افزايش جمعيت سالمندي وچالش هاي پيش رو

به گزارش ايرنا، براساس نتايج آخرين سرشماري درسال 95 و برگرفته از پژوهشي با عنوان 'پيامدهاي جمعيت سالمندي در ايران با تأكيد بر چالش روز افزون نظام سلامت'، جمعيت سالمندي در كشور در حال افزايش است كه هنوز برنامه ريزي و تمركز كافي در اين زمينه صورت نگرفته و ساماندهي اين امور از پشتوانه قانوني كافي برخوردار نيست.
به تاكيد كارشناسان توجه جدي به ساماندهي، حمايت و ارتقاء سلامت سالمندان، گرچه دير هنگام ولي امري اجتناب ناپذير است.
امروز در بيشتر جوامع، جمعيت ها به سرعت در حال سالمند شدن هستند و سالخوردگي به عنوان يك مساله مهم در دنيا مطرح است.
سالمندي بنا به تعريف سازمان جهاني بهداشت عبور از مرز 60 سالگي است و براي تمام افرادي كه از حوادث و اتفاقات زندگي جان سالم بدر برده اند و جواني و ميانسالي را پشت سر گذاشته اند، اين دوران تحقق پيدا مي كند.
در واقع سالمندي بخشي از روند طبيعي زندگي انسان محسوب مي شود و گذشت زمان، بيماري هاي جسمي، مشكلات روحي و شرايط محيطي عواملي هستند كه در اين روند موثر مي باشند.
به باور كارشناسان اكنون افزايش اميد به زندگي و كاهش سطح باروري و زاد و ولد موجب بالا رفتن شمار سالمندان نسبت به جمعيت كل شده است.
براساس آمار كميسيون بهداشت مجلس شوراي اسلامي، هم اكنون 9.4 درصد جمعيت كشور را سالمندان تشكيل مي دهند كه به تاكيد كارشناسان امور اجتماعي در آينده نه چندان دور، 30 درصد جمعيت يعني از هر سه نفر، يك نفر سالمند خواهد شد.
تعداد سالمندان كشور براساس اين آمار، هفت ميليون و 450 هزار نفر هستند كه استان گيلان حدود 13 درصد جمعيت سالمندي يعني بالاترين رتبه سالمندي در كشور را داراست و از سويي سيستان و بلوچستان نيز 6 درصد سالمندي را به خود اختصاص داده يعني جوان ترين استان كشور است.
همچنين تخمين زده مي شود كه در سال 1425 تعداد سالمندان كشور حداقل به 17 ميليون نفر برسد.
ايران بيش از 80 ميليون نفر جمعيت دارد.
همچنين بنا بر اعلام اداره كل بهزيستي اصفهان در زمان حاضر حدود 10،6 درصد جمعيت اين استان را سالمندان تشكيل مي‌دهند و بيش از 540 هزار نفر از جمعيت استان سالمندان بالاي 60سال هستند.
هزينه نگهداري هر نفر سالمند به گفته مسوولان امر در مراكز شبانه روزي اصفهان بالغ بر 10 ميليون ريال است.
رشد فزاينده جمعيت سالمند و پيامدهاي آن باعث شده است كه در بيشتر جوامع، سالمندي جمعيت به عنوان مساله اي اجتماعي مورد توجه قرار گيرد.
هر چند مواجهه كشورهاي مختلف با پديده سالمندي جمعيت به نسبت توسعه يافتگي، با تقدم و تأخر زماني همراه است ولي افق هاي آتي حكايت از رويارويي جوامع مختلف با اين پديده دارد.

**مهمترين پديده روانشناختي جهان، سالمندي است
يك كارشناس امور اجتماعي در استان اصفهان گفت: مهمترين پديده روان شناختي جهان، سالمندي است و يك روند رو به رشد سالمندي در جهان در حال وقوع است كه بخشي از آن مربوط به توانمندي بيشتر در سلامت است.
