جمال خاشقچی 10 مهر ماه برای انجام یك كار اداری به كنسولگری عربستان در استانبول مراجعه كرد اما ورود بدون بازگشت و سپس ماجرای قتل فجیع و مثله كردن او توسط ماموران اطلاعاتی - امنیتی عربستانی موسوم به 'جوخه ببرها'، زلزله مهیبی را رقم زد كه ارتعاش آن با عبور از مرزهای تركیه، كاخ پادشاهی عربستان را به لرزه در آورد.
مقامات سعودی هر چند در ابتدا به انكار ماجرا پرداختند و تلاش كردند از بار پذیرش مسوولیت ماجرا خود را رها كنند اما در پی درخواست های جامعه جهانی و فشار افكار عمومی و رسانه ها، در نهایت قتل خاشقچی را در كنسولگری عربستان در استانبول تایید اما آن را كار عوامل 'خودسر' عنوان كردند!
اما با پررنگ شدن نقش 'سعود القحطانی' مشاور دربار پادشاهی عربستان در قتل خاشقچی، همه نگاه ها معطوف به محمد بن سلمان ولیعهد سعودی و مافوق قحطانی شد زیرا بر اساس تحلیل كارشناسان، در فاز اطلاعاتی و امنیتی، هیچ اقدامی بدون اذن و هماهنگی با وی عملیاتی نخواهد شد.
در بحبوحه افزایش گمانه ها درمورد نقش محمد بن سلمان در قتل جمال خاشقچی روزنامه 'واشنگتن پست' با انتشار گزارشی، با تصریح این نكته كه دستگاه‌های اطلاعاتی آمریكا گفت وگوهای مقام‌های سعودی درباره طرح دستگیری خاشقچی را شنود كرده‌اند، به جزییات این گفت وگوها پرداخت كه در آن آمریت ولیعهد سعودی را در ماجرای كنسولگری عربستان مسجل می ساخت.
به نوشته روزنامه واشنگتن پست، نتیجه این شنودها نشان می‌دهد محمد بن سلمان دستور عملیاتی را صادر كرده كه هدف آن طعمه گذاشتن برای كشاندن خاشقچی به عربستان از منزل وی در ایالت ویرجینای آمریكا و دستگیری او بوده است.
این روزنامه آمریكایی به نقل از چند نفر از دوستان خاشقچی نوشت: طی چهار ماه گذشته مقام‌های ارشد نزدیك به محمد بن سلمان با خاشقچی تماس گرفته و به او پیشنهاد داده‌اند در صورت بازگشت به عربستان تحت حفاظت قرار خواهد گرفت و شغل رده بالایی در حكومت به او پیشنهاد می‌شود. اما خاشقچی به این پیشنهادها مظنون بود. او به یكی از دوستانش گفت حكومت سعودی هیچ‌گاه به قول خود برای صدمه نزدن به او عمل نخواهد كرد.
** به رئیست بگو ماموریت انجام شد
اما افشاگری روزنامه واشنگتن پست، پایان ماجرا برای محمد بن سلمان نبود و در پس هر بار انتشار فایل های صوتی از داخل كنسولگری عربستان در استانبول، گمانه ها در مورد نقش ولیعهد سعودی در قتل خاشقچی را به یقین نزدیك می كرد.
روزنامه 'نیورك تایمز' هفته گذشته به نقل از سه منبع مطلع از فایل صوتی خاشقچی گزارش داد كه در این فایل ها یكی از اعضای جوخه ببرها، لحظاتی پس از قتل به صورت تلفنی به فردی در ریاض می‌گوید كه 'به رئیست بگو ماموریت انجام شد'.
به نوشته این روزنامه آمریكایی، در حالیكه اسم محمد بن سلمان در این فایل آورده نمی‌شود اما مقامات اطلاعاتی آمریكا می‌گویند كه «رییست»در این فایل صوتی اشاره به محمد بن سلمان است.
نیویورك تایمز افزود: این افراد آشنا به این فایل صوتی می‌گویند، كسی كه پشت تلفن حرف می‌زند «ماهر عبدالعزیز مطرب» است كه به زبان عربی صحبت می‌كند و یكی از اعضای تیم 15 نفره است كه برای كشتن خاشقچی از ریاض به استانبول رفته بودند.
مقامات اطلاعاتی تركیه به مقامات اطلاعاتی آمریكایی گفته‌اند كه در اینجا ماهر مطرب به نظر می‌رسد در حال گفت وگو با یكی از دستیاران محمد بن سلمان در ریاض است.
** گزارش سیا، آخرین میخ بر تابوت محمد بن سلمان
بالا گرفتن ماجرای پر ابهام قتل جمال خاشقچی، 'جینا هاسپل' رئیس سازمان اطلاعا مركزی آمریكا(سیا) را برای بررسی و كسب اطلاعات كافی یكم آبان ماه راهی آنكارا كرد.
هاسپل از تركیه دست خالی بازنگشت و اطلاعات و مداركی دریافتی شامل فایل های صوتی و تصویری از سوی مقامات تركیه ای در مورد قتل خاشقچی را برای ارزیابی با خود به مقر سازمان سیا در 'لانگلی' ایالت ویرجینیا آورد.
اما ارزیابی سازمان سیا از مدارك دریافتی نیز چنانكه روزنامه واشنگتن پست گزارش داده، معطوف به این موضوع بود كه محمد بن سلمان دستور قتل خاشقچی را صادر كرده است.
این روزنامه آمریكایی به نقل از منابع آگاه نوشت: ارزیابی سیا این است كه برخلاف ادعاهای حكومت سعودی مبنی بر اینكه محمد بن سلمان نقشی در قتل خاشقچی نداشته او دستور این ترور را صادر كرده است.
