوع هستیم.
وی نقش مردم و رسانه ها را در این رابطه مهم دانست و گفت: اطلاعات و سواد بهداشتی مردم را باید روز به روز افزایش داد تا جایی كه به عنوان مثال اگر بتوانیم روند بهبود كار را از مبداء (جمع آوری زباله های خانگی) آغاز كنیم بسیاری از مشكلات موجود در این زمینه به طور حتم مرتفع خواهد شد.

**رویكرد محیط زیست باید به سمت اكولوژی صنعتی پیش برود
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست استان قزوین نیز در این نشست اظهار داشت: این اداره كل وظیفه نظارت عالی بر نحوه مدیریت پسماند، جمع آوری و امحای آن را برعهده داشته و در راستای تصمیمات، مصوبات و سیاست های كارگروه ویژه پسماند عمل می كند.
عبدالحسین مظفری با بیان اینكه موضوع پسماندهای پزشكی در 2 بخش صورت می گیرد، یادآور شد: در بخش نخست بیمارستان ها هستند كه با مجهز بودن به دستگاه های رتوكلاو، مواد عفونی خود را به صورت شیمیایی و یا هیدوركلاو بی خطر كرده و توسط سازمان مدیریت پسماند جمع آوری می شود.
وی اضافه كرد: بخش دوم پسماندهایی هستند كه از 452 مركز درمانی شامل مطب ها، درمانگاه ها و دندانپزشكی ها توسط یك شركت خصوصی و بر مبنای سیاستگذاری های صورت گرفته جمع آوری و امحا می شود و روند علمیات كاری آن نیز به طور مستمر مورد پایش قرار می گیرد.
مظفری با اشاره به اینكه سایت جمع آوری محمدآباد قزوین شامل 2 حوزه است، افزود: حوزه نخست این مجموعه توسط شركت نصر محمدآباد با نظارت عالی دفتر شهری و روستایی استانداری فعالیت می كند و بخش دوم آن نیز با مدیریت شركت عصر صنعت سبز كاسپین ایرانیان بوده كه به موضوع پسماندهای صنعتی از جمله بیمارستانی می پردازد.
وی ادامه داد: براساس دستورالعمل محیط زیست، پسماندهای بیمارستانی و عفونی باید به صورت جداگانه و با شرایط ویژه پس از بی خطر شدن دفن و هر 15 روز یك مرتبه نیز مورد رصد دقیق قرار می گیرند.
به گفته وی، در حال حاضر پسماندهای بیمارستانی پس از رتوكلاو شدن در یك محوطه مخصوص و با شرایط ویژه ای دفن می شوند.
وی ادامه داد: موضوع اصلی در این بخش پسماندهای شیمیایی و دارویی هستند كه پس از جمع آوری و انتقال به این سایت، در محوطه مخصوص تخلیه و كپسوله می شوند.
مظفری، توجه و پرداختن به اكولوژی صنعتی را نیاز امروزی در حوزه پسماندها دانست و تاكید كرد: اینكه پسماندهای تولید شده در یك واحد تولیدی بتواند به عنوان ماده اولیه یكی دیگر از واحدها به كار آید می تواند بسیار حایز اهمیت باشد به خصوص در شرایط حاد اقتصادی كشور این رویكرد در حفظ منافع ما نیز بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
وی در پایان، نگاه فرهنگی و آموزشی را در حوزه پسماندها مهم برشمرد و افزود: توجه به اصل 50 قانون اساسی كه حفاظت از محیط زیست را بر سه اصل تخریب نكردن، رساندن آن به نسل آینده و نگهداری از آن به عنوان یك وظیفه همگانی می تواند بسیاری از مشكلات كنونی را به حداقل می رساند.