شقايق حق‌جو جوانمرد در گفت و گو با ايرنا، سالمندي را سن بالاي 60 ذكر كرد و افزود: تغيير الگوي جمعيت در حال رخ دادن است و افزايش سالمندان يك موضوع جهاني است.
وي اظهارداشت: هم اكنون بالغ بر 9.8 درصد جمعيت ايران سالمند هستند و در آينده نه چندان دور، 30 درصد جمعيت يعني از هر سه نفر، يك نفر سالمند خواهد شد.
رئيس بنياد ملي نخبگان استان اصفهان، با بيان اينكه بيشترين كشورهاي فناورانه و پيشرفته دنيا بر سالمندان سرمايه‌گذاري كرده‌اند، اضافه كرد: كشورهاي پيشرفته حتي از بازاري كه مي‌توان از سالمندان ايجاد كرد نيز حساب كرده‌اند.
وي اظهار داشت: فرصت خوبي است تا براي آموزش نيروي متخصص به منظور مراقبت از سالمندان با استفاده از فناوري ‌هاي نوين بهره برد و به اين نكته اهميت داد كه سالمندان به همدلي و نه نگهداري احتياج دارند.
اين كارشناس اجتماعي تصريح كرد: 43 درصد سالمندان درآمد مستقل ندارند و تعداد زنان سالمند بيش از مردان سالمند است و بخشي از سالمندان از حمايت مالي لازم براي درمان برخوردار نيستند و سالمنداني هستند كه پول كافي براي مصرف دارو ندارند.
وي با بيان اينكه اختلالات شناختي، تغذيه‌اي، پوكي استخوان و فشار خون از جمله بيماري ‌هاي شايع در سالمندان است، تأكيد كرد: سياست‌ هاي كلي رهبر انقلاب بر تكريم سالمندان تأكيد دارد و در كنار همه اسناد بالادستي، تأكيد دين بر رعايت احترام سالمندان است.
حق‌جو با بيان اينكه راه‌اندازي يك مركز نوآوري مخصوص سالمندان، ضروري است، خاطرنشان كرد: دنيا با بحران نيروي متخصص نگهداري از سالمندان رو به روست و اولين وظيفه دانشگاه تربيت افرادي با اين تخصص‌ هاست.
وي ادامه داد : از انواع حسگرهايي كه به سالمندان وصل مي‌شود باعث مي‌شود تا از آسيب ‌هايي مانند شكستگي جلوگيري شود و يا نرم‌ افزارهايي طراحي شده است تا محيط خانه سالمند، هوشمند شود زيرا لازم است سالمند در محيط خانه خود باشد و در آن احساس راحتي كند.
رئيس بنياد ملي نخبگان استان اصفهان تاكيد كرد: نيروي‌ هاي بومي بايد مطابق با فرهنگ و نيازهاي سالمندان ايراني، ابزارهاي مراقبتي سالمندان را بومي كنند.

** 72 درصد از سالمندان حداقل با يك بيماري مواجه هستند
يك كارشناس امور اجتماعي از استان اصفهان گفت: نتايج يك تحقيق پژوهشي كه در سال 95 توسط بهزيستي استان با بررسي نيازهاي 100 نفر از سالمندان اصفهان به صورت انتخابي انجام شد نشان داد كه 72 درصد از سالمندان حداقل با يك بيماري مواجه هستند كه نياز به درمان ويژه دارد.
سعيد صادقي در گفت و گو با ايرنا، مهمترين نيازهاي سالمندان را در بعد نياز سلامت جسمي شامل امكانات و مراقبت هاي درماني، در بعد سلامت رواني شامل آرامش دروني و در نهايت در بعد نياز سلامت اجتماعي ، حمايت اجتماعي از نوع عاطفي، نياز به مشاركت فعال اجتماعي و نياز به حمايت اجتماعي عنوان كرد.
وي با بيان اينكه رشد جمعيت سالمندي در جهان رو به افزايش است گفت: در سالهاي آتي به ويژه كشورهاي در حال توسعه با معضلي به نام انفجار جمعيت سالمندان روبرو خواهند شد.
