به گزارش ایرنا، قتل خاشقچی بیش از گذشته نگاه ها را متوجه وضعیت حقوق بشر در عربستان سعودی و نحوه برخورد آل سعود با فعالان سیاسی مخالف و دگراندیش كرده است.
این در حالی است كه به گفته بسیاری از ناظران، روابط نزدیك ریاض با برخی از قدرت های غربی و در صدر آنها آمریكا، مانع از این شده كه پرونده های حقوق بشری سعودی در مجامع بین المللی مطرح و مقام های این كشور بازخواست شوند.
*سركوب مخالفانی كه از درون قدرت برخاسته اند
«علی مراد» تحلیلگر لبنانی در گفت و گو با ایرنا، با اشاره به قتل خاشقچی گفت كه رژیم سعودی به هیچ مخالفی كه از دل نهاد قدرت بیرون آمده، رحم نخواهد كرد به خصوص اگر این شخص اسرار زیادی بداند.
وی افزود: سعودی ها، از نظر تاریخی شهرت دارند كه با دو دسته از مخالفان برخورد می كنند. یك گروه، مخالفانی كه از عربستان خارج می شوند، ولی به هیچ یك از نهادهای دولتی وابستگی ندارند، مانند «سعد الفقیه» (با نام كاربری «مجتهد» در توئیتر) و «محمد المسعری». این دسته در اولویت نخست پیگیری های ریاض نیستند.
مراد ادامه داد: دسته دوم مقام های سعودی را آزار بیشتری می دهند و شاید بتوان گفت كه برای آنها خطرساز هستند. خاشقچی از این دسته بود كه خطرناك تلقی می شد. در این دسته، برخی از امیران خاندان حاكم هم جای دارند، مانند «تركی بن بندر» ، «سلطان بن تركی» ، «سعود بن سیف النصر» . اینها از عربستان خارج شده اند و در روزنامه های بین المللی در مخالفت با «محمد بن سلمان» صحبت می كنند.
تحلیلگر لبنانی با اشاره به ارتباطات گسترده خاشقچی با نهادهای قدرت گفت: او با چندین شاهزاده سعودی نشست و برخاست داشت و از اعضای نزدیك به شخصیت هایی بود كه در راس جایگاه های حساسی بودند. یكی از آنها «تركی الفیصل» رئیس پیشین سرویس اطلاعاتی و جاسوسی عربستان بود. به نظرم اسراری را كه خاشقچی از آنها با خبر بود، یكی از انگیزه های قتل او شده بود؛ علاوه بر اخباری كه از ملاقات این روزنامه نگار سعودی با امیر قطر درز كرد.
مراد درباره آخرین وضعیت مخالفان داخل عربستان توضیح داد: بازداشت های اخیر شخصیت هایی مثل «سلمان العوده» یا روزنامه نگاران، نویسندگان و فعالان دیگر در چارچوب تلاش بن سلمان جهت خاموش كردن هر صدای اعتراضی و یا قطع هرگونه طول موج مخالف با رژیم است. مخالفت هایی كه ممكن است به طرح های برنامه ریزی شده خللی وارد كند. اطلاعاتی از بازداشت چهره هایی در داخل در دست است كه با خارج از عربستان در تماس بودند.
*تثبیت قدرت با سركوب
«خلیل حرب» تحلیلگر و سردبیر روزنامه الكترونیكی «ژورنال» در لبنان هم در گفت و گو با ایرنا با اشاره به سرنوشت خاشقچی گفت كه آل سعود حكمرانی خود را با قتل و ارعاب تثبیت كرده است.
وی افزود: خواندن تاریخ آل سعود باعث می شود تا از همه جنایت هایی كه آنها مرتكب می شوند، همچون رفتاری كه با خاشقچی كردند، تعجب نكنیم، چرا كه ما با یك سیستم سركوب نظام مند روبرو هستیم.
حرب ادامه داد: بنیانگذار این رژیم با قبایل مختلف شبه جزیره عربستان جنگید و اسرای آنها را پس از جمع آوری اعدام می كرد و فقط یكی از آنان را زنده می گذاشت تا آن اتفاق را برای دیگران روایت كند. ارعاب و ایجاد ترس یكی از اصلی ترین شیوه های برپایی رژیم آل سعود بوده است. آنچه در عربستان از آن با نام روز ملی یاد می كنند، در واقع روزی است كه آل سعود به دلیل غلبه و پیروزی بر دیگر قبایل و ذلیل كردن و خفت دادن آنها جشن گرفتند.
به گفته تحلیلگر لبنانی، در خلال دو سال گذشته بسیاری از سعودی ها زندانی شدند و خیلی از آنان در بند كشته شدند و خانواده شان حتی جرات سؤال كردن از سرنوشت آنها را نداشتند.
*تصویر منفی بن سلمان در افكار عمومی جهان
«حبیب فیاض» روزنامه نگار و تحلیلگر لبنانی در گفت و گو با ایرنا با اشاره به احتمال دست داشتن «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در قتل خاشقچی، تاكید كرد كه تصویر مخدوش و منفی وی در افكار عمومی جهان قابل تغییر و اصلاح نیست.
فیاض با بیان اینكه مساله قتل خاشقچی آثار منفی و ریشه ای بر عربستان سعودی خواهد داشت، افزود: سعودی در ضعیف ترین وضعیت خود از زمان شكل گیری قرار گرفته است. مشكل در تصویری است كه در افكار عمومی جهان از بن سلمان رسوخ كرده است. كسی نمی تواند جنایت و دروغگویی و حماقت را از تصویر او در اذهان میلیاردها انسان بزداید. عربستان می تواند دروغ بگوید یا ترامپ می تواند بر كارهای این كشور سرپوش بگذارد اما مساله تنها در اختیار آنها نیست.
*زندان بزرگ
«فواد ابراهیم» معارض عربستانی و پژوهشگر و تحلیلگر در پاسخ به پرسش ایرنا درباره تاثیر پرونده قتل خاشقچی بر فضای داخلی عربستان سعودی گفت: این مساله بیشتر ابعاد خارجی پیدا كرده است. در داخل بن سلمان عملا كشور را به یك زندان بزرگ تبدیل كرده و مخالفان در خاندان سلطنتی و نهاد دینی را كنار زده است. او كل شریان های اصلی قدرت را در دست گرفته است.
ابراهیم، ادعای بن سلمان درباره نقش افراد خودسر در جنایت خاشقچی را سخنی خلاف واقع خواند و گفت كه او تصمیم گیر اصلی در عربستان است.
خاورم**388**2054
تاریخ انتشار: ۷ آذر ۱۳۹۷ - ۱۱:۱۳
بیروت-ایرنا-سه تحلیلگر لبنانی و یك معارض عربستانی در گفت و گو با ایرنا به وخامت وضعیت حقوق بشر در عربستان اشاره كردند و گفتند كه قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی تنها یك مصداق از صدها جنایت و سركوب سیستماتیك مخالفان در این كشور است.