این منابع كه به شرط عدم افشای نام با واشنگتن پست گفت‌وگو كرده‌اند، گفته اند، سازمان سیا برای رسیدن به این ارزیابی، منابع اطلاعاتی مختلف را مورد بررسی قرار داده است.
به نوشته واشنگن پست، از جمله این منابع، تماس تلفنی است كه «خالد بن سلمان»، برادر ولیعهد با جمال خاشقچی داشته است. خالد در این تماس تلفنی كه دستگاه‌های اطلاعاتی آمریكا آن را شنود كرده‌اند به خاشقچی گفته كه برای دریافت اسناد مورد نیاز خود باید به كنسولگری سعودی در استانبول مراجعه كند و انجام این كار خطری برایش نخواهد داشت. مشخص نیست خالد می‌دانسته قرار است خاشقچی كشته شود یا نه، اما منابع آگاه می‌گویند او این تماس تلفنی را به دستور برادرش برقرار كرده است.
به گزارش واشنگتن پست، از جمله دیگر شواهدی كه سیا را به این نتیجه رسانده، جایگاهی است كه محمد بن سلمان در عربستان سعودی دارد. او عملاً حاكم این كشور محسوب می‌شود و حتی بر انجام كوچكترین مسائل در این كشور پادشاهی نظارت می‌كند.
** لاپوشانی به سبك ترامپ
ارزیابی سیا كه مهری تایید دیگری بر آمریت محمد بن سلمان در قتل خاشقچی نشاند، با واكنش جانبدارانه 'دونالد ترامپ' رییس جمهوری آمریكا روبرو شد كه از زمان درز ماجرا درصد لاپوشانی آن به نفع ولیعهد سعودی بوده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، رییس جمهوری آمریكا ارزیابی سازمان سیا را 'زودهنگام' اما در عین حال 'محتمل' دانست.
ترامپ همچنین گفت كه گزارش كاملی در این رابطه تا روز سه شنبه به دست وی می رسد و پس از آن مشخص می شود كه از نگاه دولت آمریكا چه كسی مقصر قتل خاشقچی است.
در همین حال وزارت خارجه آمریكا نیز پیشتر اعلام كرد كه گزارش های منتشر شده مبنی بر نهایی شدن ارزیابی دولت آمریكا درباره پرونده خاشقچی
«غیردقیق» بوده و واشنگتن همچنان بدنبال پرسش های بی پاسخ دیگری است.
وزارت خارجه آمریكا همچنین تاكید كرد كه در عین جستجو برای واقعیت و همكاری با دیگر كشورها در این زمینه، واشنگتن روابط راهبردی مهم خود را با عربستان سعودی حفظ می كند.
** خبر بد برای محمد بن سلمان
درحالیكه دولت آمریكا به تلاش خود برای مبرا ساختن محمد بن سلمان از پرونده جمال خاشقچی تلاش می كند، قانونگذاران آمریكایی از هر دو حزب دمكرات و جمهوریخواه بر خواسته خود مبنی بر تشدید فشار به ولیعهد سعودی و همچنین اخذ اقدامات تنبیهی علیه عربستان افزوده اند.
اما در كنار این اقدامات ضد محمد بن سلمان، خبر بد دیگری برای ولیعهد سعودی در راه است و آن انتصاب 'لیندسی گراهام' سناتور ارشد و پرنفوذ آمریكایی بهمقام ریاست كمیته قضایی در مجلس سنا است.
گراهام از ابتدای ماجرای خاشقچی، انگشت اتهام خود را متوجه محمد بن سلمان كرد، و با صراحت او را دستور دهنده قتل روزنامه سعودی دانست.
این سناتور جمهوریخواه، پیشتر محمد بن سلمان را یك «ولیعهد خودسر» توصیف كرده و گفته بود: در عربستان سعودی بدون اطلاع ولیعهد هیچ اتفاقی نمی‌افتد. این مرد ویرانگر است. او دستور قتل یك نفر در كنسولگری استانبول را صادر كرده و انتظار دارد آن را نادیده بگیریم.
به باور تحلیلگران با انتصاب لیندسی گراهام به سمت كلیدی ریاست كمیته قضایی سنا، وضعیت برای محمد بن سلمان بدتر از پیش خواهد شد.
به هر روی این روزها هیات حاكمه عربستان در توفانی گرفتار شده كه به خاطر خامی و بی تجربگی محمد بن سلمان رقم خورده و یارای برون آمدن از آن را ندارد.
اما همچنان ناامید نیست زیرا این روزها بده بستان های بین واشنگتن و آنكارا در جریان است كه در ازای مختومه كردن پرنده قتل خاشقچی از سوی تركیه، آمریكا نیز پرونده استرداد فتح الله گولن را به جریان بیاندازد.
شاید با این معامله هیات حاكمه عربستان بتواند دامان خود را از خون خاشقچی دور برگیرد اما به احتمال قوی، این معامله یك قربانی دیگر دارد و آن قربانی شخص محمد بن سلمان خواهد بود.
روزهای 'نازك نارنجی' - لقبی كه خاشقچی به محمد بن سلمان داده بود - در قدرت به شمارش افتاده اما باید منتظر ماند و دید گزارش نهایی در مورد قتل خاشقچی كه روز سه شنبه به دست ترامپ می رسد، می تواند سرنوشت او را تغییر دهد.
از: امید غیاثوند
خاورم ** 1071**1586
تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۳۹۷ - ۰۸:۱۸
تهران - ایرنا - همزمان با افشای ابعاد بیشتری از پرونده 'جمال خاشقچی'، تردیدها نیز نسبت به دخالت مستقیم 'محمد بن سلمان' ولیعهد عربستان در قتل روزنامه نگار منتقد سعودی كاهش یافته و از وی به عنوان متهم اول این ماجرا یاد می شود.