صادقي تصريح كرد: مساله سالمندي جمعيت، پديده اي است كه در طي ساليان اخير به دلايل مهمي از جمله كاهش ميزان مرگ و مير ناشي از پيشرفت هاي علوم پزشكي و بهداشت و ترويج آموزش و پرورش و در نتيجه افزايش اميد به زندگي و طول عمر در سطح جهان مطرح شده، و تحولات قابل ملاحظه اي در تمامي جنبه هاي زندگي جوامع بشري به وجود آورده است.
وي ادامه داد : مقابله با چالش هاي فرا راه اين پديده و اتخاذ سياست هاي مناسب در راستاي ارتقاء سلامت جسمي، رواني و اجتماعي سالمندان از اهميت والايي برخوردار است.
اين كارشناس اجتماعي بيان كرد : بنابراين آنچه به عنوان روند رو به رشد جمعيت سالمندان بيان مي شود به خودي خود اهميت چنداني ندارد، بلكه آنچه مهم است تبعات و پيامدهايي است كه اين افزايش بر ابعاد مختلف اجتماعي، اقتصادي و به ويژه بهداشتي و درماني مي گذارد.

**سياست بهزيستي اصفهان افزايش مراقبت از سالمندان در منزل است
مديركل بهزيستي اصفهان گفت: سياست اين اداره كل در حوزه سالمندان افزايش مراقبت در منزل توسط تيم هاي خدماتي در مقاطعي از روز و ويزيت در منزل توسط تيم هاي تخصصي بهزيستي است.
مرضيه فرشاد در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: بر اين اساس و به دليل تمايل مردم به نگاهداري افراد سالمند در منزل، دليلي براي افزايش ظرفيت و توسعه خانه سالمندان دراين خطه وجود ندارد.
وي اظهارداشت: اكنون بيش از سه هزار و 500 سالمند اصفهان زير پوشش مراقبت هاي سازمان بهزيستي هستند كه هزار 500 نفر آن ها در 33 مركز شبانه روزي مقيم شده و مابقي از خدمات يك مركز روزانه و 9 مركز مراقبت در منزل استفاده مي كنند.
مديركل بهزيستي اصفهان با بيان اين كه بيش از 30 درصد ظرفيت خانه هاي سالمندان استان اصفهان خالي است، گفت: اين موضوع ناشي از توجه مردم اين استان براي زندگي با بزرگترها و افراد سالمند است.
وي يادآور شد: از سوي ديگر امكان نگهداري موقت سالمندان در مواقعي كه نزديكان و فرزندان آن ها قصد مسافرت و يا فعاليت كاري پر مشغله اي دارند در مراكز شبانه روزي فراهم است.
فرشاد از توسعه خدمات توانبخشي در حوزه سالمندان خبر داد و گفت: مردم در دوران سالمندي نيازمند خدمات خاصي در حوزه توانبخشي هستند و بايد معماري شهري نيز امكانات لازم براي تفريح و نشاط سالمندان را فراهم سازد.
مديركل بهزيستي استان اصفهان با اشاره به افزايش اميد به زندگي در كشور گفت: افزايش طول عمر در كشور الزاما سالمندي سالم را به همراه ندارد و بايد همسو با افزايش طول سن افراد كيفيت زندگي و سلامت جسمي آن ها نيز مورد توجه باشد.
وي خاطرنشان كرد: موضوع افزايش طول عمر نيازمند فرهنگ سازي سالمندي سالم است تا اينكه فرد در اين دوران با مشكلات و بيماري ها روبرو نباشد و زندگي براي آنها سخت نشود.
مديركل بهزيستي استان اصفهان همكاري با سمن‌ها را مهم برشمرد و گفت: يكي از راهبرد ‌هاي اصلي دبيرخانه، همكاري با سمن ‌هاي مردمي و تشكلهايي است كه در حيطه سالمندان فعاليت مي‌ كنند و در نهادينه كردن فرهنگ سالمندي، نقشي اساسي دارند.
