مجازات نشدن قاتلان خاشقچي تهديدي براي مخالفان آل سعود- علي حيدري*

امنيت جاني منتقدين آل سعود در خارج از كشور موضوعي است كه نگراني هايي را طي ماه هاي گذشته و بويژه پس از جنايت هولناك قتل خاشقچي تشديد كرده است هر چند نقض حقوق بشر در عربستان سعوي قدمت طولاني دارد.
شاهزاده هاي منتقد آل سعود طي يكسال گذشته كه در بيرون از عربستان سعودي زندگي مي كردند يا ربوده شدند يا سرنوشت معلومي داشته اند و خاشقچي اولين و آخرين فردي نيست كه چنين سرنوشتي داشته است.
بازداشت شاهزاده 'سلطان بن تركي' در سال 2003 در ژنو و ربوده شدن در سال 2016 در قاهره و انتقال به عربستان و زنداني شدن در رياض، بازداشت شاهزاده 'تركي بن بندر آل سعود' در سال 2012 و بازگرداندن به رياض در سال 2015 هنگام عزيمت به مغرب ، سرنوشت نامعلوم شاهزاده 'سعود بن سيف النصر آل سعود' پس از انتشار مطالبي در انتقاد از خاندان آل سعود از سال 2014 و ربوده شدن و قتل «ناصر السعيد» از مخالفان سعودي در سال 1979 از جمله اقدامات آل سعود در بازداشت و حذف منتقدين بوده است.
«خالد بن فرحان آل سعود» يكي از شاهزادگان فراري مقيم آلمان نيز پيشتر به روزنامه الشرق قطر گفته بود كه «محمد بن سلمان» وليعهد سعودي قصد داشته پيش از كشتن جمال خاشقچي روزنامه نگار مخالف، «احمد بن عبدالعزيز» عموي خود را دستگير يا به قتل برساند.
بن فرحان پس از قتل خاشقچي بارها از طرح و نقشه مقامات سعودي براي كشاندن وي به سفارت اين كشور در مصر خبر داده بود، وي ادعا كرده بود كه سعودي ها از آلمان خواسته بودند تا وي را به اين كشور مسترد نمايد اما با پاسخ منفي برلين مواجه شدند.
همچنين با انتخاب محمدبن سلمان به وليعهدي، عربستان سعودي 11 شاهزاده، 4 وزير و شماري از مقام هاي قبلي اين كشور را به اتهام فساد گسترده بازداشت كرد و رئيس جمهوري آمريكا نيز به بازداشت گسترده شاهزاده هاي بلندپايه سعودي به اتهام فساد مالي واكنش نشان داده و از آن حمايت كرد.
به نظر مي رسد با ادامه وليعهدي بن سلمان كه از او به عنوان عامل اصلي جنايت هولناك قتل خاشقچي در يك مقر ديپلماتيك نام برده مي شود و با حمايت هايي كه مدعيان دروغين حقوق بشر از وي مي كنند ، جنايات بيشتري را در دستور كار قرار خواهد داد و منتقدين نيز در امان نخواهند بود.
بن سلمان از زمان آغاز وليعهدي، تروريسم را از طريق نهادها و سازمان هاي مختلف وابسته به عربستان سعودي ترويج مي كند و اعضاي خانواده سلطنتي، فعالان اقتصادي، ليبرال ها، ايدئولوگ ها، شخصيت هاي قبيله اي و حتي زنان فعال حقوق بشري نيز از اين تروريسم در امان نيستند.
هر چند بن سلمان پس از به قدرت رسيدن بسيار تلاش كرد تا چهره تحول خواه و متفاوت خاورميانه لقب بگيرد اما طولي نكشيد كه تمامي اقدامات وي بي ثمر ماند زيرا اوج گرفتن جنگ يمن و كشته شدن هزاران نفر از مردم بي گناه اين كشور توسط نيروهاي ائتلاف به رهبري عربستان و همچنين بازداشت ده ها تن از منتقدين و فعالان حقوق بشر و در آخر قتل جمال خاشقچي، همه و همه روي ديگر بن سلمان را براي جهانيان نمايان ساخت.
بيانيه حمايت دولت ترامپ از حاكمان سعودي بويژه از وليعهد در قبال قتل جمال خاشقچي، بدون توجه به گزارش نهادهاي امنيتي و فشارهاي بين المللي در مقصر دانستن محمدبن سلمان در اين جنايت نشان مي دهد كه دولت واشنگتن با اتخاذ مواضع دوگانه در قبال تروريسم و جنايت هاي ضد بشري، به منظور كسب درآمد از هر طريق ممكن اقدام مي كند.