**روزانه 150 كیلوگرم پسماند شیمیایی و دارویی در استان قزوین جمع آوری می شود
رییس گروه بهداشت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی قزوین در این زمینه گفت: روزانه 150 كیلوگرم پسماند شیمیایی و دارویی مورد استفاده بیماران سرطانی از 2 بیمارستان قدس و ولایت جمع آوری می شود و در عین حال نیز ضوابط نگهداری، انتقال و در نهایت امحای آن نسبت به سایر پسماندهای بیمارستانی، خاص و ویژه هستند.
شیرین نادری تاكید كرد: از نظر ضوابط این داروها برای كاربر جهت تزریق به بیمار سرطانی با شرایط خاص باید صورت پذیرد و وسایل باقیمانده آن در بشكه های نفوذناپذیر جمع آوری و پس از پر شدن در آنها پلمپ و با وسایل مخصوص منتقل می شوند.
وی ادامه داد: پس از انتقال، برای امحا ابتدا با مواد سیمانی و یا ماسه كپسوله شده و پس از خشك شدن آن را در ترانشه های مخصوص امحای پسماندهای شیمیایی و دارویی دفن می كنند.
به گفته وی، ترانشه های محل دفن این نوع زباله ها سه مرتبه لایه گذاری شده تا نفوذ مواد دفن شده در آن به خاك سطحی و یا آب های زیرزمینی به صفر برسد.
این مسئول بهداشتی با اشاره به 15 بیمارستان موجود در استان قزوین كه هشت مركز آن دولتی و هفت مركز دیگر مربوط به تامین اجتماعی، خصوصی و خیریه هستند، افزود: یكی از اقدامات قابل توجه انجام شده در خصوص جمع آوری زیاله های بیمارستانی آن بوده كه 467 مركز درمانی و بهداشتی موجود در 6 شهرستان استان را كه پسماندهای عفونی تولید می كنند را ملزم ساخته ایم تا برای این مساله هزینه پرداخت كنند.
نادری در پایان با اشاره به اینكه در نظام جامع سلامت مردم باید به ما اعتماد كنند چرا كه اقدامات و فعالیت های بسیار خوبی در آن صورت گرفته، گفت: با توجه به الحاق ایران در كنوانسیون میناماتا و تعهد صورت گرفته مبنی بر حذف جیوه از مراكز درمانی و بهداشتی، این مساله از ابتدای امسال در مراكز درمانی استان قزوین با به كارگیری دماسنج های عقربه ای به جای جیوه ای و جمع آوری تجهیزات پزشكی كه در آن جیوه به كار رفته در ظروف جداگانه، آغاز شده است.

**اقدامات صورت گرفته در حوزه پسماندهای پزشكی در استان قزوین قابل توجه است
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین در این میزگرد اظهار داشت: پسماندهای پزشكی به چهار بخش عفونی، شیمیایی و دارویی، عادی و خشك و برنده تقسیم می شوند كه در زمینه جمع آوری، انتقال و امحای آن 2 بخش اولیه برای ما بسیار حایز اهمیت است.
علی فرخزاد اضافه كرد: اتفاق خوبی كه در سطح استان قزوین در زمینه جمع آوری پسماندهای پزشكی صورت گرفته آن است كه از طریق دانشگاه علوم پزشكی و سازمان نظام پزشكی پسماندهای حدود 500 مركز درمانی از سوی بخش خصوصی فعال در این زمینه جمع آوری و در مجموعه عصر صنعت كاسپین بی خطرسازی و دفن می شود و هزینه های مربوط به انجام آن از سوی تولید كنندگان این نوع مواد پرداخت می گردد.
وی با اشاره به اینكه در جمع آوری پسماندها ممكن است اشكالاتی نظیر دفن متمركز این نوع مواد و یا نبودن مكان مناسب برای امحای پسماندهای صنعتی مایع در استان باشد، یادآور شد: هم اكنون پسماندهای 17 شهر از مجموع 25 شهر استان قزوین در سایت محمدآباد جمع آوری و دفن می شود و سایر مناطقی كه این كار صورت نمی گیرد به علت كوهستانی و صعب العبور بودن این نوع مناطق مانند سیردان، معلم كلایه و رازمیان و یا دوری مسافت مانند آوج و آبگرم است كه دفن زباله در این مناطق به صورت نقطه ای انجام می شود.
فرخزاد در ادامه، موضوع پسماند را بسیار حیاتی و مهم برشمرد و گفت: با توجه به سلامت مردم و موضوعات زیست محیطی، مدیریت عالی استان توجه ویژه ای همواره به این حوزه داشته تا جایی كه با استفاده از بخش خصوصی سعی شده تا ضمن بهره وری بهتر در زمینه جمع آوری، استفاده از تولید برق و كمپوست از آن را در برنامه های اولویت دار خود قرار دهیم.
وی در ادامه میزان تولید زباله هر خانوار ایرانی را 700 گرم دانست و افزود: این میزان در كشورهای پیشرفته و صنعتی 500 گرم است كه به نظر می رسد در این بخش نیازمند فرهنگ سازی، به خصوص در بخش تفكیك زباله از مبدا باشیم.
به گفته وی، شهرداری قزوین امسال 170 میلیارد ریال را برای جمع آوری و دفن زباله تخصیص داده در صورتی كه با برنامه ریزی و توجه به این حوزه می توان این اعتبارات را در سایر بخش های خدماتی مورد استفاده قرار داد.
فرخزاد در ادامه به ضایعات و پسماندهای ساختمانی نیز اشاره كرد و گفت: این نوع ضایعات در كشورهای پیشرفته برای تولید مصالح ساختمانی و قطعات پیش ساخته به كار گرفته می شود در حالی كه با تولید 500 تا 600 تن این نوع پسماند در سطح استان قزوین، نیازمند برنامه ریزی جامع تر هستیم.
8054