وي با بيان اين كه در بخش مناسب‌ سازي با مشكلات زيادي روبرو هستيم، خاطرنشان كرد: عدم مناسب‌ سازي، حضور سالمند در اجتماع را با مشكل روبرو كرده است بنابراين اولين قدم بهزيستي به عنوان مهمترين قدم؛ مناسب سازي و ايجاد فضايي براي حضور اجتماعي سالمندان است.
مديركل بهزستي استان اصفهان بيان كرد : بهزيستي تلاش مي‌كند تا با دفاع از سالمندان و فرهنگ‌ سازي در جامعه، حضور و حقوق سالمندان را به رسميت بشناسند و دفاع از حقوق آنان را، تكليف و وظيفه خود مي داند.
فرشاد با بيان اين كه، يك سالمند نيازش فقط نيازهاي توانبخشي نيست؛ افزود: حمايت، سلامت، حقوق و نياز به ديده شدن از ديگر نيازهاي سالمندان است و هر دستگاهي متناسب با شرايط و اختياراتي كه دارد بايد اين جمعيت را به عنوان 10 درصد از مخاطبين خود به رسميت بشناسد.
وي تصريح كرد : انتظار ما از دستگاه ‌ها اين است كه در جاي خود حقوق شهروندان ارشد جامعه را جدي گرفته و براي رسيدن سالمندان به حقوق حقه خود از حداكثر اختيارات خود استفاده كنند.
مديركل بهزيستي استان اصفهان ادامه داد : سالمندي به عنوان قسمتي از زندگي و مرحله‌اي از تكامل همه انسان‌هاست و همانطور كه خانواده براي كودك خود ارزش قائل است و وقت مي‌گذارد، براي سالمندان هم بايد اينگونه باشد.

**اصفهان شهر دوستدار سالمند خواهد شد
مدير امــور اجتــماعي و مشاركــت هاي مردمي شهرداري اصفهان گفت: تلاش مديريت شهري اصفهان اين است كه به طرق مختلف با طرح هاي اجرا شده و يا در دست اجرا به سمت تحقق شهر دوستدار سالمند حركت كند.
مسعود مهدويان فر در گفت و گو با ايرنا با اشاره به اينكه پروتكلي بين المللي در صندوق جمعيت ملل متحد با عنوان شهرهاي دوستدار سالمند تهيه شد، گفت: شهر اصفهان براي كسب عنوان شهر دوستدار سالمند نامزد شده و شهرداري به دنبال تثبيت آن است.
وي با اشاره به اينكه شهر دوستدار سالمند هشت پارامتر(واحد اندازه گيري) دارد، تصريح كرد: اين پارامترها شامل فضاي بيروني يا كالبد و فيزيك شهر ( كه بايد مستعد حضور سالمند در شهر باشد)، حمل و نقل ( بايد براي سالمندان مقرون به صرفه بوده و امتيازات ويژه اي براي آنها در پرداخت هزينه ها ديده شود)، مسكن ( پيش بيني امتيازات ويژه براي مسكن سالمندان و سالمندان بدون مسكن) و مشاركت اجتماعي ( به طرق مختلف زمينه فعاليت و حضور سالمندان در عرصه هاي اجتماعي فراهم شود) است.
مهدويان فر، احترام ( توجه ويژه به جايگاه سالمندان و مشورت گيري از آنها)، ارتباطات و اطلاعات (بايد فن آوري به گونه اي باشد كه سالمندان به راحتي از آنها استفاده كنند)، اشتغال و حوزه اجتماعي و در نهايت حمايت هاي اجتماعي ( براي سالمنداني كه خود تمايل به مشاركت دارند) را از ديگر پارامترهاي شهر دوستدار سالمند برشمرد.
وي با تاكيد بر اينكه ما ادعا نداريم كه همه پارامترهاي گفته شده در شهر اجرا مي شود، افزود: با اين حال تلاش مديريت شهري اصفهان اين بوده است كه به طرق مختلف با طرح هاي اجرا شده و يا در دست اجرا به سمت تحقق شهر دوستدار سالمند حركت كند.