چشم پوشي'دونالد ترامپ' رئيس جمهوري آمريكا از دست داشتن بن سلمان در قتل خاشقچي و اعلام اينكه به روابط با عربستان به دليل منافع اقتصادي كشورش ادامه مي دهد نشان مي دهد كه ترامپ بدنبال تبرئه وليعهد عربستان و دوشيدن بيشتر از خاندان آل سعود است.
هر چند پيشتر روزنامه واشنگتن پست به نقل از سازمان اطلاعات مركزي آمريكا نوشته بود كه محمد بن سلمان پس از دريافت گزارش هايي از منابع اطلاعاتي دستور قتل خاشقچي، روزنامه‌نگار منتقد آل سعود را صادر كرده و شبكه تلويزيوني الجزيره نيز چند روز قبل به نقل از خبرگزاري رويتر و روزنامه واشنگتن پست گزارش داده بود كه مقامات آمريكايي به جديدترين ارزيابي سازمان اطلاعات مركزي آمريكا كه بن سلمان را با حادثه قتل خاشقچي مرتبط مي داند خيلي اعتماد دارند.
روزنامه وال استريت ژورنال نيز اعلام كرده بود كه سازمان اطلاعات مركزي آمريكا (سي آي اي) رهبران كنگره آمريكا را در جريان نتايجي كه اخيرا در خصوص قتل جمال خاشقجي به آن دست يافته است قرار داد.
روزنامه واشنگتن پست و سايت اشپيگل آنلاين نيز از نتيجه تحقيقاتي خبرداده بودند كه بر اساس آن مسئول قتل جمال خاشقچي روزنامه نگار منتقد و حامل اطلاعات محرمانه بويژه در خصوص حمله شيمايي عربستان به يمن برعهده شاهزاده عربستان سعودي محمد بن سلمان است كه فرمان قتل اين خبرنگار منتقد را صادر كرده است.
'مولود چاووش اوغلو' نيز در واكنش به اظهارات اخير رييس جمهوري آمريكا با هدف تبرئه وليعهد عربستان از پرونده قتل قاشقچي گفت: متاسفم كه رئيس جمهوري آمريكا قصد دارد از اين جنايت چشم پوشي كند.
وزير امور خارجه تركيه افزود: رييس جمهوري آمريكا مي گويد، كاخ سفيد به روابط خود با عربستان به علت قتل خاشقچي لطمه نمي زند چرا كه عربستان صدها ميليارد دلار در آمريكا سرمايه گذاري كرده است، اما ترامپ بايد بداند كه، پول همه چيز نيست.
'مضاوي الرشيد' از اساتيد دانشگاه عربستان نيز ، مجازات نشدن قاتلان جمال خاشقچي را تهديدي براي مخالفان عربستاني دانسته است.
وي طي سخناني در كميته حقوق بشر پارلمان اروپا گفته بود كه بسته شدن پرونده جنايت قتل خاشقچي بدون مجازات عاملان اين جنايت، سبب خواهد شد تا بسياري از مخالفان سعودي از بيم كشته شدن توسط رژيم آل سعود در نگراني و هراس دائمي به سر ببرند.
به نظر مي رسد اگر قاتلان خاشقچي مجازات نشوند، اين مساله موجب مي شود تا بسياري ازمعترضان عربستاني كه در اروپا به سر مي برند، تحت پيگرد نظام سعودي قرار بگيرند و چه بسا به طرز وحشيانه و با همان شيوه اي كه خاشقچي كشته شد، از صحنه روزگار حذف شوند.
خاشقچي 59 ساله، سردبير پيشين روزنامه سعودي «الوطن»، دوم اكتبر گذشته (10 مهرماه) براي كارهاي اداري مربوط به ازدواج خود به ساختمان كنسولگري عربستان در استانبول مراجعه كرد اما هرگز از آن خارج نشد.
نامزد وي پس از اطمينان از خارج نشدن خاشقچي از ساختمان كنسولگري، پليس و مقام هاي عالي تركيه را در جريان رويداد قرار داد ولي مقام هاي آل سعود منكر اطلاع از وضعيت خاشقچي شدند.
حكومت آل سعود پس از 18 روز انكار، در پي فشار بين المللي با صدور بيانيه اي به قتل او در ساختمان كنسولگري عربستان در استانبول اعتراف و اعلام كرد كه در ارتباط با پرونده قتل او، 18 نفر از جمله 15 مامور تيم ترور اعزامي از رياض دستگير شده اند.
همه مدارك و شواهد نشان مي دهد كه 15 مامور از نزديكان محمد بن سلمان وليعهد عربستان كه از طرف او به استانبول اعزام شده بودند، عامل قتل خاشقچي هستند و بر اين اساس، دولت تركيه خواستار استرداد اين افراد براي محاكمه در استانبول است؛ درخواستي كه از سوي مقامات سعودي رد شد.
*خبرنگار ايرنا