مدير امــور اجتــماعي و مشاركــت هاي مردمي شهرداري اصفهان اضافه كرد : مهمترين گام در اين راستا طرح كارت منزلت شهروندي ويژه سالمندان اصفهاني است كه در اين كارت پارامترهاي هشت‌ گانه شهر دوستدار سالمند در نظر گرفته شده است.
وي افزود : به طور مثال در پارامتر حمل و نقل براي تردد سالمندان 50 درصد تخفيف در نظر گرفته شد، همچنين براي استفاده از خدمات فرهنگي، تفريحي، ورزشي و گردشگري شهر اين تحفيف 50 درصدي ديده شده است.
مهدويان فر ادامه داد : از طرفي، در اماكني كه بستر آن مهيا بوده، اين ويژگي پيش بيني شده است كه علاوه بر خود سالمند، بين يك تا چهار نفر از اعضاي خانواده وي نيز از اين تخفيفات استفاده كنند كه خود اين موضوع باعث ارتقاي جايگاه سالمند در خانواده مي شود و در واقع خانواده محور بودن اين كارت از امتيازات ويژه آن است.
وي با اشاره به اينكه در فاز اول اين طرح توزيع 2 هزار كارت از طريق سازمان هاي مردم نهاد صورت مي گيرد اظهاراميدواري كرد كه تا سه ماه آينده فراخوان عمومي براي دريافت اين كارت اعلام شود، ادامه داد: از جمله اقدامات مديريت شهري براي سالمندان مي توان به مواردي همچون برنامه هاي طب سالمندي، پيشگيري از بيماري ها، مشاوره، برنامه عصرانه و نشاط، آموزش صنايع دستي، تفريح و سرگرمي، جشنواره فرش شني و ... اشاره كرد.
مهدويان فر ادامه داد : امسال براي اولين بار براي حمايت از نهادهاي مردمي سالمند محور، بودجه در نظر گرفته شده كه تا امروز بيش از 10 ميليارد ريال به صورت بخشش و هدايا براي اين نهادها صرف شده و بخش عمده اي از آن براي موضوع مسكن يا نگهداي سالمندان بوده است.
وي به امكانات پيش بيني شده در باغ تجربه اشاره و تصريح كرد: در اين مجموعه كه يك سايت بي نظير به لحاظ طراحي شهري و در امتداد باغ غدير است، سايتي طراحي شده كه كلاس هاي آموزشي، تفريحي و سرگرمي، ارائه خدمات سلامت و آموزش هاي طب سالمندي، بازديدها و گردشگري در حال برگزاري است و تقويت آن در دستور كار قرار گرفته است.
مدير امور اجتماعي و مشاركت هاي مردمي شهرداري اصفهان گفت: تا پايان سال شاهد افتتاح مركز همايش هاي باغ تجربه با اعتباري بالغ بر 100 ميليارد ريال خواهيم بود تا سالمندان شهر نيز بتوانند همايش هاي ويژه خود را دراين سالن برگزار كنند.
مهدويان فر با اظهار اميدواري از اين كه با بسته اقدامات صورت گرفته و در دستور كار مديريت شهري اصفهان ثبت شهر اصفهان به عنوان شهر دوستدار سالمند محقق شود، افزود: رسيدن به شهر دوستدار سالمند نيازمند يك فعالت مستمر و به روز است و اقدامات صورت گرفته در شهر آغازي براي رسيدن به اين هدف است.
به تاكيد كارشناسان براي رفع اين چالش فراروي كشور علاوه بر شهرداري ها كه فراهم كردن شرايط فيزيكي، فرهنگي و اجتماعي براي سالمندان جزو وظايف اصلي آنهاست بايد ساير دستگاه ها و از جمله بخش خصوصي و صنوف ديگر وارد عمل شوند.
/6026/6994